آشنایی با بیماری ها یا عفونت های مقاربتی

مقدمه

عفونت های مقاربتی، عفونتی است که در طی تماس جنسی از شخصی به دیگر منتقل می شود. HIV نوعی عفونت مقاربتی است. 25 عفونت شناخته شده دیگر نیز وجود دارند که به صورت عمده از طریق انواع روابط جنسی منتقل می شوند. بر اساس برآورد های سازمان بهداشت جهانی، روزانه بیش از یک میلیون نفر به عفونت های مقاربتی دچار می شوند.

گاهی به عفونت های جنسی، بیماری های جنسی نیز گفته می شود، اما در واقعیت این دو اصطلاح پزشکی یکی نیستند. “بیماری” به یک مشکل آشکار پزشکی گفته می شود که دارای علائم و نشانه های واضحی است. “عفونت” اما ممکن است باعث بیماری شود یا نشود. به این علت است که سازمان ها و اشخاصی که در بخش سلامت فعال هستند از اصطلاح “عفونت های مقاربتی” به جای “بیماری های مقاربتی” استفاده می کنند. بیشتر افراد مبتلا به این عفونت ها هیچ گونه علائمی از خود نشان نمی دهند و بنابراین از توانایی خود برای انتقال این عفونت ها به شریک جنسی خود آگاه نیستند.

عفونت های مقاربتی اگر درمان نشوند، می توانند مشکلات جدی در سلامت جامعه از جمله سرطان دهانه رحم، بیماری های کبد، بیماری التهابی لگن، ناباروری و مشکلات حاملگی ایجاد کنند. داشتن بعضی از این عفونت ها شانس مبتلا شدن به HIV را افزایش می دهد. افراد مبتلا به HIV اگر به سایر عفونت ها مبتلا شوند، دچار مشکلات بیشتری خواهند شد.

در بین کشور های ثروتمند، ایالات متحده بیشترین میزان مبتلایان به عفونت های جنسی را دارد، هر ساله نزدیک به 20 میلیون نفر به عفونت های مقاربتی دچار می شوند. نصف این تعداد در بین جوانان با بازه سنی 15 تا 24 سال قرار دارند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های ایالات متحده به تازگی گزارشی منتشر کرده است که، آمریکا در سال 2017، چهارمین سال افزایش شدید در تعداد افرادی که دچار کلامیدیا، سوزاک و سفلیس شده بودند را، تجربه کرده است.

دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می شود دختران و زنان جوان بیشتر در معرض خطر عفونت های مقاربتی باشند. اول، دهانه رحم در زنان جوان با سلول هایی پوشیده شده است که احتمال آلودگی به این عفونت ها بالا است. دوم، دختران و زنان جوان ممکن است در دریافت اطلاعات لازم برای جلوگیری از ابتلا به این عفونت ها با مشکلاتی روبرو شوند. همچنین ممکن است در دریافت لوازم و خدمات پیشگیری از این عفونت ها با مشکل روبرو شوند چون نمی دانند به کجا مراجعه کنند، وسیله رفت و آمد در اختیار ندارند یا نمی توانند برای وسیله هزینه ای بپردازند. حتی اگر بتوانند خود را به این مراکز برسانند، ممکن است در مراکزی که برای بزرگسالان ساخته شده است احساس ناراحتی کنند. همچنین ممکن است نگرانی هایی درمورد اطلاعات محرمانه خود در این مراکز داشته باشند.

این وضع برای دختران رنگین پوست بدتر است. علت های این امر هم شامل فقر، نداشتن بیمه های سلامت و آمار بالای عفونت های مقاربتی در افراد رنگین پوست است.

صرف نظر از نژاد و سن، کمتر از نیمی از افرادی که باید برای عفونت های مقاربتی آزمایش شوند، غربالگری های این عفونت ها را دریافت می کنند. این امر برای زنان مهم تر است، زیرا زنان نسبت به مردان از عوارض جدی تری رنج می برند.

بسیاری از عفونت ها هیچ نشانه ای ندارند، اما باز هم می توانند از شخصی به شخص دیگر منتقل شوند. بیشتر مبتلایان به این عفونت ها از مشکل خود بی خبر اند. ممکن است سالم باشند، اما همچنان عفونت داشته باشند. تنها راه برای اطمینان از سلامت خود، انجام غربالگری در مراکز سلامتی است.

خوشبختانه می توانید با داشتن یک رابطه محافظت شده، شانس دریافت عفونت های مقاربتی را کم تر کنید. تعداد زیادی از این عفونت ها را، البته نه همه شان، می توان درمان کرد. وضعیت آن دسته که درمان کاملی ندارند را، می توان با استفاده از دارو، کنترل کرد.

در ادامه با رایج ترین عفونت های مقاربتی آشنا می شوید.

کلامیدیا

یکی از رایج ترین عفونت های مقاربتی است که از باکتری های موجود در محیط واژن و منی به وجود می آید. از طریق رابطه محافظت نشده انتقال پیدا می کند، همچنین زنان باردار نیز می توانند در هنگام زایمان این عفونت را به نوزاد خود منتقل کنند. در بیشتر موارد نشانه ای ندارد اما ممکن است باعث سوزش در هنگام ادرار شود. کلامیدیا با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان می شود. در صورت عدم درمان به موقع، باعث بیماری التهاب لگن می شود و شانس حاملگی را خیلی کم یا غیرممکن می کند.

زگیل تناسلی

زگیل های تناسلی توسط ویروس ها ایجاد می شوند. بخش بزرگی از این ویروس ها با نام HPV شناخته می شوند. برخی از گونه های HPV باعث ایجاد زگیل بر روی دست و پا می شوند. برخی دیگر باعث عفونت در ناحیه تناسلی می شوند که منجر به زگیل تناسلی، سرطان دهانه رحم، یا سرطان در واژن، مقعد و آلت مردانه می شود. این دسته از ویروس ها به راحتی و با ارتباط پوستی منتقل می شوند و استفاده از کاندوم هم تاثیر چندانی بر انتقال آن ها ندارد. خیلی مهم است که HPV زود تشخیص داده شود و مورد درمان واقع گیرد تا مشکلات بزرگ تری ایجاد نکند. تست های غربالگری دهانه رحم یکی از بهترین راه ها برای تشخیص HPV است. همچنین 3 نوع واکسن برای این ویروس ها وجود دارد. خیلی مهم است که افراد جوان پیش از اولین رابطه جنسی خود این واکسن ها را دریافت کنند. چون این واکسن ها در افرادی که به این ویروس مبتلا شده اند تاثیر زیادی ندارد.

سوزاک

این عفونت مقاربتی به شکل باکتری در ترشحات واژن و مایع منی وجود دارد. از طریق روابط محافظت نشده انتقال پیدا می کند. ترشحاتی به رنگ های سبز و زرد دارد و احساس سوزش در هنگام ادرار دارد. سوزاک بر مقعد و گلو نیز اثر می گذارد. می توان آن را با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان کرد. در صورت عدم درمان باعث التهاب لگن و ناباروری می شود.

تبخال

این عفونت مقاربتی که به وسیله ویروس ایجاد می شود در اعصاب زندگی می کند. دو نوع تبخالِ رایج وجود دارد. نوع اول (HSV-1) که معمولا باعث ایجاد زخم در اطراف دهان می شود. نوع دوم (HSV-2) که معمولا باعث ایجاد زخم در اطراف ناحیه تناسلی می شود. نشانه های آن شامل خارش یا تاول های دردناک است. ویروس از طریق ارتباط پوستی محل تاول ها منتقل می شود. اما ممکن است پیش از تاول زدن هم منتقل شود. در بیشتر افراد، تاول ها ممکن است ظاهر شوند و از بین بروند، اما ویروس برای همیشه در بدن باقی می ماند. گاهی نشانه ای ندارد چون ویروس در اعصاب “مخفی” می شود. درمانی برای این ویروس وجود ندارد اما می شود با استفاده از دارو تعداد تاول ها را کم کرد.

HIV

مخفف نقص سیستم ایمنی بدن انسان است. ایدز ناشی از ویروس HIV است. محل زندگی این ویروس در خون، ترشحات واژن، منی و شیر مادر است. این ویروس در رابطه های محافظت نشده منتقل می شود. خیلی از افرادی که مبتلا به HIV هستند سلامت به نظر می رسند و فکر نمی کنند که بیمار هستند و می توانند این ویروس را به دیگران انتقال دهند.

تست HIV یک آزمایش رایج در بسیاری از کشور ها است. سازمان بهداشت جهانی با توجه به محل زندگی فرد، تست HIV را اجباری کرده است.

بسیار مهم است که آزمایش های تعیین HIV را انجام دهید اگر:

• رابطه جنسی بدون کاندوم داشته اید
• برای تزریق مواد مخدر از سرنگ مشترک استفاده کرده اید
• از وضعیت سلامتی شریک خود اطمینان ندارید
• باردار هستید یا قصد بچه دار شدن دارید
• تاکنون به یک عفونت یا بیماری مقاربتی مبتلا شده اید
• هپاتیت نوع C دارید
• تحت درمان به خاطر بیماری سل هستید

اگر درمان را شروع نکنید، HIV می تواند باعث بیماری های خطرناک و در نهایت مرگ شود. اگر با تست HIV مثبت روبرو شده اید روش های درمانی زیادی برای تثبیت وضعیت شما وجود دارد.

سفلیس

این عفونت مقاربتی توسط باکتری ایجاد می شود. در رابطه محافظت نشده منتقل می شود. این بیماری چندین مرحله دارد. مبتلایان به سفلیس اولیه ممکن است دچار زخم های پوستیِ بازِ بدون درد به نام شانکر، در اطراف دهان و ناحیه تناسلی شوند. این زخم ها بدون نیاز به داروی خاصی در طوی 3 تا 6 هفته بهبود پیدا می کنند. مبتلایان به سفلیس ثانویه اغلب دچار ریزش مو می شوند. اگر درمان نشوند، سفلیس می تواند به مرحله نهفته ای منتقل شود که در طی آن علائم قابل توجه ای نداشته باشد اما می تواند باعث آسیب به قلب، مغز و سایر اعضای بدن شود. سفلیس با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان می شود. بدون درمان شدن، می تواند به اندام های شما آسیب بزند، و منجر به بیماری شدید و حتی مرگ شود. زنان باردار می توانند در حین بارداری و هنگام زایمان سفلیس را به نوزاد خود انتقال دهند، پس مهم است که زنان باردار حتما آزمایش سفلیس را انجام دهند.

سایر عفونت های مقاربتی که باید در مورد آن ها بدانید

شانکروئید

این عفونت توسط باکتری ایجاد می شود. نشانه های آن شامل زخم های ناحیه تناسلی، ترشحات واژن، احساس سوزش هنگام ادرار و تورم غدد لنفاوی در کشاله ران می شود. از طریق رابطه محافظ نشده منتقل می شود و با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان می شود.

هپاتیت ها

هپاتیت، التهاب (سوزش) کبد است. بعضی از انواع هپاتیت از ویروس هایی که در خون، ترشحات واژن، منی و شیر مادر وجود دارند ایجاد می شوند. که شامل هپاتیت های A، B و C می شود، که همگی می توانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند. برای نوع A و B واکنس وجود دارد اما برای نوع C واکسنی وجود ندارد. هپاتیت نوع A بدون دارو از بین می رود اما دو نوع دیگر می توانند تبدیل به خطر جدی شوند. چون نشانه ای هم ندارند، اکثر مردم از ابتلای خود به آنها بی خبر اند.

تریکومونیازیس

این عفونت مقاربتی توسط یک جوانه تک سلولی به نام تک یاخته ایجاد می شود. از طریق رابطه محافظ نشده منتقل می شود و با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان می شود. علائم این بیماری شامل ترشحات واژن و خارش واژن است.

از خود و دیگران محافظ کنید

با انجام رابطه جنسی ایمن می توانید خطر ابتلا به بسیاری از عفونت های مقاربتی را کاهش دهید. در اینجا چند نکته برای محافظت از خود آورده شده است:

• همیشه از کاندوم استفاده کنید
• با روش های کنترل بارداری آشنا شوید ولی فقط به آنها تکیه نکنید و از کاندوم استفاده کنیدو
• با شریک خود درباره با عفونت های مقاربتی و استفاده از کاندوم صحبت کنید
• معاینات منظم لگن و غربالگری سرطان دهانه رحم انجام دهید
• برای تزریق مواد مخدر یا مواد دیگر سوزن یا سرنگ را به اشتراک نگذارید

آخرِ خط

عفونت های مقاربتی زیادی از جمله HIV وجود دارند. بعضی از آن ها قابل درمان اند. بعضی دیگر مانند HIV و تبخال درمانی ندارند، اما می توان آن ها را مدیریت کرد. در صورت عدم درمان ، بسیاری از آنها می توانند باعث ایجاد مشکلات جدی در سلامت و باروری یا حتی مرگ شوند. تمرین سکس امن تر می تواند شما را از بسیاری از عفونت های مقاربتی، نه همه آن ها محافظت کند. بسیار مهم است که به طور مرتب مورد آزمایش قرار گیرید.