مقدمه
رویا ها توهماتی هستند که در مراحل خاصی از خواب رخ میدهند. آنها در طول مرحله REM خواب یا مرحله حرکت سریع چشم قوی تر میشوند. با اینحال REM زمانی است که کمتر احتمال دارد رویای خود را به یاد آورید. موارد زیادی در مورد نقش خواب در تنظیم متابولیسم، فشار خون، عملکرد مغز و سایر جنبههای سلامتی شناخته شده است. اما توضیح نقش رویاها برای محققان دشوارتر میباشد.
وقتی بیدار هستید، افکار شما منطق خاصی دارند. هنگامی که میخوابید، مغز شما همچنان فعال است، اما افکار یا رویاهای شما اغلب کم معنا هستند یا اصلا معنی ندارند. این ممکن است به این دلیل باشد که مراکز عاطفی مغز به جای مناطق منطقی، رویاها را تحریک میکنند.
اگرچه هیچ مدرک قطعی در این مورد وجود ندارد، اما رویاها معمولاً افکاری هستند که بر اساس مکالمات، فعالیتهای اخیر یا سایر مسائل زندگی شما شکل میگیرند. با این حال، همچنان نظریههایی محبوبی در مورد نقش رویاها وجود دارد. با ادامه این مطلب از زرد نیوز همراه باشید.
نقش رویاها
محققان هنوز به طور کامل در مورد هدف رویاها توافق ندارند. با این حال، باورها و نظریههایی رایج در این مورد وجود دارند.
رویا درمانی
رویاهای شما ممکن است راهی برای رویارویی با اتفاقات احساسی در زندگیتان باشد. مراکز عاطفی مغز شما هنگام که خواب هستید، نسبت به زمانی که بیدار و هشیار میباشید بیشتر کار میکنند. بنابراین ممکن است بین احساسات شما ارتباطاتی ایجاد کند که خودآگاه شما نمیتوانست.
استفاده از رویاها برای آموزش واکنش جنگ یا گریز
یکی از نواحی مغز که در هنگام رویا دیدن بیشتر فعال میشود، آمیگدال (amygdala) میباشد. آمیگدال بخشی از مغز است که با غریزه بقا و واکنش جنگ یا گریز (Fight or flight response) مرتبط است.
بر اساس یک نظریه، از آنجایی که آمیگدال نسبت به بیداری در طول خواب فعال تر میباشد، ممکن است رویاها روشی برای مغز باشند تا شما را برای مقابله با یک تهدید آماده کند.
خوشبختانه، ساقه مغز با ارسال سیگنالهای عصبی هنگام مرحله REM خواب، عضلات شما را شل میکند. به این ترتیب در خواب سعی نمیکنید بدوید یا مشت بزنید.
رویاها به عنوان منبع الهام
یک نظریه برای اینکه چرا رویا میبینیم این است که تمایلات خلاقانه ما را تشدید میکند. هنرمندان از همه نوع، رویاهای خود را منبع الهام خلاقانه ترین کارهای خود میدانند. شما نیز ممکن است گاهی اوقات با یک ایده عالی برای یک فیلم یا یک آهنگ بیدار شده باشید.
معمولا وقتی بیدار هستیم خود را با منطق دنیای واقعی محدود میکنیم. این امر میتواند جریان خلاقیت ما را نیز محدود کند. اما در رویاها افکار و ایدههای شما هیچ محدودیتی ندارد.
رویاها به عنوان تقویت حافظه
یکی از نظریههای رایج درباره هدف رویاها این است که به شما کمک میکنند خاطرات مهم و چیزهایی که یاد گرفتهاید را به خاطر بسپارید. رویاها کمک میکنند تا از شر خاطرات بیاهمیت خلاص شوید، و افکار و احساسات پیچیده خود را مرتب کنید.
تحقیقات نشان میدهند که خواب به حفظ خاطرات کمک میکند. مثلا اگر مطلبی جدید را بیاموزید و پس از آن بخوابید، آن مطلب را بهتر به یاد میآورید. اما این امر در مورد نخوابیدن پس از یادگیری یک مطلب صادق نیست.
اینکه چگونه رویاها بر یادآوری و تقویت حافظه تأثیر میگذارند هنوز به وضوح مشخص نیست. اما رویاها ممکن است به مغز کمک کنند تا اطلاعات مهم را به طور مؤثرتری ذخیره کند و در عین حال محرکهایی را که میتوانند با حافظه و یادگیری تداخل داشته باشند را مسدود کند.
