در این مقاله به انرژی درمانی و نحوه عملکرد آن خواهیم پرداخت. همچنین مزایای آن و نیز انواع آن را به شما معرفی خواهیم کرد تا بتوانید به صورت کامل با آن آشنا شوید. پس همراه زردنیوز باشید.
انرژی درمانی چیست؟
انرژی درمانی روشی نسبتا جدید در دروان درمانی محسوب می‌شود؛ اگرچه اطلاعات مرتبط با آن در منابع باستانی نیز یافت می‌شوند. انرژی درمانی با ترکیب تکنیک‌های درمانی جایگزین شرقی و رویکردهای زیست‌پزشکی و مرسوم در زمینه سلامت روان، رویکردی همه جانبه را در زمینه رفاه فیزیکی و روانی ترویج می‌کند. این شیوه ها به طور کلی مفهوم انرژی در بدن انسان را هدف قرار می‌دهند. انرژی در قلمرو روانشناسی برای بسیاری از درمانگران به نیروی حیاتی درون فرد اشاره دارد.
اعتقاد به سیستم انرژی جهانی و انرژی شفابخش در طول تاریخ وجود داشته است. جریان انرژی شفابخش جهانی با عنوان «پرانا» در هند، «چی» در چین، «روارچ» در عبری، «مانا» در هاوایی، و «وایروآ» در بین مائوریان نیوزیلند شناخته شده است.
در طول تاریخ، روش‌های انرژی درمانی مختلفی به وجود آمده است. به نقل از وندروارتف ویلت، گیجسن و کورن، بقراط هم به “میدان زیستی” و جریان انرژی در دستان افراد اشاره کرده است. سیستم چاکرای هندی بر اساس مراکز انرژی در بدن است. شیوه‌های انرژی درمانی شرقی مانند چیگونگ بر تنفس در راستای متعادل کردن میدان انرژی بدن تمرکز دارند.
به نقل از ویتال (2007)، تعادل یا هماهنگی انرژی برابر با یکپارچگی روانی-اجتماعی و معنوی است؛ این روند به طور معمول به عنوان شفای فیزیکی و معنوی نیز بیان می‌شود. این مفهوم شکل دهنده پایه اصلی پزشکی مکمل و جایگزین (CAM) است.
درمانگران در انرژی درمانی تمایل دارند از دو رویکرد اصلی استفاده کنند. برخی از درمانگران اجازه می‌دهند انرژی درونی خود آن‌ها به سمت بیمار جریان یابد. برخی دیگر هم انرژی حیاتی موجود در بیمار را متعادل کرده یا آن را بازتوزیع می‌کنند.
سیستم چاکرا
در انرژی درمانی، درمانگران اغلب با استفاده از تکنیک‌های خود بر هفت مرکز انرژی موجود در سراسر بدن انسان، به نام چاکراها تمرکز می‌کنند. هفت چاکرای موجود در بدن انسان به شرح زیر است:
مولادهارا یا چاکرای ریشه
چاکرای ریشه در پایین ستون فقرات قرار دارد.
سوادیشتانا یا چاکرای خاجی
چاکرای خاجی در پایین شکم، زیر ناف قرار دارد.
مانیپورا یا چاکرای شبکه خورشیدی
چاکرای شبکه خورشیدی در قسمت فوقانی شکم قرار دارد.
آناهاتا یا چاکرای قلب
چاکرای قلب در مرکز قفسه سینه قرار دارد.
ویشودا یا چاکرای گلو
چاکرای گلو در گلو قرار دارد.
آجنا یا چاکرای چشم سوم
چاکرای چشم سوم بین ابروها قرار دارد.
ساهاسرارا یا چاکرای تاج
چاکرای تاج در بالای سر قرار دارد.
تاریخچه انرژی درمانی و روانشناسی انرژی چیست؟
اگرچه انرژی به خودی خود مفهومی فراگیر است، اما معنای اختصاصی و اجتماعی آن در طول تاریخ بشر در سراسر جهان متفاوت بوده است. در دنیای امروز انرژی درمانی به عنوان عملکردی مدون و با روش‌های مخصوص به خود امری نوظهور محسوب می‌شود.
