بلاک‌چین چیست؟

مقدمه

بلاک‌چین یک پایگاه داده است که بین گره‌های (Node) یک شبکه کامپیوتری به اشتراک گذاشته شده است. به عنوان یک پایگاه داده، یک بلاک‌چین اطلاعات را به صورت الکترونیکی در یک قالب دیجیتال ذخیره می‌کند.

بلاک‌چین‌ها بیشتر به دلیل نقش حیاتی خود در سیستم‌های رمز ارز‌ها، مانند بیت کوین، برای ثبت سابقه تراکنش‌ها به صورت ایمن و غیرمتمرکز شناخته می‌شوند. نوآوری تکنولوژی بلاک‌چین در این است که شفافیت و امنیت سابقه‌ی داده‌ها را بدون نیاز به شخص ثالث قابل اعتماد تضمین می‌کند. با ادامه این مطلب از زرد نیوز همراه باشید.

نگاهی نزدیک تر به بلاک‌چین

یکی از تفاوت‌های کلیدی بین یک پایگاه داده معمولی و یک بلاک‌چین، نحوه ساختار داده ها است. یک بلاک‌چین اطلاعات را با هم در گروه‌هایی جمع آوری می‌کند که به نام “بلاک” (blocks) شناخته می‌شوند. این بلاک‌ها مجموعه‌ای از اطلاعات را در خود نگه می‌دارند.

بلاک‌ها ظرفیت‌های ذخیره‌سازی خاصی دارند و وقتی آن ظرفیت تمام شود، بسته می‌شوند و به بلاک پرشده قبلی خود پیوند می‌خورند. این امر باعث می‌شود تا زنجیره‌ای (chain) از داده‌ها تشکیل شود که به بلاک‌چین معروف است. تمام اطلاعات جدیدی که به دنبال آن بلاک تازه اضافه شده است، در یک بلاک تازه تشکیل شده ذخیره می‌شود. سپس پس از پر شدن، بلاک جدید نیز به زنجیره اضافه می‌شود. این روند به صورت دائمی ادامه می‌یابد.

یک پایگاه داده (database) معمولاً داده‌های خود را به شکل جدول‌هایی ذخیره می‌کند. در حالی که یک بلاک‌چین، همانطور که از نامش پیداست، داده‌های خود را به شکل تکه‌هایی (بلاک) ذخیره می‌کند که در کنار هم قرار گرفته‌اند. این ساختار داده زمانی که در فظایی غیرمتمرکز پیاده سازی می‌شود، به طور ذاتی یک خط سیر زمانی برگشت ناپذیر از داده‌ها را ایجاد می‌کند. هنگامی که یک بلاک از اطلاعات پر می‌شود، ثبت می‌شود و بخشی از این خط سیر زمانی می‌شود. هر بلاک که به زنجیره اضافه می‌شود، یک مهر زمانی (time stamp) دقیقِ داده دریافت می‌کند.

نکات مهم

بلاک‌چین نوعی پایگاه داده مشترک است که با یک پایگاه داده معمولی در نحوه ذخیره اطلاعات متفاوت است. بلاک‌چین، داده‌ها را در بلاک‌هایی ذخیره می‌کند که سپس از طریق رمزنگاری به یکدیگر مرتبط می‌شوند.

همانطور که داده‌های جدید وارد زنجیره اطلاعات می‌شوند، به یک بلاک جدید تبدیل می شوند. هنگامی که بلاک با داده پر شد، به بلوک قبلی متصل می‌شود، که باعث می شود داده‌ها با یک ترتیب زمانی خاص به هم متصل شوند.

انواع مختلفی از اطلاعات را می‌توان در یک بلاک‌چین ذخیره کرد. اما رایج ترین استفاده تاکنون به عنوان دفتر کل (ledger) برای تراکنش‌ها بوده است.

در مورد بیت‌کوین، بلاک‌چین به‌صورت غیرمتمرکز استفاده می‌شود تا هیچ فرد یا گروهی روی آن کنترل نداشته باشند. بلکه همه کاربران به طور جمعی کنترل را حفظ می‌کنند.

بلاک‌چین‌های غیرمتمرکز تغییر ناپذیر هستند. این بدین معنی است که داده‌های وارد شده را نمی‌توان تغییر داد. در مورد بیت کوین، این یعنی که تراکنش‌ها برای همیشه ثبت می‌شوند و برای همه قابل مشاهده هستند.

بلاک‌چین چگونه کار می‌کند؟

هدف بلاک‌چین این است که اجازه دهد اطلاعات دیجیتال ثبت و توزیع شوند، اما ویرایش نشود. به این ترتیب، یک بلاک‌چین پایه و اساس دفاتر (ledger) غیرقابل تغییر یا سوابق تراکنش‌هایی است که نمی توان آن‌ها را تغییر داد، حذف کرد یا از بین برد. به همین دلیل است که بلاک‌چین‌ها به عنوان تکنولوژی دفتر کل توزیع شده (DLT) نیز شناخته می‌شوند.

مفهوم بلاک‌چین برای اولین بار به عنوان یک پروژه تحقیقاتی در سال ۱۹۹۱ ارائه شد. یعنی بلاک‌چین قبل از اولین کاربرد گسترده خود در سال ۲۰۰۹ برای بیت کوین، در سال ۱۹۹۱ مطرح شده بود. در سال‌های پس از آن، استفاده از بلاک‌چین از طریق ایجاد ارزهای دیجیتال مختلف، برنامه‌های کاربردی مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و قراردادهای هوشمند افزایش یافته است.

بلاک‌چین چگونه داده‌ها را غیر متمرکز می‌کند؟

تصور کنید که یک شرکت مالک یک مزرعه سرور (server farm) است که ده هزار کامپیوتر دارد. این کامپیوتر‌ها برای نگهداری پایگاه داده‌ای که تمام اطلاعات حساب مشتریان شرکت را در خود دارد استفاده می‌شوند. این شرکت دارای یک انبار است که تمامی این کامپیوترها را در آن قرار داده و به هر یک از این کامپیوترها و تمامی اطلاعات موجود در آن‌ها کنترل دارد. با این حال، این امر نقط ضعف نیز محسوب می‌شود. اگر برق آن مکان قطع شود چه اتفاقی می افتد؟ یا  اگر اینترنتش قطع شود؟ اگر آتش بگیرد و کاملا بسوزد چه؟ اگر فروی با یک کلید همه چیز را پاک کند چه؟ در هر صورت، داده ها از بین می روند یا خراب می‌شوند.

کاری که یک بلاک‌چین انجام می‌دهد این است که اجازه می‌دهد داده‌های نگهداری شده در آن، بین چندین گره (Node) از شبکه‌ای از رایانه‌ها در مکان‌های مختلف پخش شوند. این نه تنها باعث ایجاد نسخه‌های متعدد از یک داده می‌شود، بلکه شفافیت داده‌های ذخیره‌شده در آن را نیز حفظ می‌‌شود. یعنی اگر کسی بخواهد تراکنشی را در یکی از پایگاه داده تغییر دهد، گره‌های دیگر تغییر نخواهند کرد. بنابراین از این اقدام یک خلافکار جلوگیری می‌شود. اگر یکی از کاربران سابقه تراکنش‌های بیت کوین را دستکاری کند، همه گره های دیگر به یکدیگر ارجاع می‌دهند و به راحتی گره دارای  اطلاعات نادرست مشخص می‌کنند.