مطلب مرتبط: ۵ تکنیک برای دیدن رویای شفاف که باید امتحان کنید
چرا کابوس میبینیم؟

رویاهایی که به شما کمک میکنند با احساسات، خاطرات و سایر اطلاعات به طور موثر برخورد کنید، ممکن است بسیار مفید به نظر برسند. کابوسهایی که گاها میبینیم در واقع رویاهایی ترسناک تر یا ناراحت کننده تر هستند. کابوسها معمولاً به دلیل استرس، اضطراب یا گاهی اوقات به عنوان واکنش به برخی داروها ایجاد میشوند.
با این حال، اگر اغلب کابوس میبینید، ممکن است دچار اختلال خواب شده باشید. رویاهای ترسناک که به طور مرتب رخ میدهند را میتوان به عنوان یک اختلال خواب تلقی کرد. این رویاها دارای ویژگیهای زیر میباشند.
- باعث میشوند در مورد خوابیدن مضطرب شوید.
- منجر به اختلالات مکرر در خواب شما میشوند.
- سایر اختلالات خواب یا روانی را در شما ایجاد میکنند.
بسیاری از مردم در طول زندگی خود گاها کابوس میبینند. با این حال، انجمن خواب آمریکا تخمین میزند که تنها حدود ۵ درصد از جمعیت این کشور کابوسهای مداوم که عنوان اختلال خواب تلقی میشوند را تجربه میکنند.
چه عواملی بر رویاها تاثیر میگذراند؟
مشکلات پزشکی
یکی از بزرگترین عواملی که روی رویاها تاثیر میگذارد این است که چقدر میخوابید یا کمبود خواب شما چقدر است. کمبود خواب برای یک یا دو شب (یا بیشتر) میتواند بخشهایی از مغز شما را زمانی که در نهایت به مرحله REM خواب وارد میشوید بسیار فعالتر کند. اگر شبهای بد خوابی داشته باشید، احتمالاً رویاهای واضح تری خواهید دید. همچنین به احتمال زیاد آن رویاها را به خاطر میآورید.
باردار بودن همچنین یک عامل تشدید کننده برای رویاهای واضح است. افزایش تولید هورمونها بر نحوه پردازش افکار و احساسات توسط مغز شما تأثیر میگذارد. این اغلب منجر به دیدن رویاهایی شدید میشود.
اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب، و همچنین اختلال دوقطبی و سایر بیماریهای مربوط به سلامت روان، میتوانند باعث ایجاد رویاها و کابوسهای شدید و گاهی آزاردهنده و منفی شوند. داروهای این بیماریها شامل داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روان پریشی میشوند. گفتنی است که مصرف این داروها با خطر افزایش کابوسهای شبانه مرتبط است.
تغذیه
شواهد انکارناپذیری وجود دارد که بر اساس آنها، مصرف برخی غذاها رویاها را ترسناک و بعضی دیگر رویاها را بهتر میکنند. اما واضح است که برخی از غذاها ممکن است زمینه را برای شما فراهم کنند تا رویاهای خود را بهتر به خاطر بسپارید.
برای مثال غذاهای پر کربوهیدرات میتوانند در مدتی کمی به شما انرژی بدهند. اما پس از مدتی میتوانند در شما احساس ناراحتی ایجاد کنند. هر چیزی که بر خلق و خوی شما در بیداری تأثیر بگذارد احتمالاً بر ناخودآگاه شما نیز تأثیر میگذارد. بنابراین، اگر افت قند خون باعث شود در طول روز بی حال باشید، این احساس میتوانند به خواب شما منتقل شوند.
همچنین، غذاهایی که باعث بیدار شدن شما در طول شب میشود، ممکن است باعث شود در مرحله REM بیشتر بیدار شوید. وقتی این اتفاق بیفتد، احتمالاً رویاهای بیشتری را به یاد خواهید آورد.
فعالیت های روزانه
همانطور که خواب کم یا غیر مستمر اغلب منجر به رویایی واضحتر میشود، یک خواب خوب شبانه رویاهای شدیدی را که به یاد میآورید کاهش میدهد.
یک مطالعه کوچک نشان داد که یکی از راههای خوب برای راحتتر خوابیدن، ورزش صبحگاهی است. یک دویدن صبحگاهی خوب یا سایر تمرینات هوازی قبل از ظهر به شما کمک میکنند وقت خود را طوری تنظیم کنید که تمایل بیشتری به خوابیدن زودتر داشته باشید و زمان بیشتری را در خواب عمیق بگذرانید. در حالیکه مشخصا زمانی که ورزش نمیکنید یا در اواخر شب ورزش میکنید این اتفاق رخ نمیدهد.