در دهه 1960، یک متخصص ستون فقرات به نام جورج گودهارت دریافت که آزمایش عضلانی (اعمال فشار بر عضلات و بررسی مقاومت آن‌ها در برابر نیرو) می‌تواند برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی ارتباط چاکراهای بدن، ذهن و انرژی مورد استفاده قرار بگیرد. گودهارت دریافت که حرکت دستش بر روی یک مسیر انرژی اغلب باعث تقویت عضلات ضعیف می‌شود. بر اساس این یافته، روانپزشکی به نام راجر کالاهان درمان میدان فکری (TFT) را توسعه داد. این درمان یک اقدام اصلاحی روانشناختی است که در آن مجموعه‌ای از نقاط توسط طب فشاری برای از بین بردن اضطراب یا پریشانی روانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در دهه 1990، روانشناس بالینی فرد گالو، بر اساس یافته‌های گودهارت و کالاهان اصطلاح «روانشناسی انرژی» را بنا نهاد. وی از این اصطلاح برای اشاره به مطالعه چگونگی تأثیر سیستم‌های انرژی بر رفتار استفاده کرد. در حال حاضر محققان به کشف تکنیک‌هایی مشغول هستند که از انرژی در درمان سلامت روان و در راستای حمایت از رفاه همه جانبه افراد، استفاده می‌کند.
چه زمانی از انرژی درمانی استفاده می‌شود؟
انرژی درمانی می‌تواند برای افرادی که با شرایط زیر روبرو هستند بیشتر از سایرین مفید باشد:
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- افسردگی
- اختلالات اضطراب (به عنوان مثال، اختلال اضطراب عمومی، فوبیاهای خاص، اختلال هراس) و اختلال وسواس جبری
- استرس (به عنوان مثال، استرس حاد، استرس والدین-کودک، استرس رابطه و استرس کاری)
- خستگی بیش از حد
- سوگواری
- حالت تهوع
- اختلالات سازگاری
- میل به مصرف مواد مخدر (مانند الکل، نیکوتین یا غذاهای ناسازگار)
انرژی درمانی چگونه اثر می‌کند؟
اگرچه انواع مختلفی از مباحث روانشناسی در زمینه انرژی وجود دارد، با این حال مکانیسم‌های عملکردی آن‌ها مشابه است. انرژی درمانی بر این فرض استوار است که وقتی فرد احساس پریشانی، اضطراب یا هیجان نامطلوب دیگری را می‌کند، تجربه ذهنی فرد از این هیجان هم در ذهن و هم در بدن وی ظاهر می‌شود. این روند با تغییر الگویی در سیستم انرژی فرد همراه است که از طریق آزمایشات عضلانی قابل تشخیص است. با تحریک (به عنوان مثال ضربه زدن یا اعمال فشار) به یک سری از نقاط چاکرا، الگوی انرژی فرد ممکن است به حالت عادی برگشته و اختلال ذهنی و بدنی فرد از بین برود.
انرژی درمانی یک شکل درمانی راحت، سیار و بسیار در دسترس است. غالبا این کار توسط یک انرژی درمانگر یا پزشک انجام می‌شود. با این حال، بسیاری از اشکال انرژی درمانی را نیز می‌توان به صورت فردی بر روی خود انجام داد. افراد به طور معمول ترجیح می‌دهند انرژی درمانی را در مکان‌های آرام و بدون حواس پرتی تمرین کنند.
انرژی درمانی به طور معمول توسط انرژی درمانگر یا تسهیل‌گر در یک دفتر خصوصی یا محل کار آن‌ها انجام می‌شود. درمانگر بیمار را در راستای این که کجا و چگونه روی چاکراها و نقاط انرژی خود ضربه بزند راهنمایی می‌کند. در برخی از انواع انرژی درمانی، درمانگران از سیستم‌های انرژی خود برای بررسی و تفسیر انرژی فرد استفاده می‌کنند؛ یا این که یک میدان پرانرژی ترکیبی را به قصد درمان و شفا تشکیل می‌دهند.