این سیستم به ثبت دقیق و شفاف رویدادها کمک می‌کند. به این ترتیب، هیچ گره‌ای در شبکه نمی‌تواند اطلاعات ذخیره شده در آن را تغییر دهد.

به همین دلیل، اطلاعات و تاریخچه تراکنش‌های یک ارز دیجیتال غیرقابل برگشت است. مثلا این تاریخچه می‌تواند فهرستی از تراکنش‌ها (مانند تراکنشات ارزهای دیجیتال) باشد. اما بلاک‌چین می‌تواند انواع دیگری از اطلاعات مانند قراردادهای قانونی، کارت‌های شناسایی یا موجودی محصول یک شرکت را در خود نگهداری کند.

توجه

برای تأیید اعتبار ورودی‌ها یا سوابق جدید در یک بلاک، اکثریت توان محاسباتی شبکه غیرمتمرکز باید با آن موافقت کنند. به منظور جلوگیری از تأیید اعتبار تراکنش‌های بد یا “دو بار خرج کردن” (double spend) توسط هکر‌ها، بلاک‌چین‌ها با مکانیزم‌های جمعی مانند اثبات کار (PoW) یا اثبات سهام (PoS) ایمن می‌شوند. این مکانیسم‌ها حتی زمانی که هیچ گره‌ای مسئول نیست، امکان توافق را فراهم می‌کنند.

شفافیت

به دلیل ماهیت غیرمتمرکز بلاک‌چینِ بیت کوین، همه تراکنش‌ها را می‌توانید با داشتن یک گره شخصی (personal node) یا با استفاده از بلاک‌چین اکسپلور (Blockchain explores) تراکنش‌ها را به صورت زنده و به‌طور شفاف مشاهده کنید. هر گره دارای کپی مخصوص به خود از زنجیره داده‌ها است که با تایید و اضافه شدن بلاک‌های جدید به روز می‌شود. این بدان معناست که اگر بخواهید، می‌توانید بیت کوین را در هر لحظه ردیابی کنید.

به عنوان مثال، صرافی‌ها در گذشته هک شده‌اند، و کسانی که بیت کوین خود را در صرافی نگه می‌داشتند، همه چیز را از دست دادند. در حالی که ممکن است آن هکر‌ها کاملاً ناشناس باشد، بیت کوین‌هایی که  استخراج کرده‌اند به راحتی قابل ردیابی هستند. اگر بیت‌کوین‌هایی که در برخی از این هک‌ها به سرقت رفته‌اند جابه‌جا شوند یا در جایی خرج شوند، به سرعت مشخص می‌شود.

البته، سوابق تراکنش‌های ذخیره شده در بلاک‌چینِ بیت کوین (و همچنین اکثر رمز ارز‌های دیگر) رمزگذاری شده‌اند. این بدان معنی است که فقط صاحب یک تراکنش می‌تواند آن را رمزگشایی و هویت خود را آشکار کند (با استفاده از یک جفت کلید عمومی-خصوصی). در نتیجه، کاربران بلاک‌چین می‌توانند با حفظ شفافیت ناشناس باقی بمانند.

آیا بلاک‌چین امن است؟

 تکنولوژی بلاک‌چین به چندین روش به امنیت و اعتماد غیرمتمرکز دست یافته است. اول، بلاک‌های جدید همیشه به صورت خطی و به ترتیب زمان ذخیره می‌شوند. این بدین معنی است که بلا‌ک‌های جدید همیشه به “انتهای” بلاک‌چین اضافه می‌شوند. پس از اضافه شدن یک بلاک به انتهای زنجیره بلاک‌ها بازگشت به عقب و تغییر محتویات آم بلاک بسیار دشوار است مگر اینکه اکثریت شبکه برای انجام این کار به اجماع رسیده باشند. این به این دلیل است که هر بلاک حاوی هش (hash) خاص خود به همراه هش بلاک قبل از خود است. همچنین مهر زمانی که در مورد آن صحبت کردیم نیز از محتویات هر بلاک است. کدهای هَش توسط یک تابع ریاضی ایجاد می‌شوند. این کد‌ها اطلاعات دیجیتال را به رشته‌ای از اعداد و حروف تبدیل می‌کنند. اگر آن اطلاعات به هر نحوی ویرایش شود، کد هش نیز تغییر می‌کند.

فرض کنید یک هکر، که خود گره‌ای را در شبکه بلاک‌چین نیز دارد، می‌خواهد یک بلاک‌چین را تغییر دهد و ارز دیجیتال دیگران بدزدد. اگر او بخواهد گره‌ تکی خود را تغییر دهند، دیگر با کپی دیگر گره‌ها همخوانی ندارد. وقتی بقیه، کپی‌های خود را به یکدیگر ارجاع می‌دهند، می‌بینند که این یک کپی متفاوت است پس برجسته می‌شود. سپس نسخه زنجیره‌ آن هکر غیر قانونی شناخته می‌شوند و کنار گذاشته می‌شود.

مثال

برای این که هکر بتواند چنین هکی را به طور موفقیت آمیز انجام دهد، او باید بتواند به طور همزمان ۵۱ درصد یا بیشتر از گره‌های بلاک‌چین را کنترل و تغییر دهد. این باعث می‌شود تا کپی‌های جدید بلاک‌ها با اکثریت بلاک‌ها در زنجیره همسو شوند. این یعنی تغییرات جدید مورد توافق اکثریت بلاک‌ها شده و در نتیجه بلاک‌چین هک می‌شود. چنین حمله‌ای همچنین به مقدار زیادی پول و منابع نیاز دارد. زیرا هکر‌ها باید همه آن اقدامات را دوباره انجام دهند. چراکه اکنون بلاک‌ها دارای مهرهای زمانی و کدهای هش متفاوت هستند.

با توجه به اندازه شبکه‌‌های اکثر رمز ارز‌ها و سرعت رشد آن‌ها، هزینه انجام چنین حمله‌ای احتمالا غیرقابل محاسبه خواهد بود. این حمله نه تنها بسیار گران خواهد بود، بلکه احتمالاً بی‌نتیجه نیز خواهد بود. انجام چنین کاری بدون جلب توجه نیز نخواهد بود‌. زیرا اعضای شبکه شاهد چنین تغییرات شدیدی در بلاک‌چین خواهند بود. سپس اعضای شبکه به نسخه جدیدی از زنجیره که تحت تأثیر قرار نگرفته است، هارد فورک (Hardfork) می‌کنند. این امر باعث می‌شود که ارزش توکن‌های بلاک‌چین مورد حمله کاهش پیدا کند و در نهایت حمله را بی‌معنا می‌سازد. زیرا هکر‌ها دارایی را کنترل می‌کنند که بی‌ارزش است. اگر هکر‌ها به فورک (fork) جدید بیت کوین حمله کند، همین اتفاق دوباره می‌افتد. بِلاک‌چین به این ترتیب ساخته شده است که مشارکت در شبکه آن به مراتب انگیزه اقتصادی بیشتری نسبت به حمله به آن دارد.

بِلاک‌چِین در برابر بیت کوین

فناوری بلاک چین برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ توسط استوارت هابر (Stuart Haber) و دبلیو اسکات استورنتا (W.Scott Stornetta) مطرح شد. این دو محقق  می خواستند سیستمی را پیاده سازی کنند که در آن مُهرهای زمانی (time stamp) اسناد دستکاری نشوند. اما تقریباً دو دهه بعد، با راه اندازی بیت کوین در ژانویه ۲۰۰۹، بلاک‌چین اولین کاربرد خود را در دنیای واقعی داشت.

پروتکل بیت کوین بر روی یک بلاک‌چین ساخته شده است. ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین که با نام مستعار فعالیت می‌کند، در یک مقاله تحقیقاتی در مورد معرفی این رمز ارز، از آن به عنوان “سیستم نقدی الکترونیکی جدید که کاملاً همتا به همتا و بدون نیاز شخص ثالث قابل اعتماد است” یاد کرد.

نکته کلیدی که در اینجا باید به آن توجه کرد این است که بیت کوین، صرفاً از بلاک‌چین به عنوان وسیله‌ای برای ثبت (تراکنش‌های) دفتر کل پرداخت‌ها (ledger) به صورت شفاف استفاده می‌کند. اما بلاک‌چین، در تئوری، می‌تواند برای ثبت داده‌ها به صورت تغییرناپذیر استفاده شود. همانطور که در بالا توضیح دادیم، این داده‌ها می‌توانند به شکل معاملات، رای‌ها در یک انتخابات، موجودی محصولات، اطلاعات کارت شناسایی، اسناد مربوط به خانه‌ها و موارد دیگر باشد.

تصویری از آینده بلاک‌چین

در حال حاضر، ده‌ها هزار پروژه وجود دارند که به دنبال استفاده از بلاک‌چین به روش‌های مختلف  به غیر از ثبت تراکنش‌ها هستند. به عنوان مثال، استفاده از بلاک‌چین به عنوان راهی برای رای دادن ایمن در انتخابات دموکراتیک. ماهیت تغییر ناپذیر بلاک‌چین به این معنی است که  امکان تقلب در رای گیری بسیار دشوارتر خواهد شد. به عنوان مثال، یک سیستم رأی گیری می‌تواند به گونه‌ای کار کند که برای هر شهروند یک کشور، یک رمز ارز یا توکن صادر شود. سپس به هر نامزد یک آدرس کیف پول خاص داده می‌شود و رأی دهندگان توکن یا رمز ارز خود را به آدرس نامزدی که می‌خواهند به آن رأی دهند ارسال می‌کنند. ماهیت شفاف و قابل ردیابی بلاک‌چین، نیاز به شمارش آرا توسط انسان و همچنین توانایی مجرمان را برای دستکاری در برگه های رای فیزیکی از بین می‌برد.

بلاک‌چین در برابر بانک

بعضی کارشناسان معتقدند بلاک‌چین‌ها به عنوان یک نیروی مخرب در بخش مالی و به ویژه در کارکردهای پرداخت و بانکداری در حال فعالیت‌اند. با این حال، بانک‌ها و بلاک‌چین‌های غیرمتمرکز بسیار متفاوت هستند.

برای اینکه ببینیم چگونه یک بانک با بلاک‌چین تفاوت دارد، اجازه دهید سیستم بانکی را با اعمال شدن بلاک‌چین توسط بیت کوین مقایسه کنیم.

ساعات کاری

• اغلب بانک‌ها معمولا در روزهای هفته از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر باز هستند. برخی از بانک‌ها در تعطیلات آخر هفته اما با ساعات کاری محدود باز هستند. تمامی بانک‌ها در تعطیلات بانکی تعطیل هستند.
• بیت کوین ساعت کاری ندارد و هر روز هفته و در ۲۴ ساعت روز در دسترس است.

کارمزد معاملات

• پرداخت‌های کارتی: این هزینه بر اساس کارت متفاوت است و مستقیما توسط کاربر پرداخت نمی‌شود. کارمزدها توسط فروشگاه‌ها به پردازنده‌های پرداخت داده می‌شود و معمولاً به ازای هر تراکنش دریافت مبلغی به این پردازنده‌ها می‌دهند. این امر گاهی اوقات می‌تواند باعث افزایش قیمت تمام شده کالا و خدمات شود.
• چک: بسته به بانک شما، نقد کردن چک می‌تواند بین ۱ تا ۳۰ دلار هزینه داشته باشد.
•  اتاق پایاپای الکترونیکی: هزینه انتقال وجه با اتاق پایاپای الکترونیکی هنگام ارسال به حساب های خارجی تا ۳ دلار است.
• انتقال وجه: انتقال وحه داخلی می‌تواند تا ۲۵ دلار هزینه داشته باشد. همچنین، انتقال وجه به خارج از کشور می‌تواند تا ۴۵ دلار هزینه داشته باشد.

 کارمزد تراکنش‌های بیت کوین متغیر است. این قیمت‌ها را ماینرها و کاربران تعیین می‌کنند. کارمزد هر تراکنش می‌تواند بین ۰ تا ۵۰ دلار باشد، اما کاربران می‌توانند تعیین کنند که مایل به پرداخت چقدر از این هزینه هستند. این یک بازار باز ایجاد می‌کند که در آن اگر کاربر کارمزد خود را خیلی کم تعیین کند ممکن است تراکنش او پردازش نشود.

سرعت تراکنش

• پرداخت با کارت: ۲۴ تا ۴۸ ساعت
• چک: ۲۴تا ۷۲ ساعت برای تسویه
• اتاق پایاپای الکترونیکی: ۲۴ تا ۴۸ ساعت

 انتقال وجه الکترونیکی: ظرف ۲۴ ساعت، مگر اینکه بین‌المللی باشد. حواله‌های بانکی معمولاً در تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات بانکی پردازش نمی‌شوند.

تراکنش‌های بیت کوین بسته به ازدحام شبکه می‌تواند کمتر از ۱۵ دقیقه و بیش از یک ساعت طول بکشد.

مشتری خود را بشناسید

حساب‌های بانکی و سایر خدمات بانکی به شیوه  «مشتری خود را بشناسید» (KYC) انجام می‌شود. این بدان معناست که از نظر قانونی بانک‌ها باید هویت مشتری را قبل از افتتاح حساب ثبت کنند.

هر کسی یا هر چیزی می‌تواند بدون هیچ شناسه‌ای در شبکه بیت کوین شرکت کند. در تئوری، حتی یک موجود مجهز به هوش مصنوعی نیز می‌تواند در آن شرکت کند.

راحتی در انتقال

• کارت شناسایی ، حساب بانکی و تلفن همراه حداقل الزامات یک انتقال دیجیتال است.
• اتصال به اینترنت و تلفن همراه حداقل نیاز برای انجام انتقال با بیت کوین است.

امنیت

اطلاعات حساب بانکی در سرورهای خصوصی بانک ذخیره می‌شود و مشتری آن را نزد خود نگهداری می‌کند. حریم خصوصی حساب بانکی به میزان امنیت سرورهای بانک و اینکه هر کاربر چقدر از اطلاعات خود محافظت می‌کند محدود بستگی دارد. اگر  سرورهای بانک به خطر بیفتد، حساب شخص نیز به خطر خواهند افتاد.

بیت کوین می‌تواند به اندازه‌ای کاربر می‌خواهد خصوصی باشد. تمام بیت کوین‌ها قابل ردیابی هستند اما اگر بیت کوین به صورت ناشناس خریداری شده باشد، نمی‌توان مشخص کرد که چه کسی مالک بیت کوین است. اگر بیت کوین در صرافی KYC خریداری شود، بیت کوین مستقیماً به دارنده حساب صرافی KYC متصل می‌شود.

تراکنش‌های مورد تایید

بانک‌ها این حق را برای خود محفوظ می‌دارند که به دلایل مختلف از انجام برخی تراکنش‌ها خودداری کنند. بانک‌ها نیز حق مسدود کردن حساب‌ها را برای خود محفوظ می‌دارند. اگر بانک شما متوجه خرید در مکان‌های غیرمعمول یا برای اقلام غیرمعمول شود، می‌توان آن تراکنش را رد کند.

خود شبکه بیت کوین نحوه استفاده از بیت کوین را در چارچوب خاصی قرار نداده است. کاربران می‌توانند هر طور که صلاح می‌‌دانند بیت کوین را معامله نمایند، اما باید از دستورالعمل‌های کشور یا منطقه خود پیروی کنند.

مسدود کردن حساب‌ها

با توجه به قوانین KYC، دولت‌ها می‌توانند حساب‌های بانکی افراد را به راحتی ردیابی کنند و به دلایل مختلف دارایی‌های موجود در آن‌ها را مصادره کنند.

اگر بیت کوین به صورت ناشناس استفاده شود، دولت‌ها برای ردیابی آن جهت مصادره، مشکل خواهند داشت.

چگونه از بلاک‌چین‌ها استفاده می‌شود؟

همانطور که اکنون می‌دانیم، بلاک‌ها در بلاک‌چینِ بیت کوین، داده‌های مربوط به تراکنش‌های پولی را ذخیره می‌کنند. امروزه بیش از ده هزار سیستم ارز دیجیتال دیگر بر روی بلاک‌چین اجرا می‌شود. اما به نظر می‌رسد که بلاک‌چین، در واقع یک روش قابل اعتماد برای ذخیره داده‌ها‌ی انواع دیگر تراکنش‌ها نیز هست.

برخی از شرکت‌هایی که پیش از این از تکنولوژی بلاک‌چین استفاده کرده‌اند عبارتند از: وال مارت (Walmart)، فایزر (Pfizer)، یونیلور (Unilever)، سیمنس (Siemens) ای آی جی (AIG) و بسیاری دیگر. به عنوان مثال، شرکت IBM، بلاک‌چین Food Trust خود را برای ردیابی مسیری که محصولات غذایی برای رسیدن به مکان مورد نظر طی می‌کنند، ایجاد کرده است.

چرا این شرکت‌ها این کار را انجام می‌دهند؟ صنایع غذایی شاهد شیوع بیماری‌های بی شماری مانند اشریشیا کُلی، سالمونلا، لیستریا بوده است. و همچنین ورود مواد خطرناکی که به طور تصادفی وارد غذاها می‌شوند را به خود دیده است. در گذشته هفته‌ها طول می‌کشید تا منبع شیوع یا علت بیماری‌ها  از آنچه مردم می‌خورند پیدا شود. استفاده از بلاک‌چین به برندها این امکان را می‌دهد که مسیر یک محصول غذایی را از مبدا و در نهایت تا تحویل آن را ردیابی کنند.

این ردیابی از طریق هر توقفی که خودرو‌های حمل انجام می‌دهند ممکن پذیر می‌شود. اگر مشخص شود که یک ماده غذایی آلوده است، می‌توان آن را از طریق هر توقف تا مبدأ آن ردیابی کرد. نه تنها این امر، بلکه این شرکت‌ها اکنون می‌توانند هر چیز دیگری که ممکن است با مواد غدایی در تماس بوده‌اند را ببینند. و این امکان وجود دارد که شناسایی مشکل خیلی زودتر رخ دهد و به طور بالقوه جان انسان‌های بسیاری نجات یابد. این یکی از نمونه‌های استفاده از بلاک‌چین در عمل است. بسیاری از اشکال دیگر از استفاده از بلاک‌چین نیز وجود دارد.

بانکداری و امور مالی

شاید هیچ صنعتی بیشتر از بانکداری از به کارگیری بلاک‌چین در عملیات‌های تجاری خود سود نبرد. موسسات مالی فقط در ساعات کاری، پنج روز در هفته فعالیت می‌کنند. این بدان معناست که اگر سعی کنید چکی را در روز پنج شنبه در ساعت ۶ بعد از ظهر واریز کنید، احتمالاً باید تا صبح شنبه منتظر بمانید تا ببینید که پول به حساب شما رسیده است.

 حتی اگر سپرده خود را در ساعات کاری واریز کنید، باز هم به دلیل حجم انبوه تراکنش‌هایی که بانک‌ها باید آن را تسویه کنند، تأیید تراکنش یک تا سه روز طول می‌کشد. از سوی دیگر، بلاک‌چین هرگز نمی‌خوابد.

با به کارگیری بلاک چین در بانک‌ها، مشتریان می‌توانند تراکنش‌های خود را در کمتر از ۱۰ دقیقه پردازش کنند،پ. یعنی زمانی که صرف اضافه کردن یک بلاک به بلاک‌چین می‌شود. البته تعطیلات، روز هفته یا ساعات مختلف در این زمان تاثیری ندارد. با استفاده از بلاک‌چین، بانک‌ها این فرصت را دارند که با سرعت و امنیت بیشتری وجوه بین موسسات را مبادله کنند. به عنوان مثال، در تجارت سهام، فرآیند تسویه می‌تواند تا سه روز (یا بیشتر، در صورت معامله بین‌المللی) طول بکشد. این یعنی که پول و سهام برای آن دوره زمانی مسدود می‌شوند.

با توجه به حجم مبالغ مربوط، حتی چند روزی که پول در حال انتقال است، می‌تواند هزینه‌ها و خطرات قابل توجهی را برای بانک‌ها به همراه داشته باشد. بانک اروپایی سانتاندر و شرکای تحقیقاتی آن (پس از بکارگیری بلاک‌چین) تقریبا بین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار در سال صرفه جویی کردند. کپجمینی (Capgemini)، یک شرکت مشاوره فرانسوی، به طور مشابه تخمین می‌زند که  مشتریان آن می‌توانند با استفاده از اپلیکیشن‌های مبتنی بر بلاک‌چین، سالانه تا ۱۶ میلیارد دلار در هزینه‌های بانکی و بیمه خود صرفه جویی کنند.

ارز

بلاک‌چین بستر رمز ارز‌ها مانند بیت کوین را تشکیل می‌دهد. دلار آمریکا توسط فدرال رزرو (Federal Reserve) کنترل می‌شود. تحت این سیستمِ مقام مرکزی، داده‌ها و ارز یک کاربر از نظر فنی کاملا تحت اختیار بانک یا دولت آن‌ها می‌باشد. اگر بانک یک کاربر هک شود، اطلاعات خصوصی مشتری در خطر است. اگر بانک مشتری ورشکسته شود یا در کشوری با دولت بی‌ثبات زندگی کند، ممکن است ارزش پول او در خطر باشد. در سال ۲۰۰۸، چندین بانک ورشکسته تا حدی با استفاده از پول مالیات دهندگان خود را نجات دادند. این‌ها نگرانی‌هایی هستند که بیت کوین برای اولین بار از آن‌ها شکل گرفت و توسعه یافت.

 بلاک‌چین با گسترش عملیات خود در شبکه‌ای از رایانه‌ها، به بیت کوین و سایر رمز ارز‌ها اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به یک مقام مرکزی کار کنند. این امر نه تنها خطرات مختلف را کاهش می‌دهد بلکه، بسیاری از هزینه‌های پردازش و تراکنش‌ها را نیز حذف می‌کند. همچنین بلاک‌چین می‌تواند ارز باثبات‌تری را در اختیار کشورهایی با زیرساخت‌های مالی یا ارزهای بی‌ثبات قرار دهد.

این امر می‌تواند از طریق برنامه‌های کاربردی مبتنی بر بلاک‌چین و شبکه گسترده‌تری از افراد و مؤسساتی که می‌توانند با بلاک‌چین تجارت کنند دست یافتنی شود. گفتنی است این تجارت می‌تواند به صورت داخلی و در سطح بین‌المللی شکل بگیرد.

استفاده از کیف پول‌های رمز ارز‌ها به عنوان حساب‌ پس‌انداز یا به‌عنوان وسیله‌ای برای پرداخت، مخصوصاً برای کسانی که هیچ کارت شناسایی ندارند، بسیار مهم است. برخی از کشورها ممکن است جنگ زده باشند یا دولت‌هایی داشته باشند که فاقد هرگونه زیرساخت واقعی برای ارائه هویت هستند. شهروندان چنین کشورهایی ممکن است به حساب‌های پس انداز یا کارگزاری خود دسترسی نداشته باشند. بنابراین آن‌ها راهی ایمن برای ذخیره پول خود ندارند.

حوزه سلامت

ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند از بلاک‌چین برای ذخیره ایمن سوابق پزشکی بیماران خود استفاده کنند. هنگامی که یک پرونده پزشکی ایجاد و امضا می‌شود، می‌توان آن را در زنجیره از بلاک‌ها ذخیره کر‌د. این سیستم به بیماران این اطمینان را می‌دهد که سوابق پزشکی آن‌ها قابل تغییر نیست. این سوابق پزشکی شخصی را می‌توان با یک کلید خصوصی در بلاک‌چین رمزگذاری و ذخیره کرد. به طوری که تنها توسط افراد خاصی قابل دسترسی باشد و در نتیجه حریم خصوصی بیماران تضمین می‌شود.

اسناد اموال منقول

اگر زمانی را در دفتر ثبت اسناد محلی خود سپری کرده باشید، می‌دانید که روند ثبت حقوق مالکیت هم خسته کننده و هم ناکارآمد است. امروز، یک سند فیزیکی باید به یک کارمند دولت در دفتر ثبت اسناد تحویل داده شود. او به صورت دستی، اطالاعات شما را در پایگاه داده مرکزی وارد می‌کند. در صورتی که اختلافی در مورد مالکیت یک ملک وجود داشته باشد و به طور کلی دعاوی مالکیت، برای رفع آن باید به این داده‌ها رجوع کرد.

این فرآیند نه تنها پرهزینه و وقت گیر است، بلکه با خطاهای انسانی نیز همراه است. زیرا هر خطا در ردیابی، تعیین مالکیت دارایی را نا کارآمدتر می‌کند. بلاک‌چین این پتانسیل را دارد که نیاز به اسکن اسناد و ردیابی فایل‌های فیزیکی در یک دفتر ثبت اسناد را از بین ببرد. اگر مالکیت یک دارایی در بلاک پ‌چین ذخیره و تأیید شود، مالکان می‌توانند اطمینان داشته باشند که سند آنها دقیق و به طور دائم ثبت شده است.

در کشورهای جنگ‌زده یا مناطقی که زیرساخت‌های دولتی یا مالی ندارند (و مطمئناً دفتر ثبت اسناد ندارند) اثبات مالکیت یک ملک تقریباً غیرممکن است. اگر گروهی از افرادی که در چنین منطقه‌ای زندگی می‌کنند بتوانند از بلاک‌چین استفاده کنند، می‌توانند به شکلی شفاف و روشن سابقه مالکیت آن ملک را تعیین نمایند.

قرارداد‌های هوشمند

قرارداد هوشمند (Smart Contract) یک کد کامپیوتری است که می‌تواند در بلاک‌چین قرار بگیرد تا در تسهیل، تأیید یا مذاکره یک قرارداد مورد استفاده ایفای نقش کند. قراردادهای هوشمند، تحت مجموعه‌ای از شرایط عمل می‌کنند که کاربران باید با آن‌ها موافقت کنند. هنگامی که این شرایط برآورده شد، مفاد توافقنامه به طور خودکار اجرا می‌شود.

به طور مثال، یک مستأجر بالقوه می‌خواهد با استفاده از یک قرارداد هوشمند، آپارتمانی را اجاره کند. صاحبخانه موافقت می‌کند که به محض پرداخت ودیعه توسط مستاجر، کد درب آپارتمان را به مستاجر بدهد. هم مستأجر و هم صاحبخانه بخش مربوط به معامله خود را در قرارداد هوشمند ثبت می‌کنند. قراردادی که در تاریخ شروع اجاره، کد درب را نگه می‌دارد و به طور خودکار آن را با مبلغ رهن مبادله می‌کند. اگر صاحبخانه تا تاریخ مورد توافق کد درب را ارائه نکند، قرارداد هوشمند رهن را به مستاجر باز می‌گرداند. این کار هزینه‌ها و پروسه‌هایی را که معمولاً با استفاده از دفتر اسناد رسمی، یک شخص ثالث یا وکیل مرتبط است حذف می‌کند.

زنجیره تامین

بیایید مثال برنامه Food Trust‌ شرکت IBM را دوباره در نظر بگیریم. تامین کنندگان مواد غذایی می‌توانند از بلاک‌چین برای ثبت مبدائی که محصولات را خریداری کرده‌اند، استفاده کنند. این امر به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا اصالت محصولات خود و دیگر ویژگی‌های رایج مانند ارگانیک، محلی و تجارت منصفانه را تأیید کنند.

به گزارش مجله فوربز، صنایع غذایی به طور فزاینده‌ای از تکنولوژی بلاک‌چین استفاده می‌کنند تا مسیر و ایمنی غذا در طول سفر آن از مزرعه به به مشتری را ردیابی کنند.

رای گیری

همانطور که گفتیم، بلاک‌چین می تواند برای تسهیل روند یک رای گیری مدرن استفاده شود. همانطور که در انتخابات میان دوره‌ای نوامبر ۲۰۱۸ در ویرجینیای غربی آزمایش شد، رای دادن با بلاک‌چین پتانسیل حذف تقلب در انتخابات و افزایش مشارکت رای دهندگان را به همراه دارد.

