مقدمه
بیماری آلزایمر، نوع پیشرونده زوال عقل است. زوال عقل یک اصطلاح گسترده تر برای بیماری‌هایی است که از آسیب‌های مغزی ناشی می‌شوند. زوال عقل همچنین شامل بیماری‌هایی می‌شود که بر حافظه، تفکر و رفتار تأثیر منفی می‌گذارند. این تغییرات در زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کنند.
طبق گزارش انجمن آلزایمر (Alzheimer’s Association)، بیماری آلزایمر دلیل ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد زوال عقل می‌باشد. زوال عقل اکثر افراد مبتلا به این بیماری پس از ۶۵ سالگی تشخیص داده می‌شوند. اگر قبل از آن زمان تشخیص داده شود، معمولاً به عنوان آلزایمر زودرس شناخته می‌شود.
هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، اما اقداماتی وجود دارند که می توانند پیشرفت بیماری را کاهش دهند. با ادامه این مطلب از زرد نیوز همراه باشید.
نکاتی در مورد آلزایمر
اگرچه بسیاری از مردم نام بیماری آلزایمر را شنیده‌اند، اما برخی دقیقاً نمی‌دانند که این بیماری چیست. در اینجا نکاتی در مورد این بیماری را آورده‌ایم:
- بیماری آلزایمر یک بیماری مزمن مداوم است.
- علائم آن به تدریج ظاهر می‌شود و اثرات آن بر روی مغز اثر تخریبی دارد. این یعنی که اثرات منفی آن آهسته بروز می‌کنند و عملکرد مغز تدریجی کاهش می‌یابد.
- هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد، اما اقداماتی وجود دارند که می‌توانند به کند کردن پیشرفت بیماری کمک کنند و ممکن است کیفیت زندگی را بهبود بخشند.
- هر کسی ممکن است به بیماری آلزایمر مبتلا شود، اما برخی افراد در معرض خطر بیشتری هستند. مانند افراد بالای ۶۵ سال و کسانی است که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
- آلزایمر و زوال عقل یک چیز نیستند. بیماری آلزایمر نوعی زوال عقل است.
- نمی‌توان انتظار داشت روند بیماری آلزایمر برای همه افراد یکسان باشد. برخی از افراد مدت طولانی با آسیب ذهنی خفیف زندگی می‌کنند. در حالی که علائم بیماری در برخی از افراد سریعتر پیشرفت می‌کند.
- تجربه هر فرد با بیماری آلزایمر متفاوت است. جزئیات بیشتر در مورد چگونگی تأثیر آلزایمر بر افراد را در ادامه خواهید یافت.
زوال عقل در برابر آلزایمر
دو اصطلاح “زوال عقل” و “آلزایمر” گاهی اوقات به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. با این حال، این دو بیماری یکسان نیستند. آلزایمر نوعی زوال عقل است.
زوال عقل اصطلاح گسترده‌تری برای بیماری‌هایی است که علائمی مرتبط با از دست دادن حافظه مانند فراموشی و سردرگمی دارند. زوال عقل شامل بیماری‌های خاص تری مانند بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون، آسیب مغزی تروماتیک و موارد دیگر است که می‌توانند این علائم را ایجاد کنند.
علل، علائم و درمان برای این بیماری‌ها می‌تواند متفاوت باشد.
عومل و علل بیماری آلزایمر
کارشناسان یک علت خاص برای بیماری آلزایمر پیدا نکرده‌اند. اما آنها عوامل خطرساز خاصی را شناسایی کرده‌اند که در زیر آنها را می‌خوانید.
- سن: اکثر افرادی که به بیماری آلزایمر مبتلا می شوند، ۶۵ سال یا بیشتر سن دارند.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما به این عارضه مبتلا شده باشد، احتمال ابتلا به آن بیشتر است.
- ژنتیک: ژن‌های خاصی با بیماری آلزایمر مرتبط هستند.
داشتن یک یا چند مورد از این عوامل خطرساز به این معنی نیست که شما به بیماری آلزایمر مبتلا خواهید شد. این امر فقط سطح ریسک شما را افزایش می‌دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد احتمال ابتلای شما به این بیماری، با پزشک خود صحبت کنید.
آلزایمر و ژنتیک
در حالی که هیچ علت قابل شناسایی برای آلزایمر وجود ندارد، ژنتیک ممکن است نقشی کلیدی در آن ایفا کند. در این مورد، یک ژن به طور خاص مورد توجه محققان است. آپولیپوپروتئین ایی (APOE) ژنی است که با شروع علائم آلزایمر در افراد مسن مرتبط می‌باشد.
آزمایش خون می‌تواند تعیین کند که آیا شما این ژن که خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد را دارید یا خیر. به خاطر داشته باشید که حتی اگر فردی دارای این ژن باشد، ممکن است به آلزایمر مبتلا نشود.
برعکس این نیز صادق است: ممکن است فردی که این ژن را ندارد همچنان به آلزایمر مبتلا شود،. هیچ راهی برای تشخیص قطعی اینکه آیا کسی به آلزایمر مبتلا خواهد شد یا خیر وجود ندارد.
سایر ژن ها نیز می‌توانند خطر آلزایمر و آلزایمر زودرس را افزایش دهند.
علائم بیماری آلزایمر
هرکسی گهگاهی دچار فراموشی می‌شود. اما افراد مبتلا به بیماری آلزایمر رفتارها و علائم خاصی را نشان می‌دهند که با گذشت زمان بدتر می‌شوند. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن حافظه که بر فعالیت‌های روزانه تأثیر می‌گذارد، مانند توانایی فراموش کردن قرار‌های ملاقات
- مشکل در کارهای آشنا، مانند استفاده از مایکروویو
- مشکلات در حل مسئله
- مشکل در گفتار یا نوشتن
- در مورد زمان ها یا مکان ها دچار سردرگمی می‌شوند
- عدم توانایی در قضاوت
- کاهش بهداشت فردی
- تغییرات خلقی و شخصیتی
- کناره گیری از دوستان، خانواده و جامعه
علائم بسته به مرحله بیماری تغییر می کند.
مراحل پیشرفت آلزایمر
آلزایمر یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که علائم آن به مرور زمان بدتر می‌شوند. آلزایمر به هفت مرحله تقسیم می‌شود:
- مرحله ۱. در این مرحله هیچ علامتی وجود ندارد، اما ممکن است تشخیص زودهنگام بر اساس سابقه خانوادگی ممکن باشد.
- مرحله ۲. اولین علائم مانند فراموشی ظاهر می‌شوند.
- مرحله ۳. اختلالات جسمی و ذهنی خفیف مانند کاهش حافظه و تمرکز ظاهر می‌شود. این علائم را ممکن است فقط شخصی بسیار نزدیک به فرد متوجه شود.
- مرحله ۴. آلزایمر را اغلب در این مرحله تشخیص می‌دهند. اما هنوز خفیف در نظر گرفته می‌شود. از دست دادن حافظه و ناتوانی در انجام کارهای روزمره مشهود است.
- مرحله ۵. علائم متوسط تا شدید می‌شوند و فرد به کمک عزیزان یا مراقبان نیاز دارد.
- مرحله ۶. در این مرحله، فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است برای کارهای اساسی، مانند خوردن و پوشیدن لباس، به کمک نیاز داشته باشد.
- مرحله ۷. این مرحله شدیدترین و آخرین مرحله آلزایمر است. ممکن است گفتار و حالات چهره از بین برود.
هنگامی که یک فرد در این مراحل پیشرفت می‌کند، به حمایت فزاینده‌ای از سوی یک مراقب نیاز دارد.
آلزایمر زودرس
آلزایمر معمولاً افراد ۶۵ سال و بالاتر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، ممکن است افراد سنین ۴۰ تا ۵۰ ساله را نیز درگیر کند. به این حالت، شروع زودرس یا شروع جوانتر، آلزایمر می‌گویند. این نوع آلزایمر حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به این بیماری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم آلزایمر زودرس می‌تواند شامل از دست دادن خفیف حافظه و مشکل در تمرکز یا اتمام کارهای روزمره باشد. پیدا کردن کلمات مناسب ممکن است سخت باشد و ممکن است زمان را از دست بدهید. مشکلات بینایی خفیف، مانند مشکل در تشخیص فاصله نیز ممکن است رخ دهد.
افراد خاصی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
تشخیص بیماری آلزایمر
تنها راه قطعی برای تشخیص بیماری آلزایمر در یک فرد، بررسی بافت مغز او پس از مرگ است. اما پزشک می‌تواند از معاینات و آزمایش‌های دیگری برای ارزیابی توانایی‌های ذهنی، تشخیص زوال عقل و رد سایر بیماری‌ها استفاده کند.
پزشک احتمالاً با پرسش در مورد سابقه پزشکی شروع می‌کند. او ممکن است موارد زیر را از شما بپرسد:
- علائمی که تجربه می‌کنید.
- سابقه پزشکی خانوادگی
- سایر بیماری‌های فعلی یا قبلی
- داروهای فعلی یا قبلی
- رژیم غذایی، مصرف الکل یا سایر عادات سبک زندگی
پس از این مرحله، پزشک شما احتمالاً چندین آزمایش برای تشخیص اینکه آیا شما به بیماری آلزایمر مبتلا هستید انجام می‌دهد.
آزمایش‌های آلزایمر
هیچ آزمایش قطعی برای تشخصی بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال، پزشک شما احتمالاً چندین آزمایش برای تعیین بیماری شما انجام خواهد داد. این آزمایش‌ها می‌توانند تست‌های ذهنی، فیزیکی، عصبی و تصویربرداری مغزی باشند.
پزشک شما ممکن است با آزمایش وضعیت روانی شروع کند. این آزمایش می‌تواند به پزشکتان کمک کند تا حافظه کوتاه مدت، حافظه بلند مدت و جهت گیری مکانی و زمانی شما را ارزیابی کنند. برای مثال، ممکن است از شما بپرسد:
- امروز چه روزی است؟
- رئیس جمهور کیست؟
- لیست کوتاهی از کلمات را حفظ و بیان کنید.
سپس، او احتمالاً یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. برای مثال، او ممکن است فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن شما را بررسی کند. در برخی موارد، او ممکن است نمونه ادرار یا خون شما را برای بررسی در آزمایشگاه جمع آوری کند.
پزشک شما همچنین ممکن است یک معاینه عصبی برای رد سایر بیماری‌های احتمالی انجام دهد. این بیماری می‌تواند یک مشکل پزشکی حاد، مانند عفونت یا سکته باشد. در طول این معاینه، پزشک رفلکس‌ها، انقباض عضلانی و گفتار شما را بررسی می‌کند.
پزشک شما ممکن است تصویربرداری مغزی را نیز تجویز کند. این آزمایش‌ها که تصاویری از مغز شما می‌باشند، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام‌آر‌ای (MRI): ام‌آر‌آی می‌تواند به شناسایی علائم مهم مانند التهاب، خونریزی، و مشکلات ساختاری مغز کمک کند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری یا سی‌تی اسکن (CT): سی‌تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس تصویربرداری می‌کنند. این امر به پزشک کمک کند تا ویژگی‌های غیرطبیعی در مغز شما را پیدا کند.
اسکن توموگرافی پوزیترون یا پت اسکن (PET): تصاویر پت اسکن می‌تواند به پزشک شما در تشخیص تجمع پلاک‌ها کمک کند. پلاک یک ماده پروتئینی مرتبط با علائم آلزایمر می‌باشد.
سایر آزمایش‌های می‌تواند شامل آزمایش خون، برای یافتن ژن‌های نشان‌‌گر خطر بالای ابتلا به بیماری آلزایمر باشد.
داروهای بیماری آلزایمر
در حال حاضر، هیچ درمان شناخته شده‌ای برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال، پزشک شما می‌تواند داروها و سایر روش‌های درمانی را برای کمک به کاهش علائم و به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری تا زمانی که ممکن است توصیه کند.
برای آلزایمر زودرس تا متوسط، پزشک ممکن است داروهایی مانند دونپزیل (donepezil) یا ریواستیگمین (rivastigmine) را تجویز کند. این داروها می‌توانند به حفظ سطح بالای اَسِتیل کولین (acetylcholine) در مغز شما کمک کنند. این یک نوع انتقال دهنده عصبی است که می‌تواند به حافظه شما کمک کند.
برای درمان آلزایمر متوسط تا شدید، پزشک ممکن است دونپزیل یا ممانتین (memantine) را تجویز کند. ممانتین می‌تواند به جلوگیری از اثرات گلوتامات اضافی کمک کند. گلوتامات یک ماده شیمیایی مغز است که هنگام ابتلا به بیماری آلزایمر به مقدار بیشتری آزاد می‌شود و به سلول‌های مغز آسیب می‌رساند.
پزشک شما همچنین ممکن است داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب یا داروهای ضد روان پریشی را برای کمک به درمان علائم مرتبط با آلزایمر توصیه کند. این علائم عبارتند از:
- افسردگی
- بی قراری
- پرخاشگری
- تحریک پذیری
- توهمات
سایر درمان‌های آلزایمر
علاوه بر دارو، تغییرات سبک زندگی ممکن است به شما در مدیریت این بیماری کمک کند. برای مثال، پزشک ممکن است راهبردهایی را برای کمک به شما یا عزیزتان پشنهاد نماید:
- تمرکز بر وظایف خود.
- سردرگمی را محدود کنید.
- اجتناب از بحث و جر.
- هر روز به اندازه کافی استراحت کنید.