انواع مختلف انرژی درمانی چیست؟
انواع مختلفی از انرژی درمانی در دنیا وجود دارد. برخی از گزینه‌های محبوب‌تر به شرح زیر هستند:
درمان میدان فکری (TFT)
این نسخه از درمان فوری، با قابلیت خوددرمانی و غیرتهاجمی (بدون ورود به پوست) است. TFT به صورت هدفمند بر علائم و یا مشکلات متمرکز است. این تکنیک شامل ضربه زدن با انگشت بر روی گذرگاه‌های انرژی در بدن صورت می‌گیرد. این نقاط مسیرهایی هستند که انرژی از طریق آن‌ها جریان می‌یابد. برای این کار از به صورت متوالی بر روی یک میدان فکری به خصوص ضربه زده می‌شود. این تمرین به قسمت بالایی بدن و دست‌ها محدود می‌شود.
تکنیک‌های آزادی عاطفی (EFT)
تکنیک‌های آزادی عاطفی (EFT) در درجه اول نوعی خوددرمانی هستند که در آن فرد از نوک انگشتان خود برای ضربه زدن به نقاط انرژی استفاده می‌کند. در این نقاط تجمع یا انسداد انرژی وجود دارد. ضربه زدن به صورت متوالی و معمولا بر روی سر و صورت انجام می‌شود. فرد باید در طول ضربه زدن افکار خود را بر روی مشکلی که قصد حل آن را دارد متمرکز کند.
ریکی (Reiki)
ریکی نوعی از درمان است که با استفاده از دست یا کف دست بر روی بدن اتفاق می‌افتد. در این روند بیمار بر روی سطحی راحت دراز می‌کشد. پزشک به آرامی دست‌های خود را روی نواحی خاصی از بدن یا بالای آن قرار می‌دهد. اعتقاد بر این است که انرژی، به ویژه انرژی جهانی زندگی، از طریق دستان درمانگر به مشتری سرازیر می‌شود. برای فرا گرفتن ریکی، فرد باید با ایجاد هماهنگی انرژی خود را با بیمار همسو کرده و مسیر qi یا انرژی حیاتی خود را باز کند.
لمس شفابخش (HT)
در درمان لمس شفابخش (HT)، بیمار دراز کشیده و درمانگر دستان خود را بالای بدن وی قرار می‌دهد. هیچ تماس فیزیکی‌ای در این نسخه برقرار نمی‌شود. برخلاف ریکی، درمانگر HT نیازی به همسوسازی ندارد.
چیگونگ (Qigong)
چیگونگ نوعی خوددرمانی است که تحت هدایت درمانگر انجام می‌شود. این گزینه به افراد اجازه می‌دهد تا انرژی جریان یافته در خودشان را کنترل کنند. چیگونگ شامل تنفس آرام و کنترل شده، حرکات آهسته و ارادی و تمرکز ذهنی عمیق است.
جین شین جیوتسو (Jin Shin Jyutsu)
جین شین جیوتسو نوعی تکنیک ژاپنی برای هماهنگ کردن سیستم انرژی در بدن افراد است. با این حال، برخلاف ماساژ یا طب فشاری، درمانگران جین شین جیوتسو بدن بیمار را دستکاری یا اصلاح نمی‌کنند. در عوض در این تکنیک درمانگر دست‌های خود را روی نقاط خاص بدن مانند دست‌ها، مچ دست و سایر مفاصل قرار می‌دهد تا جریان انرژی را تسهیل کنند.
تکنیک طب فشاری تاپاس (TAT)
تکنیک طب فشاری تاپاس (TAT) شکلی از خوددرمانی است که شامل اعمال فشار سبک به میادین انرژی بدن در راستای آزادسازی انرژی موجود یا باز کردن مسیرهای مسدود شده انرژی می‌شود. بیمار در حین اعمال فشار بر این نقاط توسط طب فشاری 9 جمله را بازگو می‌کند. ایده کلی هر یک از گزاره‌های تکرار شونده به صورت مثال‌های زیر است:
- مشکل: “این اتفاق رخ داده است.”