استفاده از بلاک‌چین به این طریق، احتمال دستکاری آرا را تقریبا غیرممکن می‌کند. پروتکل بلاک‌چین همچنین، شفافیت را در فرآیند انتخابات حفظ می‌کند و پرسنل مورد نیاز برای برگزاری انتخابات را کاهش می‌دهد. علاوه بر آن، نتایج تقریباً فوری را برای مقامات فراهم می‌کند. این امر نیاز به بازشماری مجدد آرا یا هرگونه نگرانی در مورد وجود تقلب در انتخابات را از بین می‌برد.

مزایا و معایب بلاک‌چین

بلاک‌چین، با وجود تمام پیچیدگی‌هایش، به عنوان شکل غیرمتمرکز ثبت اطلاعات، یک تکنولوژی تقریباً بدون محدودیت است. تکنولوژی بلاک‌چین به راحتی می‌تواند کاربری‌های فراتری از محافظت از حریم خصوصی بیشتر کاربر، افزایش امنیت سیستم، کاهش هزینه‌های پردازش و خطاهای کمتر را داشته باشد. اما بلاک‌چین خالی از معایب نیست.

مزایای بلاک‌چین

• با حذف دخالت انسان در روند صحت سنجی، دقت آن بهبود یافته است.
•  با حذف تأیید شخص ثالث، هزینه‌ها کاهش می‌یابد.
• ثبت اطلاعات به صورت غیر متمرکز، دستکاری آن‌ها را سخت‌تر می‌کند
• تراکنش‌ها امن، خصوصی و کارآمد هستند.
• بلاک‌چین یک تکنولوژی شفاف است.
• بلاک‌چین جایگزینی برای بانک و راهی برای ایمن سازی اطلاعات شخصی شهروندان کشورهایی با دولت‌های ناپایدار یا توسعه نیافته ارائه می‌کند.

معایب بلاک‌چین

• هزینه‌های مرتبط با استخراج بیت کوین بسیار زیاد است.
• تعداد تراکنش‌های انجام شده در ثانیه کم است.
• بلاک‌چین در فعالیت‌های غیرقانونی در دارک وب (Dark Web)
• مقررات حوزه قضایی (دولت‌ها) در مورد بلاک متفاوت و نامشخص است
• محدودیت در فضای ذخیره سازی داده‌ها

نکات مثبت بلاک‌چین

دقتِ زنجیره

تراکنش‌های شبکه بلاک‌چین توسط شبکه‌ای متشکل از هزاران کامپیوتر تایید می‌شود. این امر تقریباً تمام دخالت انسان در فرآیند صحت آزمایی را حذف می‌کند و در نتیجه خطای انسانی کمترمی‌شود. در نهایت، اطلاعات به شکلی دقیق ثبت می‌شوند.

حتی اگر کامپیوتری در شبکه یک اشتباه محاسباتی مرتکب شود، این خطا فقط در یک نسخه از بلاک‌چین ایجاد می شود. برای اینکه آن خطا به بقیه بلاک‌چین سرایت کند، باید حداقل ۵۱ درصد از کامپیوترهای شبکه آن خطا را مرتکب شوند. این برای شبکه‌ای بزرگ و رو به رشدی به اندازه بیت کوین تقریبا غیرممکن است.

کاهش هزینه‌ها

به طور معمول، مشتریان مبلغی را به بانک برای تأیید یک معامله یا تایید اعتبار یک دفتر اسناد رسمی برای ثبت یک سند، پرداخت می‌کنند. بلاک‌چین نیاز به تأیید شخص ثالث  ندارد. این یعنی هزینه‌های مرتبط با روند تایید توسط یک شخص ثالث را از بین می‌برد.

به عنوان مثال، صاحبان مشاغل هر زمان که با استفاده از کارت‌های اعتباری پرداختی انجام می‌دهند، هزینه اندکی متحمل می‌شوند. زیرا بانک‌ها و شرکت‌های پردازش پرداخت باید این تراکنش‌ها را پردازش کنند. با این حال، بیت کوین توسط هیچ دولتی کنترل نمی‌شود و کارمزد تراکنش‌های آن محدود هستند.

ثبت اطلاعات به صورت غیرمتمرکز

بلاک‌چین هیچ یک از اطلاعات خود را در یک مکان ذخیره نمی‌کند. در عوض، بلاک‌چین (و اطلاعات داخل آن) کپی شده و در شبکه‌ای از رایانه‌ها توزیع می‌شود.

هر زمان که یک بلاک جدید به بلاک‌چین اضافه می‌شود، هر کامپیوتر موجود در شبکه، بلاک‌چین خود را به روز می‌کند تا تغییر را اعمال کند. انتشار این اطلاعات در شبکه، به جای ذخیره آن در یک پایگاه داده (database)، باعث می‌شود دستکاری در بلاک‌چین دشوارتر می‌شود. اگر یک کپی از بلاک‌چین به دست یک هکر بیفتد، تنها یک نسخه از اطلاعات به جای کل شبکه در معرض خطر قرار می‌گیرد.

تراکنش‌های کارآمد

تراکنش‌های که از طریق یک مرکز انجام می‌شوند ممکن است تا چند روز طول بکشد تا کامل شوند. برای مثال، اگر سعی کنید یک چک را در عصر پنج شنبه واریز کنید، ممکن است تا صبح شنبه وجهی را در حساب خود مشاهده نکنید. در حالی که موسسات مالی فقط در ساعات کاری و پنج روز در هفته کار می‌کنند، بلاک چین در ۲۴ ساعت شبانه روز، هفت روز هفته و ۳۶۵ روز سال فعال است.

با بلاک‌چین می‌توانید تراکنش‌ها را در کمتر از ده دقیقه تکمیل کنید و تنها پس از چند ساعت می‌توانید آن‌ها را انجام شده بدانید. این امر به ویژه برای معاملات خارج از کشور مفید است. چراکه معمولاً این نوع تراکنشات به دلیل مشکلات منطقه زمانی و این نکته که همه طرف‌ها باید دریافت وجه را تأیید کنند، بسیار بیشتر طول می‌کشد.

تراکنش‌های خصوصی

بسیاری از شبکه‌های بلاک‌چین به‌ عنوان پایگاه‌های داده عمومی عمل می‌کنند. این بدین  معنی است که هر فردی با اتصال به اینترنت می‌تواند فهرستی از تاریخچه تراکنش‌های شبکه را مشاهده کند. اگرچه کاربران می‌توانند به جزئیات مربوط به تراکنش‌ها دسترسی داشته باشند، اما نمی‌توانند به هویت کاربرانی که این تراکنش‌ها را انجام می‌دهند دست پیدا کنند. این یک تصور غلط رایج است که شبکه‌های بلاک‌چین مانند بیت کوین ناشناس هستند، در حالی که در واقع فقط محرمانه هستند.

یعنی زمانی که یک کاربر تراکنش‌های عمومی انجام می دهد، کد منحصر به فرد او به نام کلید عمومی (public key)، به جای اطلاعات شخصی او، روی بلاک چین ثبت می‌شود. اگر شخصی در صرافی‌ای که نیاز به مدارک شناسایی دارد، بیت کوین خرید کرده باشد، هویت آن شخص همچنان به آدرس بلاک‌چین او مرتبط است. اما آن تراکنش، حتی زمانی که به نام شخص مرتبط باشد، هیچ اطلاعاتی را در مورد هویت او فاش نمی‌کند.

تراکنش‌های امن

پس از ثبت یک تراکنش، صحت آن باید توسط شبکه بلاک‌چین تایید شود. هزاران رایانه روی بلاک‌چین فورا برای تأیید صحت جزئیات خرید دست به کار می‌شوند. پس از اینکه یک رایانه تراکنش را تأیید کرد، آن تراکنش به شکل یک بلاک، به بلاک‌چین اضافه می‌شود.

هر بلاک در بلاک‌چین حاوی کد هش (Hash Code) منحصر به فرد خود، هش منحصر به فرد بلوک قبل از خود است. وقتی اطلاعات یک بلاک به هر طریقی ویرایش می‌شود، کد هش آن بلوک تغییر می‌کند اما، کد هش روی بلاک بعد از آن تغییر نمی‌کند. این نوع ثبت اطلاعات، اعمال تغییر در بلاک‌چین را بدون اطلاع قبلی بسیار دشوار می‌کند.

شفافیت

اکثر بلاک‌چین‌ها نرم افزار‌هایی کاملا اوپن سورس (open-source) هستند. این بدان معناست که هر کسی می‌تواند کد آن‌ها را مشاهده کند. این به حسابرسان این امکان را می‌دهد که ارزهای رمز‌های دیجیتال مانند بیت کوین را از نظر امنیتی بررسی کنند. این همچنین به این معنی است که هیچ مقام مسئول خاصی برای کنترل کد بیت کوین یا نحوه ویرایش آن وجود ندارد.

به همین دلیل، هر کسی می‌تواند تغییرات یا بروزرسانی‌هایی را به سیستم پیشنهاد دهد.

اگر اکثر کاربران شبکه موافق باشند که نسخه جدید کد، همراه با ارتقاء صحیح و ارزشمند است، بیت کوین می‌تواند به روز شود.

دسترسی گسترده

شاید با ارزش ترین جنبه بلاک‌چین و بیت کوین این باشد که هر کس، صرف نظر از قومیت، جنسیت یا پیشینه فرهنگی، می‌تواند  از آن استفاده کند. بر اساس گزارش بانک جهانی (World Bank)، نزدیک به دو میلیارد بزرگسال وجود دارند که حساب بانکی یا هیچ وسیله‌ای برای ذخیره پول یا ثروت خود ندارند. تقریباً همه این افراد در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند که اقتصاد آن‌ها در مراحل ابتدایی خود می‌باشد و کاملاً به پول نقد وابسته است.

این افراد اغلب پول کمی به دست می‌آورند که به صورت نقد و فیزیکی به آن‌ها پرداخت می‌شود. آنها سپس باید این پول نقد و فیزیکی را در مکان‌های مخفی در خانه‌ها یا محل زندگی خود ذخیره کنند. این پول، آن‌ها در معرض سرقت یا خشونت‌های غیر ضروری قرار می‌دهد. کلیدهای یک کیف پول بیت کوین را می‌توان روی یک تکه کاغذ، یک تلفن همراه ارزان قیمت یا حتی در صورت لزوم حفظ کرد. برای اکثر مردم، این گزینه بسیار راحت تر از پنهان کردن انبوه پول نقد زیر یک تشک است.

بلاک‌چین‌های آینده، علاوه بر این‌ها به دنبال راه‌حل‌هایی هستند تا نه تنها به مکانی برای ذخیره‌سازی دارایی‌ها تبدیل شوند، بلکه سوابق پزشکی، حقوق مالکیت و انواع قراردادهای قانونی دیگر را نیز در خود ذخیره کنند.

نکات منفی بلاک‌چین

هزینه‌های زیاد

اگرچه بلاک‌چین می‌تواند در هزینه‌های تراکنشات کاربران صرفه جویی کند، اما این تکنولوژی اصلا ارزان نیست. برای مثال، سیستم اثبات کار (Proof of Work) که بیت‌ کوین برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کند، مقادیر زیادی توان محاسباتی را مصرف می‌کند. در دنیای واقعی، توان میلیون‌ها رایانه‌ی داخل شبکه بیت‌ کوین نزدیک به چیزی است که کشور دانمارک به طور سالانه مصرف می‌کند.

علیرغم هزینه‌های زیاد استخراج بیت کوین، هزینه‌های برق کاربر با هر تراکنشی که روی بلاک‌چین تایید می‌شود، افزایش می‌یابد. این به این دلیل است که وقتی ماینرها یک بلاک را به بلاک‌چین بیت کوین اضافه می‌کنند، به قدری بیت کوین پاداش می‌گیرند تا ارزش وقت و انرژی صرف شده‌ی آن‌ها را داشته باشد.

 با این حال، وقتی صحبت از بلاک‌چین‌هایی می‌شود که از ارز دیجیتال استفاده نمی‌کنند، ماینرها باید برای اعتبار سنجی تراکنش‌ها، پولی دریافت کنند تا به کار خود ادامه دهند.

راه حل‌هایی برای این مسئله در حال شکل گرفتن است. به عنوان مثال،  یک سری مزارع استخراج بیت کوین راه اندازی شده‌اند که از انرژی خورشیدی، گاز طبیعی اضافی از حوزه‌های گازی یا نیروگاه‌های بادی بهره می‌برند.

ناکارآمدی سرعت و داده‌

بیت کوین یک نمونه عالی برای ناکارآمدی‌های احتمالی بلاک‌چین است. سیستم “اثبات کار” بیت کوین حدود ده دقیقه طول می‌کشد تا یک بلاک جدید به بلاک‌چین اضافه کند. با این سرعت، تخمین زده می‌شود که شبکه بلاک‌چین تنها می‌تواند حدود هفت تراکنش در ثانیه (TPS) را مدیریت کند. اگرچه سایر ارزهای دیجیتال مانند اتریوم عملکرد بهتری نسبت به بیت کوین دارند، اما همچنان به بلاک‌چین محدود هستند. به طور مقال، برند قدیمی Visa،می‌تواند ۲۴ هزار تراکنش را در یک ثانیه پردازش کند.

خیلی وقت است که راه‌حل‌هایی برای این موضوع در حال توسعه می‌باشد. در حال حاضر بلاک‌چین هایی وجود دارند که بیش از ۳۰ هزار تراکنش در ثانیه انجام می‌دهند.

مسئله دیگر این است که هر بلاک فقط می‌تواند به مقداری مشخص داده در خود ذخیره کنند. بحث اندازه هر بلاک یکی از مبرم‌ترین مسائل برای مقیاس‌پذیری بلاک‌چین‌ها در آینده بوده و هست.

