رمز ارز چیست؟

مقدمه

رمز ارز یک ارز دیجیتال یا مجازی است که با رمزنگاری ایمن می‌شود. این امر باعث می‌شود تا  تقلبی بودن یا مشکل دو بار خرج کردن (Double-Spend) آن تقریبا غیرممکن شود. بسیاری از ارزهای دیجیتال شبکه‌هایی غیرمتمرکز هستند. این شبکه‌ها بر اساس تکنولوژی بلاک‌چِین (Blockchain) شکل می‌گیرند. تکنولوژی بلاک‌چین یک دفتر کل توزیع شده (distributed ledger) می‌باشد که توسط شبکه‌ای از رایانه‌ها مختلف اجرا می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز ارزهای دیجیتال این است که معمولاً توسط هیچ مقام مرکزی صادر نمی‌شوند و از نظر تئوری می‌توان گفت که از دخالت یا دستکاری دولت‌ها مصون می‌مانند. با ادامه این مطلب از زرد نیوز همراه باشید.

نکات مهم

• یک رمز ارز، شکلی از دارایی دیجیتال است که  مبتنی بر شبکه‌ای گسترده از رایانه‌ها می‌باشد. این ساختار غیرمتمرکز به آنها اجازه می‌دهد خارج از کنترل دولت‌ها و مقامات مرکزی فعالیت کنند.
• کلمه “رمز ارز”  از فن رمز گذاری (encryption) که برای ایمن سازی یک شبکه استفاده می‌شود، گرفته شده.
• بلاک‌چین‌ها، روش‌هایی سازمانی برای اطمینان از درستی داده‌های یک تراکنش هستند. بنابراین، آن‌ها جزء ضروری بسیاری از رمز ارز‌ها می‌باشند.
•  بسیاری از کارشناسان معتقدند که بلاک‌چین و تکنولوژی‌های مرتبط با آن، باعث مختل شدن بسیاری از صنایع از جمله امور مالی و حقوقی می‌شود
• رمز ارز‌ها به دلایل متعددی با انتقاداتی روبرو هستند. از جمله این دلایل می‌توان به استفاده از آن‌ها برای فعالیت‌های غیرقانونی، نوسانات نرخ ارز و آسیب پذیری زیرساخت‌های رمز ارز‌ها اشاره کرد. با این حال، آن‌ها به دلیل قابل حمل بودن،  تقسیم پذیری، مقاومت در برابر تورم و شفافیت تحسین شده‌اند.

درک رمز ارز‌ها

رمز ارز‌ها سیستم‌هایی هستند که امکان پرداخت‌های آنلاین به صورت امن را فراهم می‌کنند. این رمز ارز‌ها با نام توکن‌های (token) مجازی شناخته می‌شوند. توکن‌ها به عنوان  ورودی‌های کیف پول (ledger) داخلی سیستم (رمز ارز) نشان داده می‌شوند. واژه کریپتو (Crypto) به الگوریتم‌های رمزگذاری مختلف و فنون رمز نویسی اشاره دارد که از این ورودی‌ها محافظت می‌کنند. مانند رمزنگاری منحنی بیضوی (elliptical curve encryption)، رمزنگاری جفت‌های کلید عمومی-خصوصی (public-private key pairs) و توابع هش (Hashing Function).

انواع رمز ارز‌ها

بیت کوین اولین رمز ارز مبتنی بر تکنولوژی بلاک‌چین است و تا به امروز جزو محبوب ترین و با ارزش ترین رمز ارز‌ها به حساب می‌آید.

امروزه هزاران رمز ارز دیگر با عملکردها و مشخصات مختلف وجود دارد. برخی از رمز ارز‌ها کلون (clone) یا فورک (fork) بیت کوین هستند. در حالی که برخی دیگر از ارزهای جدید از پایه ساخته شده‌اند (و ارتباطی با بیت کوین ندارند).

بیت کوین در سال ۲۰۰۹ توسط فرد یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamato) راه‌اندازی شد. تا به نوامبر ۲۰۲۱، بیش از ۱۸/۸ میلیون بیت کوین در بازار در گردش بوده که ارزش کل آن‌ها حدود ۱/۲  تریلیون دلار است. لازم به ذکر است که  این رقم مرتباً در حال به‌روزرسانی می‌‌باشد. تنها ۲۱ میلیون بیت کوین وجود خواهد داشت که این امر هم از تورم و هم از دستکاری شدن بیت کوین جلوگیری می‌کند.

برخی از رمز ارز‌های رقیب بیت کوین که پس موفقیت آن پدیدار شدند به آلت کوین (altcoins) معروف هستند. این آلت کوین‌ها عبارتند از اتریوم (Ethereum)، کاردونا (Cardano)، سولانا (Solana)، لایت کوین (Litecoin) و ایاس (EOS). تا نوامبر ۲۰۲۱، ارزش کل همه رمز ارز‌های موجود بیش از ۲/۴ تریلیون دلار است. بیت کوین در حال حاضر تقریباً ۴۲ درصد از ارزش کل ارز‌‌های دیجیتال را تشکیل می‌دهد.

نکته مهم

اگرچه رمز ارز‌ها خود را نوعی پول می‌دانند، اما موسسه دولتی خدمات درآمد داخلی (IRS) آن را یک دارایی مالی یا اموال غیرمنقول محسوب می‌کند.

 مانند اکثر سرمایه‌گذاری‌های دیگر، اگر در فروش یا تجارت آن سود سرمایه به دست آورید، دولت (آمریکا) بخشی از آن سود را می‌خواهد. در ۲۰ می ۲۰۲۱، وزارت خزانه داری دولت آمریکا پیشنهادی را اعلام کرد که بر اساس آن مالیات دهندگان باید هرگونه تراکنش ده هزار دلاری با ارزهای دیجیتال را به خدمات درآمد داخلی (IRS) گزارش دهند.

 اینکه دقیقاً چگونه به این درآمدها  به عنوان سود سرمایه یا درآمد عادی مالیات بسته می‌شود، به مدت زمانی که مالیات دهندگان این ارز دیجیتال را نگه داشته‌اند، بستگی دارد.

مزایا و معایب رمز ارز‌ها

مزایا

رمز ارز‌ها این نوید را می‌دهند که انتقال پول بین دو طرف به صورت مستقیم، آسان تر و بدون نیاز به حضور شخص ثالث قابل اعتماد مانند یک بانک یا شرکت اعتباری صورت بگیرد.

این انتقال‌ها در عوض با استفاده از کلیدهای عمومی و کلیدهای خصوصی (public keys and private keys) و اشکال مختلف سیستم‌های استخراج، مانند اثبات کار (proof of work) محافظت می‌شوند.

در سیستم‌های رمز ارز‌های مدرن، کیف پول (wallet) یا آدرس حساب کاربر دارای یک کلید عمومی است. در حالی که کلید خصوصی فقط برای مالک تعریف شده است و برای امضای تراکنش‌ها‌ی او استفاده می‌شود. انتقال وجه با حداقل کارمزد تکمیل می‌شود و به کاربران این را امکان می‌دهد تا از پرداخت کارمزدهای سنگین به بانک‌ها و مؤسسات مالی برای حواله‌های الکترونیکی اجتناب کنند.

معایب

ماهیت نیمه ناشناس تراکنش‌های رمز ارز‌ها، آن‌ها را به بستر مناسبی برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پولشویی و فرار مالیاتی تبدیل کرده است. با این حال، طرفداران ارزهای دیجیتال اغلب ناشناس بودن آن‌ها را بسیار با ارزش می‌دانند. آن‌ها مزایای حفظ حریم خصوصی را در محافظت از افشاگران یا اکتیویست‌هایی که تحت حکومت‌های سرکوبگر زندگی می‌کنند، می‌دانند. برخی از ارزهای دیجیتال خصوصی تر از بقیه هستند.

به عنوان مثال، بیت کوین انتخاب خوبی برای انجام اقدامات غیرقانونی آنلاین نیست. زیرا تجزیه و تحلیل بلاک‌چین بیت کوین به مقامات دولت‌ها کمک کرده تا مجرمان را دستگیر و محاکمه کنند. البته رمز ارز‌های خصوصی تری نیز وجود دارد. مثلا رمز ارز‌هایی مانند دَش (Dash) زد‌کَش (ZCash) و مونرو (Monero) که ردیابی آنها بسیار دشوارتر است.

نکات خاص

امری که باعث جذابیت و عملکرد بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال می‌شود تکنولوژی بلاک‌چین است. بلاک‌چین یک دفتر کل آنلاین برای نگه داری  از تمام تراکنش‌هایی است که تاکنون انجام شده. بنابراین، این تکنولوژی به داده‌ها (تراکنش‌ها) ساختار می‌دهد.

 این دفتر کل (بلاک‌چین) که کاملا امن است، مورد توافق شبکه‌ای گسترده‌ای رایانه‌ها می‌باشد و بین همه آن‌ها به اشتراک گذاشته و یک کپی از آن در این رایانه‌ها نگهداری می‌شود. هر بلاک (block) جدیدی که ایجاد می‌شود باید قبل از تأیید، توسط هر رایانه بررسی شود. این امر باعث می‌شود جعل کردن تاریخچه تراکنش‌ها تقریباً غیرممکن شود.

بسیاری از کارشناسان تکنولوژی بلاک‌چین را دارای پتانسیل بالایی می‌دانند. به ویژه برای کاربری‌هایی مانند رای گیری آنلاین و تامین مالی جمعی که توسط موسسات مالی بزرگ مانند جی‌پی مورگان چیس (JPMorgan Chase) انجام می‌شود. این موسسات معتقدند رمز ارز‌ها با ساده سازی روند پرداخت‌ها، پتانسیل این را دارند که هزینه‌های تراکنشات را کاهش دهند. با این حال، از آنجایی که ارز‌های دیجیتال مجازی هستند و در یک پایگاه داده مرکزی ذخیره نمی‌شود، در صورت عدم وجود نسخه پشتیبان از کلید خصوصی، با گم شدن یا از بین رفتن هارد دیسک داری کلید خصوصی، موجودی ارز دیجیتال نیز از بین می‌رود. در عین حال، هیچ مقام مرکزی، دولت یا شرکتی وجود ندارد که به وجوه یا اطلاعات شخصی شما دسترسی داشته باشد.

نقد‌هایی به ارزهای دیجیتال

از آنجایی که قیمت‌های ارزهای دیجیتال بر اساس عرضه و تقاضا می‌باشد، نرخی که می‌توان یک ارز دیجیتال را با ارز دیگری مبادله کرد، می‌تواند به‌طور گسترده در نوسان باشد. چراکه طراحی بسیاری از ارزهای دیجیتال به این صورت است که  کمبود آن‌ها تضمین شود.

بیت کوین افزایش و سقوط قیمتی سریعی را تجربه کرده است. در دسامبر ۲۰۱۷ قیمت بیت کوین تا ۱۷،۷۳۸ دلار صعود کرد و در ماه های بعد به ۷،۵۷۵ دلار کاهش یافت. به همین علت، برخی از اقتصاددانان ارزهای دیجیتال را یک تب و تاب زود گذر یا یک حباب سوداگرانه می‌دانند.

این نگرانی وجود دارد که ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین ریشه در هیچ کالای مادی نداشته باشند. با این حال، برخی تحقیقات نشان داده‌اند که هزینه تولید یک بیت کوین، که به مقدار زیادی برق نیاز دارد، به طور مستقیم با قیمت  آن مرتبط است.

بلاک‌چین‌های رمز ارز‌ها می‌توانند بسیار امن باشند، اما سایر جنبه‌های فضای ارزهای دیجیتال، از جمله صرافی‌ها و کیف پول‌ها، از خطر هک شدن مصون نیستند. در تاریخ ۱۰ ساله بیت کوین، چندین صرافی آنلاین مورد هک و سرقت قرار گرفته‌اند که بعضا میلیون ها دلار “کوین” از آن‌ها سرقت رفته است.

با این وجود، بسیاری از کارشناسان مزایای بالقوه‌ای در رمز ارز‌ها می‌بینند. مانند امکان حفظ ارزش در برابر تورم و تسهیل مبادله در حالی که حمل و نقل و بخش پذیری آن‌ها از فلزات گرانبها آسانتر بوده و خارج از نفوذ بانک‌های مرکزی و دولت ها هستند.

رمز ارز به زبان ساده چیست؟

رمز ارز‌ها سیستم‌هایی هستند که امکان پرداخت‌های امن آنلاین را فراهم می‌کنند و با اصطلاح توکن‌های مجازی تعریف می‌شوند.

چگونه رمز ارز بخریم؟

هر سرمایه‌گذار می‌تواند از طریق صرافی‌های ویژه رمز ارز‌ها مانند کوین بِیس (Coinbase) و کَش اپ  (Cash app)، ارز دیجیتال خریداری کند.

هدف رمز ارز چیست؟

بسیاری از کارشناسان تکنولوژی بلاک‌چین را دارای پتانسیل بالایی برای کاربری‌هایی مانند رای گیری آنلاین و تامین مالی جمعی می‌دانند. و موسسات مالی بزرگ مانند جی‌پی مورگان چِیس  (JPMorgan Chase)، رمز ارزها را دارای پتانسیلی برای کاهش هزینه‌های تراکنشات با ساده سازی روند پرداخت می‌دانند.

چگونه با ارزهای دیجیتال می‌توان درآمد زایی کرد؟

رمز ارز‌ها مکان پرداخت آنلاین امن را فراهم می‌کنند که با اصطلاح توکن‌های مجازی تعریف می‌شوند. هر تراکنش در دفتر کل (ledger) سیستم نشان داده می‌شوند که این داده‌ها فقط توسط خود سیستم قابل دسترسی است. سرمایه گذاران می‌توانند با استخراج بیت کوین، یا به سادگی با فروش بیت کوین خود با سود، با ارزهای دیجیتال درآمد کسب کنند.

محبوب ترین ارزهای دیجیتال کدام‌اند؟

بیت کوین محبوب ترین ارز دیجیتال است و پس از آن سایر ارزهای دیجیتال محبوب شامل اتریوم، بایننس کوین (Binance coin)، سولانا (solana) و کاردانو (cardano) می‌شوند.