مقدمه
شاخص توده بدنی (BMI) یک ابزار استاندارد ارزیابی سلامت در اکثر مراکز درمانی است. این ابزار برای چندین دهه به عنوان معیار سنجش سلامت بر اساس اندازه بدن مورد استفاده قرار گرفته است. اما به دلیل سادهسازی بیش از حد معنای واقعی سالم بودن، به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفته است. در واقع، بسیاری ادعا میکنند که BMI قدیمی و نادرست است و نباید در محیطهای پزشکی و تناسب اندام استفاده شود. این مقاله همه آنچه را که باید در مورد BMI، تاریخچه آن، پیشبینی دقیق سلامتی و جایگزینهای آن بدانید را به شما میگوید. با ادامه این مطلب از زرد نیوز همراه باشید.
مطلب مرتبط: چگونه سریع وزن کم کنیم: ۳ گام ساده و علمی برای کاهش وزن
BMI چیست؟

“BMI” مخفف “شاخص توده بدن” است. شاخص توده بدن در سال 1832 توسط یک ریاضیدان بلژیکی به نام Lambert Adolphe Jacques Quetelet ساخته شد. او مقیاس BMI را برای تخمین سریع درجه اضافه وزن و چاقی در یک جمعیت معین ایجاد کرد تا به دولتها کمک کند تا در مورد محل تخصیص منابع مالی و بهداشتی تصمیم بگیرند.
به طور جالبی، Quetelet اظهار داشت که BMI در مطالعه افراد جامعه به طور فردی مفید نیست. بلکه در ارائه تصویری سریعو کلی از سلامت یک جمعیت مفید است. با این وجود، به طور گسترده ای برای اندازه گیری سلامت افراد استفاده میشود. مقیاس BMI بر اساس یک فرمول ریاضی است که با تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر، تعیین میکند که آیا وزن در محدوده «سالم» است یا خیر.
BMI برابز وزن (کیلوگرم) تقسیم بر قد (m2) . از طرف دیگر، BMI را میتوان با تقسیم وزن بر حسب پوند بر قد بر حسب اینچ به مربع و ضرب در 703 محاسبه کرد. شما همچنین میتوانید از یک ماشین حساب آنلاین BMI استفاده کنید، مانند آنچه که توسط مؤسسه ملی سلامت ارائه شده است. هنگامی که BMI محاسبه شد، سپس با مقیاس BMI مقایسه میشود تا مشخص شود که آیا شما در محدوده وزنی “عادی” قرار میگیرید یا خیر.
طبقه بندی محدوده BMI
محدوده BMI طبقه بندی خطر برای سلامتی
کمتر از 18.5 کم وزن بالا
18.5-24.9 وزن طبیعی کم
25.0-29.9 اضافه وزن کم تا متوسط
30.0-34.9 چاق کلاس I (چاق متوسط) بالا
35.0-39.9 چاق کلاس II (به شدت چاق) بسیار بالا
40 یا بیشتر چاق کلاس III (بسیار چاق) بسیار بالا
با توجه به این محاسبه، اگر شما در دسته وزنی «نرمال» قرار نگیرید، یک متخصص مراقبتهای بهداشتی ممکن است ایجاد تغییرات و شیوه زندگی را به شما پیشنهاد دهد.
برخی از کشورها مقیاس BMI را برای نشان دادن بهتر اندازه و قد جمعیت خود اتخاذ کرده اند. به عنوان مثال، نشان داده شده است که مردان و زنان آسیایی در مقایسه با غیرآسیاییها در معرض خطر بیشتری برای بیماری قلبی با شاخص توده بدنی پایینتر قرار دارند. اگرچه این میتواند تصویری سریع از سلامت فرد بر اساس وزن فرد به متخصص مراقبتهای بهداشتی بدهد. اما عوامل دیگری مانند سن، جنس، نژاد، ژنتیک، توده چربی، توده عضلانی و تراکم استخوان را در نظر نمیگیرد.
خلاصه
شاخص توده بدنی (BMI) محاسبهای است که چربی بدن افراد را با استفاده از قد و وزن تخمین میزند. BMI بین 18.5 تا 24.9 وزن “طبیعی” با خطر کم برای سلامتی در نظر گرفته میشود، در حالی که هر چیزی بالاتر یا پایینتر ممکن است نشان دهنده خطر بالاتر برای سلامت باشد.