فعالیت‌های غیر قانونی

محرمانه بودن شبکه بلاک‌چین کاربران در برابر هکر‌ها محافظت می‌کند و حریم خصوصی را حفظ می‌نماید. با این‌ حال امکان تجارت و فعالیت غیرقانونی در شبکه بلاک‌چین را نیز فراهم می‌کند. رایج ترین ترین مثال از به کارگیری غیر قانونی بلاک‌چین احتمالاً “جاده ابریشم” (silk road) است.

جاده ابریشم یک بازار آنلاین مواد مخدر بود که از فوریه ۲۰۱۱ تا اکتبر ۲۰۱۳ در دارک وب فعال بود. اما خوشبختانه توسط FBI تعطیل شد.

دارک وب به کاربران اجازه می‌دهد بدون اینکه ردیابی شوند و با استفاده از مرورگر Tor، کالاهای غیرقانونی خرید و فروش کنند. علاوه بر این می‌توانند خریدهایی غیرقانونی با بیت کوین یا سایر رمز ارز‌ها انجام دهند. مقررات فعلی ایالات متحده، ارائه دهندگان خدمات مالی را ملزم می‌کند که هنگام افتتاح حساب، اطلاعاتی در مورد مشتریان خود به دست آورند که هویت هر مشتری را تأیید می‌کند. آن‌ها باید تحقیق کنند که مشتریان آن‌ها در هیچ لیستی از سازمان‌های تروریستی شناخته شده ظاهر نمی‌شوند. این سیستم را می‌توان هم به عنوان یک مزیت و هم یک عیب دید. این سیستم به هر کسی امکان دسترسی به حساب‌های مالی را می‌دهد. اما به مجرمان اجازه می‌دهد راحت‌تر معامله کنند.

نکته

 بسیاری از کارشناسان می‌گویند که استفاده‌های مثبت از رمز ارز‌ها مانند پیشرفت چشم گیر در بانکداری، بیشتر از استفاده‌های منفی از آن است. به‌ویژه زمانی که بیشتر فعالیت‌های غیرقانونی هنوز از طریق پول نقد غیرقابل ردیابی انجام می‌شود.

در حالی که بیت کوین در ابتدا برای این اهداف مورد استفاده قرار می‌گرفت، ماهیت شفاف آن به عنوان یک دارایی مالی باعث شده تا فعالیت‌های غیرقانونی بیشتر از طریق سایر ارزهای دیجیتال مانند Monero و Dash انجام شوند. امروزه، فعالیت غیرقانونی تنها بخش کوچکی از کل تراکنش‌های بیت‌کوین را تشکیل می‌دهد.

مقررات

بسیاری از افراد در فضای رمز ارز‌ها، نگرانی خود را در مورد مقررات دولتی در مورد ارزهای دیجیتال ابراز کرده‌اند. در حالی که با رشد شبکه غیرمتمرکز رمز ارز‌ها، تصور عاقبتی مانند بیت کوین برای آن‌ها دشوارتر و تقریبا غیرممکن می‌شود، دولت‌ها در تئوری می‌توانند مالکیت ارزهای دیجیتال یا مشارکت در شبکه‌های آن‌ها را غیرقانونی کنند.

با گذشت زمان این نگرانی کم تر شده است. زیرا شرکت‌های بزرگی مانند پی پال (PayPal) به کاربران خود اجازه مالکیت و استفاده از ارزهای دیجیتال در این پلتفرم را داده‌اند.

یک پلتفرم بلاک‌چین چیست؟

یک پلتفرم یا بستر بلاک‌چین به کاربران و توسعه دهندگان اجازه می‌دهد تا از زیرساخت‌های کنونی بلاک‌چین، استفاده‌های جدیدی بکنند. یک مثال این امر، رمز ارز اتریوم است. این ارز دیجیتال دارای یک رمز ارز بومی به نام اتر (ETH) است. اما بلاک‌چین اتریوم همچنین اجازه می‌دهد قراردادهای هوشمند، توکن‌های قابل برنامه‌ریزی مورد استفاده در عرضه اولیه سکه (ICO) و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) در بستر خود ایجاد شوند. همه این‌ها حول محور زیرساخت اتریوم ساخته شده و توسط گره‌های شبکه اتریوم ایمن شده‌اند.

چه تعداد بلاک‌چین وجود دارد؟

تعداد بلاک‌چین‌های فعلا هر روز و با سرعت فزاینده‌ای در حال افزایش است. تا سال ۲۰۲۱ بیش از ده هزار ارز دیجیتال فعال مبتنی بر بلاک‌چین وجود دارند. همچنین صدها بلاک‌چین  دیگر نیز وجود دارند که خارج از حوزه رمز‌ ارز‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تفاوت بین یک بلاک‌چین عمومی و خصوصی در چیست؟

یک بلاک‌چین عمومی، که به عنوان بلاک‌چین باز (open Blockchain) یا بدون مجوز (permissionless) نیز شناخته می‌شود، بلاک‌چینی است که هر کسی می‌تواند آزادانه به شبکه بپیوندد و یک گره (node) ایجاد کند. به دلیل ماهیت باز آن، این بلاک‌چین‌ها باید با رمزنگاری و یک سیستم اجماع مانند اثبات کار ایمن شوند. از سوی دیگر، برای ورود به یک بلاک‌چین خصوصی یا مجاز (permissioned)، نیاز به تایید هر گره وجود دارد. از آنجایی که گره‌ها قابل اعتماد در نظر گرفته می‌شوند، لایه‌های امنیتی نیازی به قوی بودن ندارند.

مخترع بلاک‌چین کیست؟

تکنولوژی بلاک‌چین برای اولین بار در سال ۱۹۹۱ توسط استوارت هابر و دبلیو اسکات استورنتا مطرح شد. دو ریاضیدانی که می‌خواستند سیستمی را پیاده سازی کنند که در آن مُهرهای زمانی اسناد دستکاری نشوند. نیک سابو (Nick Szabo) در اواخر دهه ۱۹۹۰ پیشنهاد استفاده از یک بلاک‌چین را برای ایمن کردن سیستم پرداخت دیجیتال، معروف به BitGold (که هرگز اجرا نشد) را ارائه کرد.

آینده بلاک‌چین چگونه است؟

تکنولوژی بلاک‌چین با بسیاری از کاربردهای عملی خود که در حال حاضر پیاده‌سازی و بررسی شده‌اند، سرانجام در سن بیست و هفت سالگی به خاطر بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال نامی برای خود پیدا کرد. بلاک‌چین به عنوان یک کلمه کلیدی بر زبان هر سرمایه گذار در هر کشور استفاده می‌شود. این تکنولوژی هر عملیات تجاری و دولتی را دقیق تر، کارآمدتر، ایمن تر و ارزان تر  و واسطه‌ها را نیز کم می‌کند.

همانطور که برای ورود به دهه سوم بلاک‌چین آماده می‌شویم، دیگر بحث این نیست که آیا شرکت‌های قدیمی از این تکنولوژی استفاده می‌کنند یا خیر، بلکه مسئله این است که چه زمانی آن‌ها از بلاک‌‌چین استفاده می‌کنند. امروزه شاهد گسترش توکن‌های غیر قابل تغییر و توکن‌سازی دارایی‌ها هستیم. دهه‌های آینده دوره مهمی از رشد برای بلاک‌چین خواهد بود.