دوندگان و دیگر علاقه مندان جدی به تناسب اندام معمولا زمان کمتری را در مرحله REM خواب میگذرانند. در نتیجه خواب سبکتری را تجربه میکنند. همچنین، هرچه بتوانید در طول روز به طور موثرتری استرس را از بین ببرید، احتمال اینکه با استرس و اضطراب به رختخواب بروید، کمتر خواهد بود. این امر به به کاهش کابوسها و قطعی خواب شبانه کمک میکند.
چگونه رویاهای خود را به خاطر بیاورید

یکی از دلایلی که به خاطر آوردن رویاها ممکن است دشوار باشد این است که ماده شیمیایی مرتبط با حافظه، نوراپینفرین (norepinephrine)، و فعالیت الکتریکی مغز که به یادآوری کمک میکند هنگام خواب در پایین ترین سطح خود قرار دارند. در واقع، اگر خوابی ببینید اما در طول آن از بیدار نشوید، نمیتوانید آن را به خاطر بیاورید. رویاهایی که به یاد میآورید آنهایی هستند که در حین آنها بیدار میشوید.
دو راه برای کمک به یادآوری رویاهاتان این است که در حین خواب به خود بگویید که میخواهید رویای خود را به خاطر بسپارید. اگر این آخرین فکر شما باشد، احتمالاً با رویایی که هنوز تا حدودی در حافظه شما تازه است از خواب بیدار میشوید.
از آنجایی که میتوان رویاها را به راحتی و با کوچکترین حواس پرتی فراموش کرد، باید سعی کنید به محض بیدار شدن از خواب تا آنجایی که میتوانید رویای خود را به یاد آورید. از رختخواب بلند نشوید و به چیز دیگری فکر نکنید. سعی کنید تصاویر یا خاطراتی را که از رویای خود دارید را به ذهن بیاورید و آنها را در یک دفتر کنار تخت یا در موبایل خود یادداشت کنید.
رویاها واقعا چقدر طول میکشند؟
تعیین مدتی که یک فرد رویا میبیند کار مشکلی است. اما کارشناسان میتوانند تخمینهایی درباره مدت زمانی که رویا میبینید، ارائه کنند.
طبق گزارش بنیاد ملی خواب (National Sleep Foundation)، هر فرد به طور متوسط ۴ تا ۶ بار در شب رویا میبیند. به گزارش مؤسسه ملی بهداشت (National Institutes of Health) ممکن است در طول یک خواب شبانه ۲ ساعت در سرزمینهای رویایی بگذرانید.
کابوس ها چقدر طول می کشند؟
آیا میتوانید به یاد بیاورید که کابوس دیدهاید؟ آکادمی پزشکی خواب آمریکا (The American Academy of Sleep Medicine) تخمین میزند که بین ۵۰ تا ۸۵ درصد از بزرگسالان کابوس دیدهاند. به نظر نمیرسد پاسخی قطعی در مورد مدت زمان یک کابوس معمولی وجود داشته باشد. اما کارشناسان خاطرنشان میکنند که کابوسها معمولاً در چرخههای پایان مرحله REM خواب، و اغلب در یک سوم آخر شب اتفاق میافتند. به گفته این آکادمی، زنان بیشتر از مردان کابوس میبینند. در این مورد، دلایل بالقوه متعددی وجود دارد. از جمله این دلایل میتوان به استرس، اضطراب یا مصرف برخی داروها اشاره کرد.
هر کسی گاها کابوسهایی میبیند که قلب او را به تپش میاندازد. اما افرادی وجود دارند که مکرا رویاهایی پر از کابوس میبینند. برخی از این کابوسها را میتوان به اختلال اضطراب پس از حادثه یا PTSD نسبت داد. با این حال، ریشه کابوسهای دیگر ممکن است به راحتی قابل شناسایی نباشند. اختلالات خواب که منجر به کابوس میشوند نسبتاً نادر هستند. طبق گفته آکادمی پزشکی خواب آمریکا، حدود ۴ درصد از بزرگسالان این کشور مبتلا به اختلال کابوسی هستند. اما تحقیقات نشان میدهد که ۷۱ درصد از افرادی که ضربههای روحی را تجربه کردهاند، کابوسهای معمولی میبینند.
گزینههای درمانی متنوعی برای کمک به افراد مبتلا به اختلال کابوسی وجود دارند. مانند درمان تصویری و رفتار درمانی شناختی. بنابراین، اگر فکر میکنید ممکن است تحت تأثیر نوعی از این اختلالات کابوسی باشید، حتماً پزشک خود صحبت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید