مقدمه
یک رابطه سمی رابطهای است که باعث میشود فشار، عدم حمایت، سوتفاهم و تعرض را در آن احساس کنید.
پدر واقع، هر رابطهای که باعث شود احساس بدتری نسبت به قبل داشته باشید سمی است.
روابط سمی در هر زمینهای ممکن است وجود داشته باشند؛ از زمین بازی گرفته تا سالن اجتماعات واتاق خواب.
حتی ممکن است در بین اعضای خانواده خود با روابط سمی سروکار داشته باشید.
یک رابطه، زمانی سمی است که سلامت شما را از نظر عاطفی، روانی و جسمی، به نوعی تهدید کند.
ممکن است افراد مبتلا به بیماریهای روانی مانند اختلال دوقطبی، افسردگی و یا حتی گرایشهای افسردگی، مستعد ابتلا به روابط سمی باشند، زیرا این افراد از قبل به احساسات منفی حساستر هستند. به عنوان مثال، فردی که دارای اختلال دوقطبی است و در حالتی افسرده قرار دارد ممکن است نسبت به دیگران ثبات نسبتاً ضعیفتری داشته باشد. این امر ممکن است هدفگیری آن شخص را توسط افراد سمی آسانتر کند. با این حال، افراد سمی میتوانند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهند.
در اینجا آنچه شما باید در مورد روابط سمی بدانید، از جمله مواردی که باعث میشود یک رابطه سمی به حساب بیاید و چگونگی برخورد با آن آورده شده است.
همچنین میتوانید نکاتی مؤثر برای مدیریت این نوع روابط پیدا کنید.
نشانههای یک رابطه سمی
فقط شمایید که میتوانید بگویید کفه ترازو در رابطهتان به سمت خوب متمایل است یا بد.
اگر کسی به طور مداوم با آنچه میگوید یا انجام میدهد سلامتی شما را تهدید میکند، به احتمال زیاد این یک رابطه سمی است.
روابطی که شامل سواستفاده جسمی یا کلامی باشند قطعاً به عنوان سمی طبقه بندی میشوند.
نشانههای دیگری مبتنی بر آن نیز وجود دارد از جمله:
شما بیشتر از آنچه میگیرید، میدهید. این باعث میشود احساس کمبود کنید.
شما به طور مداوم احساس بی احترامی میکنید و نیازهایتان برآورده نمیشود.
عزت نفس شما به مرور زمان از بین میرود.
در رابطه احساس فشار و عدم حمایت میکنید.
بعد از صحبت کردن و وقت گذراندن با طرف مقابلتان احساس افسردگی، عصبانیت یا خستگی میکنید.
بدترینهایتان را به روی هم میآورید.
در کنار آن فرد بهترینِ خود نیستید. برای مثال، آن شخص باعث میشود شخصیت شایعه پرداز شما برونریزی کند.
لازم است در کنار وی احتیاط کنید تا هدف حملهاش قرار نگیرید.
زمان و انرژی بسیار زیادی را صرف سرحال کردنش میکنید.
شما همیشه مقصر هستید. آنها مسائل را به هم میریزند و در نهایت تقصیر بر گردن شما میافتد.
رابطه سمی در مقابل رابطه سالم
وقتی در حال سنجش سمی بودن رابطه هستید بهتر است ببینید چه رفتاری در رابطهتان بسیار تکرار میشود.
به عبارت دیگر، اگر یکی یا هر دو شما به طور مداوم خودخواه، منفیگرا و در حال بی احترامی باشد، این نشانه تولید سم در رابطه است. در عوض، اگر دلگرم کننده، دلسوز ومتواضع هستید، باید به دنبال موارد خاصتری باشید که ممکن است رابطهتان را تهدید کند.
این مهم است که نشانههای سمی بودن را در خود و طرف مقابلتان بشناسید:
علائم رفتار مسموم: عدم اطمینان – حسادت – منفیبافی – خودمحوری – خودخواهی – انتقاد بیش از حد – تحقیر – بی اعتمادی – سواستفاده – بی احترامی
علائم رفتار سالم: اطمینان – محبت – مثبت اندیشی – سخاوت – ازخودگذشتگی – امیدبخشی – محرک بودن – قابلیت اعتماد – دلسوزی – ادب
انواع رابطه سمی
توجه به این نکته که روابط سمی صرفا محدود به روابط عاشقانه نیست، ضروری است.
این روابط در خانواده، محیط کار و در میان گروههای دوستی نیز وجود دارند.
این روابط میتوانند بسیار استرس زا باشند، خصوصاً اگر به درستی مدیریت نشوند.
رابطه سمی همیشه دو طرفه نیست.
بعضی از افراد فی الذات سمی هستند.
آنها با رفتارهای منفی مانند شکایت مداوم، اظهارات انتقادی و بدبین بودن انرژی شما را میبلعند.
ممکن است آنها دائماً با دیگران مشاجره کنند و به دنبال عیب جویی و اثبات برحق بودن خود باشند.
همه اینها به مرور زمان شما را خسته و خستهتر میکند.
بعضی اوقات افراد بدون آگاهی از تاثیر رفتارشان بر روی دیگران اینگونه رفتار میکنند.
همچنین ممکن است راههای سالمتری برای برقراری ارتباط نشناسند.
این احتمال وجود دارد که آنها ندانند که با رفتارشان در حال آسیب زدن به کسی و یا انتقاد از دیگران هستند.
در موارد دیگر، افراد عمداً بیادب و آزاردهنده هستند.
در این مواقع، ممکن است احساس کنید که توسط کلمات و اعمالشان هدف قرار گرفتهاید.
مهم نیست که چه کاری انجام میدهید، همواره احساس میکنید که خوب و کافی نیست.
اگر این سناریوها در مورد وضعیت شما صدق میکند، ممکن است لازم باشد رابطه خود را با این شخص دوباره ارزیابی کنید.
اینها ممکن است باعث ایجاد آسیب واقعی درعزت نفس، سلامت روانی و همچنین سلامت جسمی شما شوند.
مطالعه ای در دانشگاه میشیگان در سال 2016 نشان میدهد که “استرس و رابطه منفی مستقیماً بر سیستم قلبی و عروقی تأثیر میگذارد”. در طولانی مدت، همه این عوامل به سلامتی شما آسیب میرسانند و حتی ممکن است شما را به سمت رفتارهایی پرخطر مانند پرخوری احساسی یا نوشیدن الکل سوق بدهند.
خودشیفتهها و جامعهستیزان
برخی از افراد، به ویژه خودشیفتهها و جامعهستیزان، تمایل به جلب توجه و تحسین دیگران دارند.
افراد خودشیفته برای داشتن احساس برتری نیاز دارند کاری کنند که اطرافیانشان احساس حقارت کنند.
ممکن است شما در حال افتخار به توفیقی، احساس کنید که آنان با ظرافت و زیرکی شما را کوچک میکنند؛ یا اینکه به طور مداوم حرف و کارهای شما را بیارزش میکنند.
خودشیفتهها در پذیرش تقصیر بسیار بد عمل میکنند زیرا واقعاً معتقدند که هرگز اشتباه نمیکنند.
در حقیقت، این مسئله که خود را یک فرد کامل نبینند تهدید بزرگی برایشان به حساب میآید.
هنگام برخورد با افراد سمی و خودشیفته هیچگاه مشخص نیست که آیا آنها از اعمالشان آگاه هستند یا خیر.
اگر رفتار آنها باعث میشود به طور مدام احساس بدی نسبت به خود داشته باشید، باید از این شخص فاصله بگیرید.
اگر مجبور به نگه داشتن آن فرد در زندگی خود هستید با احتیاط رفتار کنید.
تغییر در رفتار شما باعث تغییر در این افراد نمیشود اما استرس تقابل با آنان را به حداقل میرساند.
نکته مهم این است که هنگام رویارویی با آنان، خودتان را از سواستفاده احساسی محافظت کنید:
به خود یادآوری كنید كه نمیخواهید آنها را تغییر دهید و جروبحث کردن فقط اعصابتان را خرد میکند.
بین خودتان و آنها فاصله گذاری کنید.
بپذیرید که اگر مجبور به داشتن این شخص در زندگیتان هستید باید محافظهکارتر باشید.
همکاران
اگر همکار هستید و فاصله کمی با هم دارید، بهانهای بیاورید تا میزتان را جابهجا کنید. برای مثال: ” باد مستقیم کولر من را اذیت میکند”، یا اینکه “اگر در کنار دستگاه چاپگر بودم سرعت عمل بیشتری داشتم”.
اگر شخص به دنبال شکایت و غر زدن است، سعی کنید او را به یک سرپرست ارجاع دهید. سپس با آرامش به انجام کارهای خود بازگردید. ممکن است مجبور شوید بارها تذکر بدهید تا حساب کار دستش بیاید.
خانواده و دوستان
با وجود اعضای خانواده و دوستان، این مسئله دشوارتر میشود زیرا ممکن است هیچ راه آسانی برای خارج کردن فرد سمی از زندگی شما وجود نداشته باشد.
اگر یک دوست جدی و سمی دارید، ممکن است لازم باشد وقت کمتری با هم بگذرانید. اگر نگران توهین به آنها هستید، دیدارهایتان را به مرور زمان کاهش دهید تا خیلی به چشم نیاید. (هرچند هنوز هم ممکن است آنها متوجه شوند)
هنگامی که فرد سمی عضوی از خانواده یا دوستان نزدیکتان است ممکن است تشویقش کنید که برای معالجه اقدام کند. درمان غالباً برای حل این گونه مسائل بنیادی واجب است.
مقابله
در حالی که نمیتوان همیشه از داشتن روابط سمی جلوگیری کرد، به خصوص در بین همکاران یا یکی از اعضای خانواده، با مرزگذاری و مراقبت از خود و آگاهی داشتن، میتوان آن را مدیریت کرد.
اگر فهمیدید که در رابطهای قرار دارید که فقط بدیها را به رخ هم میکشید و خبری از خوبیها نیست، لازم است که روی رابطه کار کنید. به خصوص اگر مزایای دیگری در این رابطه وجود داشته باشد.
داشتن ارتباط قاطع و مرزگذاری سالم، اغلب کلیدهای دستیابی به بهترینها در یکدیگر هستند. به خصوص اگر هر دو طرف مایل به ایجاد تغییر باشند.
در اینجا چند گام دیگر برای مقابله با یک رابطه سمی آورده شده است:
در مورد آنچه اتفاق افتاده با شخص دیگری صحبت کنید. در مورد نیازها و احساسات خود مطمئن باشید و در عین حال مسئولیت نقش خود را در این موقعیتها بپذیرید.
در مورد مشکلات صحبت کنید. اگر میخواهید فضا را تغییر دهید تا نیاز هر دویتان برآورده شود با همدیگر تصمیم بگیرید.
رابطه خود را دوباره ارزیابی کنید و از خود بپرسید: آیا این شخص به عزت نفس وسلامت روانی من آسیب میرساند؟
مدت زمانی را که با افرادی میگذرانید که ناامیدی و ناراضایتی به زندگی شما میآورند، محدود کنید. اگر این شخص کسی باشد که تعامل با وی واجب است، مانند یک عضو خانواده یا همکار، تا حد ممکن تقابل را به حداقل برسانید.
اگر تصمیم دارید درباره نگرانیهای خود صحبت کنید، از عبارت “من احساس میکنم” استفاده کنید. این باعث از بین رفتن حالت تدافعی در طرفتان میشود.
درک کنید که برخی از افراد سمی به سادگی تمایل به تغییر ندارند. به ویژه افرادی که فاقد خودآگاهی یا مهارتهای اجتماعی هستند.
تلاش کنید که در صورت وجود شرایط مناسب برای احقاق حقتان با یکدیگر روبهرو شوید.
کلام آخر
هنگام برخورد با هر نوع رابطه سمی، توجه به سلامتی و رفاه حال شماست که مهم است. در نتیجه اگر با کسی برخورد میکنید که انرژی و خوشبختی شما را تهدید میکند، آنان را از زندگی خود حذف کنید یا تعامل با آنها را تا جای ممکن محدود کنید. اگر سواستفاده عاطفی یا جسمی را تجربه کردهاید، هرچه سریعتر از متخصص کمک بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید