سرمایه‌گذاری نهادی (Institutional investing) چیست؟

مقدمه

سرمایه‌گذاران نهادی سازمان‌هایی هستند که وجوهی را به نمایندگی از افراد گرد هم می‌آورند و آن وجوه را در انواع ابزار مالی و انواع دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند. سرمایه‌گذاری نهادی شامل صندوق‌های سرمایه گذاری مانند صندوق‌های مشترک و صندوق‌های قابل معامله، صندوق‌های بیمه و طرح‌های بازنشستگی و همچنین بانک‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های تامینی می شوند.

این سرمایه‌گذاران را می‌توان با افرادی که اغلب به عنوان “سرمایه‌گذاران خرد” طبقه بندی می‌شوند مقایسه کرد. در این مقاله از زرد نیوز به معرفی مفهوم سرمایه‌گذاری نهادی خواهیم پرداخت؛ پس تا انتها ما را همراهی کنید.

نکات کلیدی

• سرمایه‌گذاران نهادی، در واقع بازیگران بزرگ بازار مانند بانک‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، بازنشستگی و شرکت‌های بیمه هستند.
• برخلاف سرمایه گذاران فردی (خرد)، سرمایه‌گذاران نهادی نفوذ و تأثیر بیشتری بر بازار و شرکت‌هایی دارند که در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
• سرمایه‌گذاران نهادی از مزایایی مانند تحقیقات، معامله‌گران و مدیران پروتفوی حرفه‌ای که تصمیمات آن‌ها را هدایت می‌کنند نیز برخوردارند.
• هر کدام از سرمایه‌گذاران نهادی استراتژی‌های معاملاتی متفاوتی دارند و در انواع مختلفی از دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.

اثر گذاری سرمایه‌گذاری نهادی بر بازار

سرمایه‌گذاران نهادی مقدار قابل توجهی از همه دارایی‌های مالی را در بازار سرمایه تحت اختیار دارند و نفوذ قابل توجهی بر همه بازارها اعمال می‌کنند. این تأثیر در طول زمان افزایش یافته است و می‌توان این امر را با بررسی تمرکز بر مالکیت سهام شرکت‌های سهامی عام از سوی سرمایه‌گذاران نهادی، تأیید کرد. به طور مثال، در کشور آمریکا سرمایه‌گذاران نهادی حدود ۸۰ درصد از ارزش بازار سهام را در اختیار دارند. همانطور که اندازه و اهمیت نهاد‌ها همچنان در حال رشد است، دارایی‌های نسبی (relative holdings) و تأثیر آن‌ها بر بازارهای مالی نیز افزایش می‌یابد. جالب است بدانید که صنعت جهانی مدیریت دارایی، تا پایان سال ۲۰۲۰، میزان بی‌سابقه ۱۰۳ تریلیون دلار سرمایه را تحت اختیار داشت.

مزایای سرمایه‌گذاری نهادی

سرمایه‌گذاران نهادی عموماً به دلیل ماهیت حرفه‌ای فعالیت‌ و دسترسی بیشتر آن‌ها به شرکت‌های دیگر به دلیل اندازه‌شان، در سرمایه‌گذاری مهارت بیشتری دارند. گفتنی است که این مزایا (احتمالا) در طول سال‌ها از بین رفته؛ زیرا اطلاعات، شفاف‌تر و در دسترس‌تر و مقررات افشای آن‌ها توسط شرکت‌های دولتی محدود شده است.

تخصیص دارایی‌

سرمایه‌گذاران نهادی شامل صندوق‌های بازنشستگی دولتی و خصوصی، شرکت‌های بیمه، صندوق‌های پس‌انداز، شرکت‌های سرمایه‌گذاری محدود و نامحدود، موقوفات (مالی)، و بنیادها می‌شوند.

سرمایه‌گذاران نهادی این دارایی‌ها را در به شکل‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند. شکل استاندارد تخصیص (دارایی)، طبق گزارش سال ۲۰۱۷ شرکت مشاوره اقتصادی، مک کینزی (McKinsey) بدین ترتیب است: تقریباً ۴۰ درصد دارایی‌ها به حقوق صاحبان سهام و ۴۰ درصد به درآمد ثابت. ۲۰ درصد دیگر از کل دارایی‌ها نیز به سرمایه‌گذاری‌های جایگزین مانند املاک و مستغلات، سهام خصوصی، صندوق‌های تامینی، پول نقد و سایر حوزه‌ها اختصاص یابد. با این حال، این ارقام به شدت از نهادی به نهاد دیگر متفاوت است. سهم صاحبان سهام، سریع‌ترین رشد را در دهه‌های گذشته تجربه کرده‌ است. این در حالی است که در سال ۱۹۸۰، تنها ۱۸ درصد از کل دارایی‌های یک نهاد در سهم صاحبان سهام سرمایه‌گذاری می‌شد.

صندوق‌های بازنشستگی

صندوق‌های بازنشستگی بزرگترین بخش حوزه سرمایه‌گذاری نهادی هستند و در اوایل سال ۲۰۱۸، بیش از ۴۱ تریلیون دلار را به خود اختصاص داد بودند. این صندوق‌ها از افراد و حامیان مالی دولتی یا خصوصی، مبالغی دریافت می‌کنند و در ازای آن وعده می‌دهند که به ذینفعان صندوق، مزایای بازنشستگی پرداخت کنند.

به گزارش سیستم بازنشستگی کارکنان دولتی کالیفرنیا (CalPERS) که یک صندوق بازنشستگی بزرگ در کشور آمریکا می‌باشد، مجموع دارایی‌هایی این بخش تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار بوده است. اگرچه صندوق‌های بازنشستگی دارای محدودیت‌های نقدینگی و ریسک قابل‌توجهی هستند، اما اغلب می‌توانند بخش کوچکی از پرتفوی خود را به سرمایه‌گذاری‌هایی مانند سهام خصوصی و صندوق‌های تامینی اختصاص دهند که به آسانی برای سرمایه‌گذاران خرد در دسترسی نیست.

اکثر الزامات عملیاتی صندوق‌های بازنشستگی در قانون امنیت درآمد بازنشستگی کارکنان (ERISA) که در سال ۱۹۷۴ تصویب شد، مورد بحث قرار گرفته است. این قانون مسئولیت معتمدین (fiduciaries) صندوق‌های بازنشستگی و حداقل استانداردهایی را برای افشا، تأمین مالی، واگذاری و سایر اجزای مهم این صندوق‌ها تعیین می‌‌کند.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری

شرکت‌های سرمایه گذاری دومین بخش بزرگ سرمایه‌گذاری نهادی هستند. این شرکت‌ها خدماتی حرفه‌ای را به بانک‌ها و افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری هستند ارائه می‌دهند.

اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترکِ محدود یا نامحدود هستند. صندوق‌های نامحدود، ، با دریافت وجوه از سرمایه‌گذاران به‌طور پیوسته سهام جدید برای فروش ارائه می‌دهند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری محدود نیز تعداد ثابتی سهام برای فروش ارائه می‌کنند و معمولاً در بورس سهام معامله و فعالیت دارند.

در میان شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های نامحدود دارای اکثریت دارایی‌ها هستند. علاوه بر این، در چند دهه گذشته با افزایش محبوبیت سرمایه‌گذاری در بازار سهام، این صندوق‌ها رشد سریعی را تجربه کرده‌اند. با این حال، با رشد سریع صندوق‌های قابل معامله، بسیاری از سرمایه‌گذاران اکنون از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک روی گردان شده‌اند.

صندوق سرمایه‌گذاران ماساچوست (The Massachusetts Investors Trust) در دهه ۱۹۲۰ به وجود آمد و عموماً به عنوان اولین صندوق سرمایه‌گذاری نامحدود در کشور آمریکا شناخته می‌شود. دیگر صندوق‌های نیز به سرعت  از این نوع سرمایه‌گذاری استقبال کردند به طوریکه تا سال ۱۹۲۹، در آمریکا ۱۹ صندوق مشترک نامحدود و تقریبا ۷۰۰ صندوق مشترک محدود فعاليت می‌کرد.

نظارت بر شرکت‌های سرمایه‌گذاری آمریکا، عمدتاً تحت “قانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری” که در سال ۱۹۴۰ تصویب شد، انجام می‌گیرد. علاوه بر این، شرکت‌های سرمایه‌گذاری باید از سایر قوانین کنونی بورس اوراق بهادار ایالات متحده پیروی کنند.

شرکت‌های بیمه

شرکت‌های بیمه نیز بخشی از حوزه سرمایه‌گذاری نهادی هستند و تقریبا همان میزان دارایی را تحت اختیار دارند که شرکت‌های سرمایه‌گذاری کنترل می‌کنند.

این سازمان‌ها، که شامل بیمه‌های اموال، تصادفات و شرکت‌های بیمه عمر می‌شوند، برای محافظت از بیمه‌گذاران در برابر انواع خطرات، حق بیمه دریافت می‌کنند. سپس شرکت‌های بیمه، با استفاده از حق بیمه مشتریان خود، در حوزه‌های مختلف سرمایه گذاری می‌کنند تا منبعی برای پرداخت خسارت‌های آتی و کسب سود فراهم کنند.

اغلب شرکت‌های بیمه عمر در سبد‌های اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار کم ریسک با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. بیمه‌گران اموال و تصادفات وجه بیشتری را به این گونه سهام‌ها تخصیص می‌دهند.

صندوق‌های پس‌انداز

صندوق‌های پس انداز تا دسامبر ۲۰۲۰ بیش از ۱ تریلیون دلار دارایی را تحت اختیار داشتند. این سازمان‌ها از مشتریان خود مبلغی را به عنوان سپرده می‌گیرند و سپس به دیگران وام می‌دهند، مانند وام مسکن، افزایش وجه کارت اعتباری، یا وام‌های کسب و کار. صندوق‌های پس‌انداز نهادهایی هستند که نظارت شدیدی روی آن‌‌ها اعمال می‌شود و باید از قوانینی پیروی کنند که از سپرده‌گذاران محافظت می‌کند. این نهاد‌ها همچنین باید از قوانین ذخیره فدرال درباره بانکداری ذخایر کسری (Fractional-reserve banking) پیروی کنند. در نتیجه، این سرمایه گذاران نهادی اکثریت قریب به اتفاق دارایی‌های خود را در سرمایه‌گذاری‌های کم ریسک مانند خزانه داری‌ها یا صندوق سرمایه‌گذاری بازار پول قرار می‌دهند.

بنیاد‌ها

بنیادها کوچکترین سرمایه‌گذاران نهادی هستند، زیرا معمولاً برای اهداف صرفاً نوع دوستانه تأمین مالی می‌شوند. این سازمان‌ها معمولاً توسط خانواده‌ها یا شرکت‌های ثروتمند ایجاد می‌شوند و به یک هدف اجتماعی خاص اختصاص دارند.

بزرگترین بنیاد کشور آمریکا، بنیاد بیل و ملیندا گیتس (Bill and Melinda Gates Foundation)است که در پایان سال ۲۰۲۰ دارایی آن برابر با ۵۱ میلیارد دلار بود. بنیادها معمولاً با هدف بهبود کیفیت خدمات عمومی مانند دسترسی به بودجه آموزشی، مراقبت‌های بهداشتی و کمک هزینه‌های تحقیقاتی ایجاد می‌شوند.