- شرایط مخالف: “این اتفاق رخ داده، تمام شده، و من خوبم. اکنون می‌توانم آرامش داشته باشم.”
- مکان‌ها: «همه مکان‌های ذخیره این اتفاق در ذهن، بدن و زندگی من اکنون در حال بهبود هستند.”
- ریشه‌ها: “همه ریشه‌های این اتفاق در حال درمان هستند.”
- بخشش: “من بخشش خود و همه کسانی که درگیر هستند را می‌پذیرم.”
- بخش‌ها: “همه بخش‌هایی از من که در این اتفاق نقش داشته‌اند اکنون در حال بهبود هستند.”
- هر چیزی که باقی مانده است: “هر چیزی که در مورد این اتفاق باقی مانده است اکنون در حال بهبود است.”
- انتخاب: «من ______ را انتخاب می‌کنم. من به طور کامل پذیرای این اتفاق هستم.”
- ادغام: “همه چیز اکنون کاملاً یکپارچه شده است، با شکرگذاری از طرف من.”
مزایای بالقوه انرژی درمانی
بر اساس تحقیقات علمی، انرژی درمانی برای کسانی که از آن استفاده می کنند فواید بسیار زیادی دارد. تحقیقات مزایای بالقوه بی‌شماری را در انواع به خصوصی از انرژی درمانی شناسایی کرده‌اند.
TFT موارد زیر را بهبود می‌بخشد:
- ضربان قلب نامنظم
- رنج خود خواسته
- علائم تروما
- اختلال استرس پس از سانحه
- پریشانی
- درد مزمن
- علائم اختلال افسردگی اساسی
- رفتار وسواسی و اختلال وسواس جبری
- استرس و اضطراب
- استرس رابطه، استرس والد-کودک، و استرس مربوط به کار
EFT موارد زیر را بهبود می‌بخشد:
- علائم اضطراب
- اختلال استرس پس از سانحه
- فوبیاهای به خصوص
- درد
- میزان و علائم سردرد ناشی از تنش
- علائم درد بافت عضلانی
- بی خوابی
- اختلال تشنج
- عملکرد ایمنی
- کاهش ضربان قلب در حالت استراحت
- کاهش فشار خون
- کاهش سطح کورتیزول
- علائم افسردگی
ریکی موارد زیر را بهبود می‌بخشد:
- افسردگی
- اضطراب
- احساس سلامت
- احساس آسایش، راحتی و آرامش
- افزایش ادراک حسی و آگاهی
- افزایش حس معنوی
- کاهش درد
- کاهش استرس
- بهبود عواطف مثبت (احساسات و حالات عاطفی مثبت)
- کاهش عواطف منفی (احساسات و حالات عاطفی منفی)
- بهبود عملکرد سیستم ایمنی
- بهبود تنگی نفس
- کاهش ضربان قلب
- کاهش فشار خون
- بهبود فرم ضربان قلب
- افزایش عزت نفس
چیگونگ موارد زیر را بهبود می‌بخشد:
- علائم افسردگی
- علائم اضطراب
- عصبانیت
- خستگی
جین شین جیوتسو موارد زیر را بهبود می‌بخشد:
- آرامش و کاهش استرس
- اضطراب
- درد
- کاهش ضربان قلب
- کاهش تهوع
اثربخشی انرژی درمانی
اگرچه مفهوم انرژی شفابخش قدمت زیادی دارد، اما برخی از محققان و پزشکان هنوز در مورد میزان اثربخشی آن دچار تردید هستند. این دسته از افراد انرژی درمانی را یک رخداد حاشیه‌ای تلقی می‌کنند. صدها مقاله در مجلات معتبر در مورد اثربخشی اشکال مختلف انرژی درمانی منتشر شده است (برخی بسیار بیشتر از دیگری). با این که مدارک و مستندات قابل توجهی در راستای اثربخشی این نوع از درمان وجود دارد، هنوز هم این رشته پتانسیل بهره مندی از مطالعات قوی‌تر و متعدد را داراست.
درمان میدان فکری (TFT)
درمان TFT به میزان زیادی مورد توجه محققان قرار گرفته است. به عنوان مثال در یک مطالعه در سال 2001، 45 بیمار مبتلا به یک یا چند اختلال اضطرابی در یک گروه فعال TFT در کنار یک گروه شاهد قرار گرفتند. پس از 2.5 ماه، گروه تحت درمان TFT کاهش قابل توجهی در پریشانی روانی عمومی، اضطراب، افسردگی و اختلال عملکردی در زندگی اجتماعی، کار یا مدرسه و زندگی خانوادگی خود نشان داد. این نتایج در ارزیابی مجدد 3 و 12 ماهه به همین صورت باقی ماند. به طور کلی، به نظر می‌رسد TFT بر روی اختلالات اضطراب و اختلالات استرس، به ویژه PTSD موثر باشد.
تکنیک‌های آزادی عاطفی (EFT)
بررسی‌های سیستماتیک و متاآنالیزهای مختلف نشان داده‌اند که EFT به‌طور قابل‌توجهی علائم اضطراب، PTSD و افسردگی را کاهش می‌دهد. مطالعه‌ای در سال 2013 با استفاده از روش کنترل تصادفی، بهبود قابل‌توجه علائم تجربه شده توسط بیماران مبتلا به PTSD را با استفاده از EFT نشان داده است. محققان در این مطالعه 59 شرکت کننده را انتخاب کردند. از میان این افراد، 30 شرکت‌کننده در گروه EFT و 29 شرکت‌کننده در یک گروه مراقبت استاندارد (شاهد) قرار گرفتند. شرکت کنندگان گروه EFT شش جلسه 1 ساعته EFT را همراه با مراقبت استاندارد دریافت می‌کردند. نتایج مطالعه نشان داد که میزان پریشانی روانی و علائم PTSD در گروه EFT به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. علاوه بر این، 90٪ از گروه شرکت کننده در EFT در ادامه نشانه‌های بالینی تشخیص PTSD را در خود بروز ندادند. میزان این رخداد در گروه شاهد 4٪ بوده است.
درمان ریکی
تحقیقات نشان داده است که احساس امنیت و آرامش درونی ناشی از ریکی این گزینه را به یک نسخه قابل توجه از درمان اثربخش تبدیل کرده است. این گزینه بر روی افرادی که اضطراب، استرس مزمن و افسردگی را تجربه می‌کنند، تاثیرگذار است.
لمس شفابخش (HT)
مروری بر مطالعات در اوایل دهه 2000 نشان می‌دهد که HT منجر به کاهش استرس، علائم افسردگی، علائم PTSD و خستگی می‌شود. تحقیقات بیشتری در رابطه با این نسخه از درمان مورد نیاز است.
چیگونگ
شواهد اولیه از بررسی سیستماتیک و مطالعات متمرکز بر چیگونگ نشان داده است که افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن با استفاده از چیگونگ، اضطراب، افسردگی و وضعیت روانشناختی خود را بهبود داده‌اند.
جین شین جیوتسو
تحقیقات بر روی جین شین جیوتسو نشان داده‌اند که این تمرین به افراد کمک می‌کند تا با استرس، اضطراب و گاهی اوقات درد ناشی از آن در شرایط مزمن مقابله کنند.
تکنیک طب فشاری تاپاس (TAT)
اثربخشی TAT به عنوان روشی درمانی هنوز به طور گسترده مورد تحقیق و بررسی قرار نگرفته است.
مطالب مرتبط: مانترا؛ درمان و راه‌حلی برای مسائل مادی و معنوی!
مطالب مرتبط: هاله (Aura) چیست؟
دیدگاهتان را بنویسید