- آرام بمانید.
برخی افراد بر این باورند که ویتامین E می‌تواند به جلوگیری از کاهش توانایی‌های ذهنی کمک کند. اما مطالعات نشان می‌دهد که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. قبل از مصرف ویتامین E یا هر مکمل دیگری حتما با پزشک خود مشورت کنید. چراکه می‌تواند با برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری آلزایمر تداخل داشته باشد.
علاوه بر تغییرات سبک زندگی، چندین گزینه جایگزین وجود دارد که می توانید در مورد آنها از پزشک خود بپرسید.
پیشگیری از آلزایمر
همانطور که گفتیم، هیچ درمان شناخته شده‌ای برای آلزایمر وجود ندارد. همچنین، هیچ اقدام پیشگیرانه‌ای برای ابتلا به آلزايمر وجود ندارد. با این حال، محققان بر روی عادات کلی سبک زندگی سالم، به عنوان راهی برای جلوگیری از زوال عقلی تمرکز کرده‌اند.
اقدامات زیر ممکن است به پیشگیری آز آلزايمر کمک کند:
- ترک سیگار.
- به طور منظم تمرین ورزش کنید.
- تمرینات آموزشی شناختی را امتحان کنید.
- از رژیم غذایی گیاهی استفاده کنید.
- آنتی اکسیدان بیشتری مصرف کنید.
- یک زندگی اجتماعی فعال داشته باشید.
قبل از ایجاد هر گونه تغییر بزرگ در سبک زندگی خود حتما با پزشک خود صحبت کنید.
مراقبت از مبتلايان به آلزایمر
اگر یکی از عزیزانتان مبتلا به آلزایمر شده باشد، احتمالا خودتان سعی می‌کنید از وی مراقب کنید. این یک کار تمام وقت است که معمولاً آسان نیست اما، می‌تواند برای بسیار رضایت بخش باشد.
توانبخش بودن مهارت‌های زیادی می‌طلبد. این مهارت‌ها شاید بیش از همه شامل صبر شکیبایی می‌شود؛ همچنین خلاقیت، استقامت مهارت‌های مهمی هستند. اما شاید شاد شدن از اینکه ببینید فردی که برایتان مهم است راحت ترین زندگی را دارد، از همه بهتر باشد.
به عنوان یک توانبخش، مهم است که از خود و عزیزانتان مراقبت کنید. با قبول این مسئولیت، ممکن است استرس شما افزایش یابد، تغذیه شما نامناسب شود و نتوانید ورزش کنید.
اگر نقش توانبخش را بر عهده بگیرید، ممکن است لازم باشد از افراد توانبخش حرفه‌ای و همچنین اعضای خانواده کمک بگیرید.
آمار بیماری آلزایمر
آمارهای مربوط به بیماری آلزایمر دلهره آور است.
با توجه به مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، آلزایمر ششمین علت شایع مرگ و میر در میان بزرگسالان ایالات متحده است. همچنین آلزایمر در میان علل مرگ افراد ۶۵ سال و بالاتر، رتبه پنجم را دارد.
نتايج یک مطالعه نشان داد که ۴/۷ میلیون آمریکایی بالای ۶۵ سال در سال ۲۰۱۰ به بیماری آلزایمر مبتلا بودند. این محققان پیش‌بینی کرده‌اند که تا سال ۲۰۵۰، ۱۳/۸ میلیون آمریکایی مبتلا به آلزایمر خواهند شد.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا تخمین می‌زند که بیش از ۹۰ درصد از افراد مبتلا به آلزایمر تا سن ۶۰ سالگی هیچ علامتی را مشاهده نمی‌کنند.
آلزایمر یک بیماری پرهزینه است. طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، در سال ۲۰۱۷، حدود ۲۵۹ میلیارد دلار برای مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمر و زوال عقل در ایالات متحده هزینه شده است.
سخن آخر
آلزایمر یک بیماری پیچیده است که ناشناخته‌های آن بسیار زیاد است. آنچه در مورد آلزایمر شناخته شده آن است که این بیماری با گذشت زمان بدتر می‌شود. اما درمان به موقع می‌تواند به تاخیر در علائم و بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.
اگر فکر می کنید که شما یا یکی از نزدیکانتان ممکن است آلزایمر داشته باشید، اولین قدم شما باید این باشد که با پزشک خود صحبت کنید. او می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. در مورد آنچه که باید انتظارش را داشته باشید با پزشکتان صحبت کنید و با او در ارتباط باشید تا بتواند شما را کمک کند. اگر علاقه مند هستید، می‌توانید در آزمایش‌های بالینی شرکت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید