فیبروم های رحمی میتوانند باعث قاعدگی دردناک شود و رابطه جنسی را ناخوشایند کنند. همچنین میتوانند بر شانس باردار شدن (و باردار ماندن!) و همچنین روش زایمان شما تأثیر بگذارند. پس باید در چنین شرایطی چه کنیم؟
آزا یک زن دارای فیبروم رحمی
روث آزا مک دوناف، زمانی که ۳۲ ساله شد، نمیدانست که چرا رابطه جنسی با همسرش به طور ناگهانی بسیار آزاردهنده شده است. یا چرا قاعدگی او اینقدر نامنظم شده بود و وقتی پریود میشد، چرا ناگهان آنقدر سنگین و دردناک میشد. متاسفانه دکترش هم نمیدانست.
سونوگرافی چیزی مشخص نکرد در اورژانس از نظر پزشکان مشکوک به سنگ کلیه بود.
پس از تقریبا یک سال ناراحتی و نگرانی، سرانجام یک سونوگرافی داخلی فیبرومی به اندازه گریپ فروت را در پشت رحم او نشان داد.
او میگوید: “من حتی نمیدانستم فیبروم چیست.”
او شروع به جستجو در اینترنت در رابطه با فیبروم رحمی کرد. آزا میترسید که فیبروم مانع باردار شدنش شود. گوگل هم آنچه را که پزشکش قبلاً به او گفته بود تأیید کرد: بسته به اندازه و محل فیبروم، میتواند باردار شدن را دشوارتر کند و در صورت امکان باردار شدن، خطر سقط جنین را افزایش دهد.
او میگوید: «من گریه کردم و گریه کردم.»
پزشک آزا او را به متخصص زنان و زایمان ارجاع داد. مشخص شد که او نیاز به جراحی برای برداشتن فیبروم دارد. اما آزمایش خون قبل از عمل او، بسیار او را متعجب کرد؛ او باردار بود.
او میگوید: “این برای من یک شوک بود.” دکترش به او گفت فیبروم همه چیز را پیچیده میکند و همین اتفاق هم افتاد.
همانطور که کودک او بزرگ شد، فیبروم نیز رشد میکرد. آزا تعریف میکند که من خیلی حجیم شده بودم. انگار دوقلو حمل میکردم.
در پنج ماهگی، بارداری او پرخطر در نظر گرفته شد. فیبروم او به قدری بزرگ میشد که پزشک او نگران بود که ممکن است باعث زایمان زودرس شود. یک فیبروم بزرگ میتواند در رشد جنین اختلال ایجاد کند؛ زیرا فضای رشد جنین را کاهش میدهد و همچنین میتواند بر جریان خون تأثیر بگذارد.
سرانجام آزا
او در موقعیت استراحت مطلق قرار گرفت و مجبور شد از کار مرخصی بگیرد. فیبروم همچنین باعث شد که پزشک او نتواند ضربان قلب را در طول سونوگرافی هفتگی پیدا کند. او میگوید: «من همیشه نگران بچه بودم. «همیشه.»
خوشبختانه او پسری سالم به دنیا آورد و پنج ماه بعد برای انجام میومکتومی (فیبروکتومی) به بیمارستان بازگشت. میومکتومی روشی است که در آن فیبرومها از طریق برش در امتداد خط بیکینی برداشته میشوند.
در طول عمل جراحی، پزشک دو فیبروم اضافی را در پشت رحم او کشف کرد و هر سه را برداشت. در آن زمان، بزرگترین فیبروم رحمی او به سه برابر بزرگتر از اندازهی رحم او رسیده بود.
بعد از جراحی فیبروم، دردهای آزا مکدوناف در نهایت از بین رفتند. دو سال بعد، او دومین فرزند خود را که اکنون پنج سال دارد، باردار شد. اما پس از آن، شش ماه پیش، او با شکایت از دردی مشابه آنچه که در فیبرومهایش احساس کرده بود، به پزشک مراجعه کرد و اصرار کرد که سونوگرافی کند. سونوگرافی رشد جدیدی از فیبروم در رحم او را نشان داد. (یکی از مشکلات فیبرومها این است که عادت به بازگشت دارند.)
با این حال، در حال حاضر، آن فیبروم رشد نمیکند یا علائم مهمی ایجاد نمیکند، و آزا خیلی نگران نیست.
پزشک او رویکرد استاندارد «انتظار و مراقبت» را برای درمان توصیه کرده است. او میگوید: “تا زمانی که این فیبروم آزاردهنده نشود، لازم نیست که کاری انجام شود.”
دلایل شکل گرفتن فیبروم های رحمی در زنان
از هر سه زن، یک زن در مقطعی از زندگی خود دچار فیبروم رحمی میشود، اما پزشکان هنوز واقعاً دلیل آن را نمیدانند.
به نظر میرسد هورمونهای استروژن و پروژسترون رشد فیبروم را تحریک میکنند. که این مورد ممکن است دلیل ظهور این هورمونها در زنان در سنین باروری و تمایل به کاهش این هورمونها پس از یائسگی را توضیح دهد.
از طرفی ممکن است یک پیوند ژنتیکی وجود داشته باشد (اگر مادر شما فیبروم داشته باشد، احتمال ابتلای شما به آن بیشتر است) و زنان سیاه پوست پنج برابر بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند.
اریکا فوئرشتاین، پزشک خانواده در بیمارستان کالج زنان در تورنتو، میگوید: “یکی از اولین چیزهایی که زنان وقتی متوجه میشوند فیبروم دارند میپرسند این است که آیا سرطانی است؟”
در پاسخ باید توضیح دهیم که فیبرومها سرطانی نیستند، آنها تومورهای خوش خیمی هستند که از بافت خود رحم ایجاد میشوند.
او میگوید که یک سلول به طور مکرر تقسیم میشود و در نهایت یک توده سفت و لاستیکی ایجاد میکند که از بافت اطراف آن متمایز است. وی توضیح میدهد: “فیبرومهای رحمی ممکن است آهسته یا سریع رشد کنند یا به همان اندازه باقی بمانند. برخی از آنها، جهشهای رشد را پشت سر میگذارند، در حالی که برخی دیگر در واقع خود به خود کوچک میشوند. فیبرومهایی که در دوران بارداری وجود داشتند، اغلب با بازگشت رحم به اندازه طبیعی خود کوچک میشوند.”
تفاوت فیبروم های رحمی و کیست تخمدان
فیبروم اغلب با کیست تخمدان اشتباه گرفته میشود، اما آنها بسیار با یکدیگر متفاوت هستند.
کاترین آلر، مدیر پزشکی مرکز زنان BC برای درد لگن و اندومتریوز، میگوید کیستهای تخمدان توسط تخمدانهای یک زن ایجاد میشوند و معمولاً روی آن ظاهر میشوند. اکثر کیستها کیسههای توخالی و پر از مایع هستند، در حالی که فیبروم بیشتر یک توده جامد است که در دیواره عضلانی رحم رشد میکند.
انواع فیبروم های رحمی
فیبرومها میتوانند بسیار بزرگ شوند، از نیم سانتیمتر تا ۲۰ سانتیمتر یا بیشتر. اما، آلر میگوید، زمانی که خیلی بزرگ شوند، آنها روی رحم رشد میکنند که میتواند بیشترین تأثیر را بر شانس باردار شدن و باردار ماندن یک زن داشته باشد.
سه نوع اصلی فیبروم وجود دارد.
فیبرومهای ساب سروزال عموماً در بالای رحم قرار میگیرند – به گفته آلر، «مانند گیلاس روی گل آفتابگردان» – و معمولاً هیچ اثر نامطلوبی بر بارداری ندارند.
اما فیبرومهای زیر مخاطی رحم (که به داخل حفره رحم بیرون زدهاند) و فیبرومهای داخل دیواره رحم (آنهایی که در داخل عضله دیواره رحم رشد میکنند) میتوانند با تحریف حفره رحم، باردار شدن را برای زن سختتر کنند و در لانهگزینی جنین مشکل ایجاد کنند. این دو نوع از فیبروم خطر سقط جنین را با ایجاد اختلال در محیطی که در آن کودک رشد میکند افزایش میدهند. و همچنین میتوانند در حین زایمان مانع بدنیا آمدن بچه شوند؛ به همین دلیل زنانی که فیبروم دارند بیشتر به سزارین نیاز دارند.
اغلب اوقات، زنان حتی نمیدانند که فیبروم دارند، زیرا این فیبرومها هیچ مشکلی ایجاد نمیکنند. اما گاهی اوقات، مانند مورد آزا، علائم میتوانند ناتوانکننده باشند.
آلر میگوید: “من زنان بسیاری را دیدهام که سالها بهطور بیمورد از درد، خونریزی شدید و آهن کم رنج میبردند و آنها فقط تصور میکردند که همه اینها بخشی از زندگی است. اگر متوجه تغییراتی در قاعدگی خود شدید، مخصوصاً پریودهای شدیدتر یا دردناکتر از قبل که ادامه دارد یا درد، فشار یا احساس پری شکم را تجربه میکنید، ممکن است فیبروم باشد و باید به پزشک مراجعه کنید.”
دفع فیبروم های رحمی یک بار برای همیشه
وقتی نوبت به از بین بردن فیبروم میرسد، نسبت به یک دهه پیش، گزینههای بیشتری برای این کار وجود دارد.
آلیسون جاکوبی، موسس و مدیر مرکز جامع فیبروم در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، میگوید مشکل این است که پزشکان همیشه همه این گزینهها را با بیماران خود به اشتراک نمیگذارند.
