نظریه استرس خانواده (Family Stress Theory) به بررسی تغییرات درون پویایی خانواده می پردازد که در نتیجه یک رویداد استرس‌زا رخ می‌دهد. در این مقاله به بررسی کامل آن خواهیم پرداخت. پس همراه زردنیوز باشید.
تاریخچه نظریه
نظریه استرس خانواده نظریه‌ای است که توسط جامعه‌شناس روبن هیل در سال 1949 ایجاد شد. او به‌ویژه به چگونگی تأثیر خانواده‌ها از جنگ جهانی دوم علاقه‌مند بود و اینکه چگونه جدایی‌ها و پیوند مجدد ناشی از جنگ خانواده‌ها را تغییر داد، بررسی کرد. او با توجه به این که جدایی‌ها و پیوندهای مجدد بحران‌هایی در درون نظام خانواده هستند، الگویی را تشخیص داد. وی خاطرنشان کرد: رویداد محرک با منابع درونی و بیرونی والدین در تعامل است و چگونگی درک خانواده از رویداد محرک را ایجاد می‌کند. این به نوبه خود نتیجه بحران را ایجاد می‌کند.
چرا نظریه استرس خانواده مهم است؟
در درون هر خانواده یک سیستم خانواده وجود دارد. این سیستم را می‌توان مجموعه‌ای از نقش‌های وابسته به هم، مجموعه‌ای منسجم از ارزش‌ها، انتظارات و پاسخ‌ها به محیط در نظر گرفت.
به عنوان مثال، از والدین انتظار می‌رود که مراقب و سرپرست باشند و فرزندان به آن‌ها تکیه کنند. با این حال، ممکن است از بزرگ‌ترین کودک انتظار رود که برخی از مسئولیت‌های مراقبتی مانند مواظبت از خواهر و برادر کوچک‌تر خود را زمانی که والدینشان بیرون از خانه هستند، بر عهده بگیرد. علاوه بر این، یک خانواده ممکن است دارای ارزش‌هایی مبتنی بر شغل یا استانداردهای آموزشی باشد. به عنوان مثال، ممکن است در برخی از خانواده‌ها عدم شرکت در دانشگاه خط قرمز باشد، در حالی که خانواده‌های دیگر ممکن است انتظار داشته باشند که همه اعضای خانواده در یک تجارت خانوادگی کار کنند.
وقتی مشکلی پیش می‌آید در یک خانواده چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامی که مشکلی پیش می‌آید، پاسخ می‌تواند منجر به مهارت‌های فرزندپروری قوی یا برخود نامناسب شود. این پاسخ به شدت به منابع والدین بستگی دارد. این منابع می‌توانند داخلی یا خارجی باشند:
- داخلی: مدیریت استرس، حل کشمکش، ارتباط موثر.
- خارجی: منابع مالی، حمایت اجتماعی و روان درمانی.
درک این نظریه فرصتی برای تصمیم‌گیری قدرتمندتر در مورد استرس فراهم می‌کند.
چگونه می‌توان منابع را در زمان‌های استرس‌زا پرورش داد
نظریه استرس خانواده بیان می‌کند که منابع می‌توانند در نتیجه بحران نقش اساسی داشته باشند. با این حال، برخی از منابع خارج از کنترل خانواده است. به عنوان مثال، وضعیت مالی یک خانواده یا دسترسی به نیازهای اولیه ما همیشه قابل کنترل نیست. در این مواقع، باید به سراغ منابع خارجی که می‌توانید به آن‌ها دسترسی داشته باشید بروید.
سناریوی شماره 1: والدین شغل خود را از دست می‌دهند
فرض کنید شما والدینی هستید که شغل خود را از دست داده‌اید. این خانواده شما را به بحران می‌کشاند. با وجود اینکه برای هر شغلی که می‌توانید درخواست می‌دهید، اما موفق به پیدا کردن شغل جدید نمی‌شوید. متوجه می‌شوید که هنگام فرزندپروری احساس عاطفی کمتری دارید و رفتار فرزندانتان شروع به تغییر می‌کند.
این نمونه‌ای از زمان تکیه بر حمایت اجتماعی خواهد بود. درخواست از یک خانواده یا یکی از اعضای جامعه برای کمک به مراقبت از کودک می‌تواند برای فراهم کردن مراقبت از فرزندان شما و در عین حال دادن فضا و زمان مورد نیاز به شما حیاتی باشد. گزینه دیگر کاوش در منابع جامعه است. به عنوان مثال، ممکن است یک نمایشگاه کار وجود داشته باشد که بتوانید در آن شرکت کنید. از طرف دیگر، ممکن است یک برنامه یارانه‌ای بعد از مدرسه وجود داشته باشد که فرزندان شما بتوانند در آن شرکت کنند.
سناریوی شماره 2: والدین می‌فهمند که فرزندشان کلاس درس را در مدرسه مختل می‌کند
اگر شما یک والد هستید و از مدرسه فرزندتان تماسی دریافت می‌کنید مبنی بر اینکه او در طول کلاس در حال بازی کردن است، ممکن است از رفتار او بسیار ناامید شوید و از دریافت چنین تماس تلفنی خجالت بکشید. شما می‌توانید سعی کنید فرزند خود را با کلمات تند و تاکتیک‌های ترساندن تنبیه کنید. از طرف دیگر، می‌توانید از منابع داخلی و خارجی خود استفاده کنید و با فرزندتان دریابید که چرا او احساس نیاز به تخلیه هیجانی دارد و با معلمان او برای تقویت ابزارهای حمایتی مقابله‌ای همکاری کنید.
مقابله با استرس خانواده
در میان سختی‌ها، تصور اینکه چگونه می‌توان استرس را در سیستم خانواده کاهش داد، ممکن است سخت باشد. با این حال، حتی اقدامات کوچک می‌تواند به نتایج بزرگ منجر شود.
برنامه‌ریزی جلسات خانوادگی
ابتدا، یک جلسه خانوادگی را در نظر بگیرید که در آن هر یک می‌توانید مدتی را صرف بررسی چگونگی تأثیر عوامل استرس‌زای فعلی کنید. قبل از اینکه به گفتگو با یکدیگر بپردازید، زمانی را برای تنظیم توافقات مشترک اختصاص دهید. به عنوان مثال، آیا هر یک از شما می‌توانید توافق کنید که وسط صحبت دیگری نپرید؟ اگر یکی از شما شروع به بلند کردن صدای خود کند، آیا گروه می‌تواند موافقت کند که برای چند دقیقه صحبت کردن را متوقف کنند؟ این می‌تواند تضمین کند که هر یک از اعضای خانواده احساس امنیت و شنیده شدن کند.
در نظر گرفتن روان درمانی خانواده
اگر به نظر می‌رسد جلسات خانوادگی می‌تواند منجر به ناراحتی بیشتر در بین اعضای خانواده شود، شرکت در روان درمانی خانواده را در نظر بگیرید. در یک جلسه روان درمانی خانواده، یک روان‌درمانگر متخصص می‌تواند به هر یک از شما کمک کند تا در عین حل چالش‌های خود در مسیر بمانید.
در نظر گرفتن زمان تنهایی
همچنین ممکن است ایجاد یک برنامه خانوادگی که در آن هر یک از اعضای خانواده یک ساعت وقت تنهایی داشته باشد، مفید باشد. در طول این مدت، آن عضو خانواده اجازه دارد بدون مزاحمت از طرف دیگران استراحت کند و در فعالیتی که دوست دارد شرکت کند. انجام این کار می‌تواند فضای بیشتری را برای استراحت و آرامش ایجاد کند.
ایجاد یک کنج آرام
برای ایجاد فرهنگ سلامت روانی در خانه خود، ایجاد یک کنج آرام می‌تواند واقعا مفید باشد. کنج آرام بخشی از خانه است که برای مدیتیشن تعیین شده است. هنگامی که شرایط کلافه‌کننده است، جایی است که می‌توانید نفس عمیق بکشید و سیستم عصبی خود را تنظیم کنید. در حالی که آن‌ها اغلب در اتاق کودکان ایجاد می‌شوند، می‌توانید یکی را انتخاب کنید که برای کودکان و بزرگسالان به طور یکسان مناسب باشد.
سخن نهایی
از درخواست کمک نترسید. این کمک می‌تواند پیوستن به یک گروه حمایتی، روان درمانی، یا درخواست کمک از عزیزانتان باشد. صرف نظر از اینکه کجا هستید، به یاد داشته باشید که هرگز تنها نیستید و حمایت در انتظار شماست. همه چیز همیشه می‌تواند بهتر شود.
دیدگاهتان را بنویسید