آیا BMI شاخص خوبی برای سلامتی است؟
علیرغم نگرانیها مبنی بر اینکه BMI به درستی تشخیص نمیدهد که آیا یک فرد سالم است یا خیر. بیشتر مطالعات نشان میدهند که خطر ابتلا به بیماری مزمن و مرگ زودرس در یک فرد با BMI کمتر از 18.5 (کم وزن) یا 30.0 یا بیشتر (چاق) افزایش مییابد. به عنوان مثال، یک مطالعه گذشتهنگر در سال 2017 روی 103218 مرگ نشان داد افرادی که BMI 30.0 یا بیشتر داشتند (چاق) 1.5 تا 2.7 برابر بیشتر در معرض خطر مرگ، پس از یک پیگیری 30 ساله قرار داشتند.
مطالعه دیگری روی 16868 نفر نشان داد که افرادی که در رده BMI چاق قرار داشتند، در مقایسه با افرادی که در گروه BMI نرمال قرار داشتند، 20 درصد بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از هر علت و همچنین بیماریهای قلبی بودند.
محققان همچنین دریافتند افرادی که در رده «کم وزن» و «به شدت چاق» یا «بسیار چاق» بودند به ترتیب به طور متوسط 6.7 سال و 3.7 سال زودتر از افراد در رده BMI نرمال، جان خود را از دست دادند. مطالعات دیگر نشان دادهاند که BMI بیش از 30.0 به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند دیابت نوع 2، بیماریهای قلبی، مشکلات تنفسی، بیماریهای کلیوی، کبد چرب غیر الکلی و مشکلات حرکتی را افزایش میدهد.
علاوه بر این، کاهش 5 تا 10 درصدی در BMI یک فرد، با کاهش نرخ سندرم متابولیک، بیماریهای قلبی و دیابت نوع 2 مرتبط است. با توجه به اینکه بیشتر تحقیقات نشان میدهند خطر ابتلا به بیماریهای مزمن در میان افراد چاق افزایش مییابد، بسیاری از متخصصان سلامت میتوانند از BMI به عنوان یک تصویر کلی از عوامل خطر برای یک فرد استفاده کنند. با این حال، این مورد نباید تنها ابزار تشخیصی مورد استفاده باشد.
خلاصه
اگرچه BMI به دلیل سادهسازی بیش از حد معیارهای سلامت مورد انتقاد قرار گرفته است، اما بیشتر تحقیقات از توانایی آن برای تخمین خطر ابتلا به بیماریهای مزمن، به ویژه خطر مرگ زودهنگام و سندرم متابولیک حمایت میکنند.
نکات منفی BMI

علیرغم اینکه تحقیقات نشان میدهند که BMI پایین (زیر 18.5) و بالا (30 یا بیشتر) با افزایش خطرات برای سلامتی همراه است، استفاده از آن ایرادات زیادی دارد:
BMI سایر فاکتورهای سلامتی را در نظر نمیگیرد
BMI فقط به “بله” یا “خیر” در مورد اینکه آیا یک فرد دارای وزن “طبیعی” است، بدون هیچ زمینه ای از سن، جنس، ژنتیک، سبک زندگی، سابقه پزشکی یا عوامل دیگر پاسخ میدهد. تنها با تکیه بر BMI ممکن است سایر اندازه گیریهای مهم سلامتی مانند کلسترول، قند خون، ضربان قلب، فشار خون و سطوح التهاب نادیده گرفته شوند و سلامت واقعی یک فرد بیش از حد انگاشته یا دست کم گرفته شود.
علاوه بر این، علیرغم ترکیبهای مختلف بدن مردان و زنان، با در نظر داشتن این مهم که مردان توده عضلانی بیشتر و توده چربی کمتری نسبت به زنان دارند، BMI برای هر دو گروه از یک فرمول برای محاسبه استفاده میکند. به علاوه، با بالا رفتن سن، توده چربی بدن به طور طبیعی افزایش مییابد و توده عضلانی به طور طبیعی کاهش مییابد.
مطالعات متعدد نشان داده اند که BMI بالاتر از 23.0-29.9 در افراد مسن میتواند در برابر مرگ و بیماری زودرس محافظت کند. در نهایت، صرفاً استفاده از BMI برای تعیین سلامت فرد باعث نادیده گرفته شدن جنبههای دیگر سلامت، از جمله رفاه روانی و عوامل پیچیده جامعه شناختی مانند درآمد، دسترسی به غذای مقرون به صرفه، مهارتها و دانش غذایی و محیط زندگی میشود.
فرض میکند همه وزنها برابر هستند
اگرچه 1 پوند یا کیلوگرم عضله به وزن 1 پوند یا کیلوگرم چربی است، عضله متراکمتر است و فضای کمتری را اشغال میکند. در نتیجه، فردی که بسیار لاغر است اما توده عضلانی بالایی دارد ممکن است در ترازو سنگینتر باشد. به عنوان مثال، یک فرد 200 پوندی (97 کیلوگرمی) با قد 5 فوت و 9 اینچ (175 سانتی متر) دارای BMI 29.5 است که آنها را به عنوان “اضافه وزن” طبقه بندی میکند. با این حال، دو نفر با قد و وزن یکسان میتوانند کاملاً متفاوت به نظر برسند.
یکی ممکن است بدنساز با توده عضلانی بالا باشد، در حالی که دیگری ممکن است توده چربی بیشتری داشته باشد. اگر فقط BMI در نظر گرفته شود، این مساله میتواند به راحتی افراد را با وجود توده چربی کم به عنوان “اضافه وزن” یا “چاق” طبقه بندی کند. بنابراین، مهم است که علاوه بر وزن، عضله، چربی و توده استخوانی افراد را نیز در نظر بگیرید.
توزیع چربی را در نظر نمیگیرد
اگرچه BMI بیشتر با پیامدهای سلامت ضعیفتر مرتبط است، محل چربی در بدن ممکن است تفاوت زیادی ایجاد کند. افرادی که چربی در اطراف ناحیه شکم خود ذخیره میکنند که به نامهای اندرویدی یا سیبیشکل شناخته میشوند، نسبت به کسانی که چربیهای ذخیره شده در ناحیه باسن، باسن و رانهایشان است و معروف به بدنهای ژینوئید یا گلابی شکل هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای مزمن هستند.
به عنوان مثال، در بررسی 72 مطالعه که شامل دادههای بیش از 2.5 میلیون نفر بود، محققان دریافتند افرادی که توزیع چربی سیب شکل داشتند، خطر مرگ و میر ناشی از همه علل، به طور قابل توجهی در آنها بلاتر بود، در حالی که افرادی که توزیع چربی گلابی شکل داشتند، خطر مرگ و میر کمتری داشتند. در واقع، نویسندگان تاکید کردند که BMI، محل ذخیره چربی در بدن را در نظر نمیگیرد، که میتواند فرد را به اشتباه به عنوان ناسالم یا در معرض خطر بیماری طبقهبندی کند.
ممکن است منجر به تعصب وزنی شود
انتظار میرود که یک پزشک متخصص از بهترین قضاوت خود استفاده کند. به این معنی که نتیجه BMI را گرفته و بیمار خود را به عنوان فردی منحصر به فرد در نظر بگیرد. با این حال، برخی از متخصصان سلامت برای ارائه توصیههای پزشکی، فقط از BMI برای اندازهگیری سلامت فرد استفاده میکنند، که میتواند منجر به جهت گیری به سمت وزن و مراقبتهای بهداشتی با کیفیت پایین شود. کسانی که BMI بالاتری دارند اغلب گزارش میدهند که پزشکان آنها فقط بر BMI آنها تمرکز میکنند، حتی اگر قرار ملاقات آنها برای یک نگرانی نامرتبط با این مساله باشد.
اغلب، مسائل پزشکی مهم مورد توجه قرار نمیگیرند یا به اشتباه به عنوان مشکلات مرتبط با وزن دیده میشوند. در واقع، مطالعات نشان دادهاند که هر چه BMI یک فرد بالاتر باشد، به دلیل ترس از قضاوت شدن، بی اعتمادی به متخصص مراقبتهای بهداشتی یا تجربه بد قبلی، احتمال کمتری دارد که در معاینات منظم سلامت شرکت کند. و این میتواند منجر به تشخیص، درمان و مراقبت دیرهنگام شود.
ممکن است برای همه جمعیتها صادق نباشد
علی رغم استفاده گسترده از BMI در بین همه بزرگسالان، ممکن است به طور دقیق سلامت برخی از جمعیتهای نژادی و قومی را منعکس نکند. به عنوان مثال، مطالعات متعدد نشان دادهاند که افراد آسیایی تبار در مقایسه با افراد سفیدپوست، خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را در BMI های پایینتری دارند. در واقع، سازمان بهداشت جهانی دستورالعملهای BMI آسیا-اقیانوسیه را توسعه داده است که این دستورالعملها نقاط مرزی BMI جایگزین را ارائه میکنند.
محدوده BMI طبقه بندی
کمتر از 18.5 کیلوگرم بر متر مربع کم وزن
18.5-22.9 کیلوگرم بر متر مربع وزن طبیعی
23.0-24.9 کیلوگرم بر متر مربع اضافه وزن
25.0 کیلوگرم بر متر مربع یا بیشتر چاق
نکته
مطالعات متعدد نشان دادهاند که این نقاط مرزی جایگزین، خطرات سلامتی را در میان جمعیتهای آسیایی بهتر شناسایی میکنند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای مقایسه این نقاط مرزی با چند نسل آسیایی-آمریکایی مورد نیاز است. همچنین، سیاهپوستان علیرغم داشتن توده چربی کمتر و توده عضلانی بیشتر ممکن است به اشتباه به عنوان اضافه وزن طبقهبندی شوند.
این ممکن است نشان دهنده این حقیقت باشد که خطر بیماریهای مزمن در نقطه مرزی BMI بالاتر از افراد دیگر نژادها، به ویژه در میان زنان سیاه پوست رخ میدهد. در واقع، یک مطالعه در سال 2011 نشان داد که زنان سیاهپوست از نظر متابولیکی در نقاط مرزی 3.0 کیلوگرم بر متر مربع بالاتر از افرادی که سیاهپوست نیستند، سالم تلقی میشوند. که این موضوع مفید بودن BMI را برای همه گروههای نژادی و قومی زیر سوال میبرد.
در نهایت، تکیه کردن تنها بر BMI، اهمیت فرهنگی اندازه بدن برای گروههای مختلف را نادیده میگیرد. در برخی فرهنگها، توده چربی بالاتر به عنوان سالمتر و مطلوبتر تلقی میشود. متخصصان مراقبتهای بهداشتی باید در نظر داشته باشند که “سلامت” برای هر فرد چه معنایی دارد. با توجه به اینکه تصمیمات بهداشتی مهم، مانند روشهای جراحی و مداخلات کاهش وزن، بر اساس BMI و وزن است، مهم است که همه متخصصان سلامت از BMI فراتر بروند. تا از انجام درست توصیههای بیمار محور اطمینان حاصل کنند.
خلاصه
BMI فقط وزن و قد فرد و نه خود فرد را به عنوان معیار سلامتی در نظر میگیرد. سن، جنس، نژاد، ترکیب بدن، سابقه پزشکی و عوامل دیگر ممکن است بر وزن و وضعیت سلامتی فرد تأثیر بگذارند.
جایگزینهای بهتر BMI
علیرغم بسیاری از معایب BMI، هنوز هم به عنوان یک ابزار ارزیابی اولیه استفاده میشود زیرا راحت، مقرون به صرفه و قابل دسترس در تمام انواع مراقبتهای بهداشتی است. با این حال، جایگزینهایی برای BMI وجود دارند که ممکن است شاخصهای بهتری برای سلامت یک فرد باشند. اگرچه هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
دور کمر
تعریف: دور کمر بزرگتر (بیشتر از 35 اینچ (85 سانتی متر) در زنان یا 40 اینچ (101.6 سانتی متر) در مردان) نشان دهنده چربی بیشتر بدن در ناحیه شکم است که با خطر بالاتر بیماریهای مزمن مرتبط است.
فواید:اندازه گیری آن آسان است، فقط به یک متر برای اندازه گیری نیاز دارد.
جنبههای منفی: انواع مختلف بدن (به عنوان مثال، سیبی شکل در مقابل گلابی شکل) و ساختار (مانند توده عضلانی و استخوانی) را در نظر نمیگیرد.
نسبت دور کمر به باسن
تعریف: نسبت بالا (بیش از 0.80 در زنان یا بیشتر از 0.95 در مردان) نشان دهنده ذخیره چربی بیشتر در ناحیه معده است و با خطر بیشتر بیماریهای قلبی و مزمن مرتبط است. نسبت پایین (کمتر یا مساوی 0.80 در زنان یا کمتر یا مساوی 0.95 در مردان) نشاندهنده ذخیره چربی بیشتر در لگن است که با سلامتی بیشتر مرتبط است.
فواید: اندازهگیری آن آسان است و فقط به یک متر برای اندازه گیری و یک ماشین حساب نیاز دارد.
جنبههای منفی: انواع مختلف بدن (به عنوان مثال، سیبی شکل در مقابل گلابی شکل) و ساختار (مانند توده عضلانی و استخوانی) را در نظر نمیگیرد.
درصد چربی بدن
تعریف: درصد چربی بدن مقدار نسبی چربی بدن یک فرد است.
فواید: بین توده چربی و توده بدون چربی تمایز قائل میشود و نشان دهنده دقیقتری از خطر سلامتی، نسبت به BMI است.
جنبههای منفی: ابزارهای ارزیابی مناسب (مانند اندازهگیری چینخوردگی پوست، آنالیز امپدانس بیوالکتریکی قابل حمل، و مقیاسهای خانگی) با خطر بالایی از خطا همراه هستند. ابزارهای دقیقتر (مانند جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه، توزین در زیر آب و BodPod ) برای بسیاری، گران و غیرقابل دسترس هستند.
تستهای آزمایشگاهی
تعریف: تستهای آزمایشگاهی، اندازهگیریهای مختلف خون و علائم حیاتی هستند که میتوانند خطر بیماریهای مزمن را نشان دهند. مانند فشار خون، ضربان قلب، کلسترول، سطح گلوکز خون، التهاب.
فواید: این آزمایشها بررسی دقیقتری را از سلامت متابولیک فرد ارائه میکنند و تنها به چربی بدن به عنوان معیاری برای اندازهگیری سلامت، تکیه نمیکنند.
جنبههای منفی: اغلب اوقات، یک فاکتور آزمایشگاهی برای تشخیص یا نشان دادن خطر کافی نیست. صرف نظر از ابزار ارزیابی مورد استفاده، برای متخصصان مراقبتهای بهداشتی مهم است که تنها به یک آزمایش اعتماد نکنند. به عنوان مثال، یک متخصص مراقبتهای بهداشتی ممکن است BMI و دور کمر یک فرد را اندازه گیری کند. و اگر نگرانی ایجاد شود، ممکن است آزمایش خون انجام شود. مهم است که با هر بیمار به عنوان یک فرد مستقل رفتار کنیم تا مشخص شود سلامتی برای آن بیمار چگونه تعریف میشود.(از نظر جسمی، ذهنی، عاطفی و معنوی)
خلاصه
سایر ابزارهای ارزیابی بدن را میتوان به جای BMI استفاده کرد، مانند اندازه دور کمر، درصد چربی بدن و آزمایش خون. با این حال، هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
سخن آخر
شاخص توده بدنی (BMI) یک ابزار ارزیابی سلامت بسیار بحث برانگیز است که برای تخمین چربی بدن و خطر ابتلا به مشکلات سلامتی طراحی شده است. تحقیقات نشان میدهند که همزمان با بالا رفتن BMI بالاتر از محدوده “طبیعی”خطر بیشتری برای بیماریهای مزمن به وجود میآید. علاوه بر این، BMI پایین (زیر 18.5) نیز با پیامدهای سلامتی بد، مرتبط است.
با این حال، BMI سایر جنبههای سلامتی مانند سن، جنس، توده چربی، توده عضلانی، نژاد، ژنتیک و سابقه پزشکی را در نظر نمیگیرد. علاوه بر این، مشخص شده است که استفاده از آن به عنوان تنها پیشبینی کننده سلامتی، تعصب وزنی و نابرابریهای سلامتی را افزایش میدهد. اگرچه BMI میتواند به عنوان نقطه شروع مفید باشد، اما نباید تنها معیار اندازهگیری سلامت شما باشد.
دیدگاهتان را بنویسید