هیسترکتومی
جاکوبی میگوید: “پزشکان زنان هنوز هم تمایل دارند که اگر زنی دیگر نخواهد بچه دار شود، تقریباً همیشه هیسترکتومی را توصیه کنند. هیسترکتومی یا زهدانبرداری به عمل جراحی میگویند که در آن رحم را برمیدارند. در حالی که این درمان برای برخی افراد خوب است و احساس یک زن در مورد آن بسیار متفاوت با دیگری است. اگر زنی بچه دارشدن را تمام کرده باشد یا از سن باروری گذشته باشد، ممکن است فکر کند، بله، دیگر نه رحمی میخواهم، نه دیگر مشکل فیبروم! اما زن دیگری ممکن است بخواهد رحم خود را حفظ کند یا یک جراحی کم تهاجمی انجام دهد، یا حداقل در مورد آن صحبت کند و تصمیم بگیرد که بهترین گزینه درمانی برای او چیست.”
جاکوبی میگوید: “قبلاً زنانی که بیماریشان سرطان سینه تشخیص داده میشد، سینههایشان را برمیداشتند. سپس پزشکان شروع به انجام لامپکتومی کردند و فقط بافتهای مریض را برداشتند. پس وقتی نوبت به فیبرومها میرسد، چرا به طور خودکار تمام رحم را بیرون میآورید؟”
میومکتومی
زنان میتوانند بهجای هیسترکتومی (که خطر عوارض را افزایش میدهد و شامل بهبودی طولانیمدت میشود)، میومکتومی را انتخاب کنند، که رحم را در جایی که هست باقی میگذارد و برنمیدارد.
درمان فیبروم های رحمی تحت گاید سونوگرافی
همچنین درمانهای غیرتهاجمی جدیدتری نیز وجود دارد. مانند جراحی سونوگرافی متمرکز با هدایت MRI، که در آن از MRI برای یافتن فیبروم استفاده میشود و سپس امواج اولتراسوند پرانرژی آن را از بین میبرند و سلولها را گرم میکنند و میکشند و باعث کوچک شدن آن میشوند.
فرکانس رادیویی
جاکوبی میگوید: “بسیاری از شرکتهای زیستپزشکی نیز در حال توسعه درمانهایی هستند که برای از بین بردن بافت فیبروم، انرژی را به فیبروم میرسانند؛ یعنی فرسایش با فرکانس رادیویی. این کار از طریق لاپاراسکوپی انجام میشود و شامل وارد کردن یک سوزن در فیبروم و استفاده از گرمایی است که از سوزن ساطع میشود برای از بین بردن سلولهای فیبروم به کار گرفته میشود.”
در حالی که فیبروم ممکن است از طریق این روش، ۲۰ تا ۵۰ درصد کوچک شود، اما فرسایش با فرکانس رادیویی هنوز یک درمان گسترده نیست. این قطعاً حوزهای است که به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.
فیبریستال
تنها گزینه پزشکی غیرجراحی فعلی برای زنان فیبریستال است که در سال ۲۰۱۳ توسط سازمان سلامت کانادا تایید شد. این دارو فیبرومها را کوچک میکند و به کاهش خونریزی شدید کمک میکند، اما فقط برای زنان با علائم شدید تجویز میشود.
سرکوب رشد فیبروم
جاکوبی فکر میکند که ما میتوانیم خیلی بهتر در این زمینه عمل کنیم، حتی شاید با شناسایی زنانی که در معرض خطر بالای ابتلا به فیبروم هستند و ارائه درمانی برای سرکوب رشد زودهنگام. درست مثل اینکه ما افراد مبتلا به فشار خون بالا را درمان میکنیم تا به بیماری قلبی مبتلا نشوند و منتظر نمیمانیم تا کسی سکته کند و بگوییم، خوب، حالا باید برای فشار خون بالا دارو مصرف کنید. و با این حال ما این کار را با فیبروم انجام میدهیم.
ما صبر میکنیم تا افراد قبل از درمان علائم شدید داشته باشند. امیدوارم روزی را ببینیم که دارویی داشته باشیم که بتواند فیبرومها را قبل از اینکه خانمها دچار خونریزی شدید و کم خونی شوند و برای رفع آن نیاز به جراحی بزرگ داشته باشند، کنترل کند.
جمع بندی
در واقع، ژاکوبی از این که به طور کلی تحقیقات کمی در مورد فیبرومها انجام میشود، ناامید است. او میگوید: “این باورنکردنی است که این فیبرومها بر بسیاری از زنان تأثیر میگذارند و ما هنوز در مورد آنها اطلاعات کمی داریم. آنچه واقعاً مرا آزار میدهد این است که ما تمایل داریم به زنان بگوییم که تا زمانی که علائم عمدهای نداشته باشند، نیازی به انجام کاری در مورد فیبروم خود ندارند. و این مبتنی بر این واقعیت است که برخی از زنان هرگز علائمی ندارند، اما همچنین نشان دهنده این واقعیت است که ما هیچ نوع دارو یا درمان غیر تهاجمیای نداریم که برای اولین بار به زنان در هنگام ایجاد فیبروم، ایمن و مؤثر باشد. ما نمیدانیم چه کنیم، بنابراین هیچ کاری انجام نمیدهیم.”
دیدگاهتان را بنویسید