امروزه تاسی که ما در بازی‌های خود استفاده می‌کنیم تا حد امکان عادلانه ساخته شده است. به طوری که شانس اعداد مختلف ثبت شده روی وجوه آن برابر است. اما این تاس در طول تاریخ همیشه این گونه نبوده است. محققان به تازگی تاریخچه‌ی این شیء را مورد مطالعه قرار داده‌اند تا روند تغییر تاس در طول زمان را بررسی کرده و متوجه شوند چرا افراد تا مرحله‌ی مشخصی از پیشرفت و تکامل تمدن انسانی به تفاوت احتمال هر سطخ تاس اهمیتی نمی‌داده‌اند.
محققانی از دانشگاه کالیفرنیای دیویس و موزه ی تاریخ طبیعی آمریکا، 110 تاس مکعبی شکل را که برخی از آن‌ها به عصر امپراطوری روم باز می‌گردند مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که طراحی آن‌ها تا پیش از عصر رنسانس و پا به عرصه نهادن تفکر علمی، عادلانه نبوده است.
جلمر ارکِنز از دانشگاه کالیفرنیا در دیویس، نویسنده‌ی اصلی این مقاله‌ی جدید علمی معتقد است که در دوره‌ی رنسانس به مرور ایده‌های جدید و عالی‌تری مطرح شده‌اند.
او می‌گوید: ”در این دوران افرادی چون گالیله و بلیز پاسکال در حال توسعه و تبیین ایده‌هایی در مورد شانس و احتمال بودند و ما با توجه به یادداشت‌های مکتوب آنان متوجه می‌شویم که آن‌ها در واقعیت به قمار بازانی که شانس خود را در بازی‌ها امتحان می‌کرده اند کمک کرده‌اند.”
”ما فکر می‌کنیم افرادی که از تاس استفاده می‌کردند در این دوره ایده‌های تازه‌ای در ارتباط با عدالت، و شانس و احتمال را در بازی‌ها به کار گرفته‌اند.”
به طور کلی دو مولفه جداگانه نتیجه‌ی پرتاب یک تاس را مشخص می‌کنند: شکل چند وجهی آن (که در این مطالعه محققان روی مکعب‌های شش وجهی متمرکز شدند) و اعداد حک شده روی هر وجه.
محققان دریافتند که تاس مورد استفاده در زمان حکومت امپراطوری روم، از نظر شکل اشکالاتی داشته است. این تاس‌ها از مواد مختلفی از جمله فلز، استخوان و رس ساخته می‌شدند و می‌توان گفت که هیچ دو تاسی شکل دقیقا یکسانی با هم نداشتند. در بسیاری از آن‌ها به طور کاملا محسوس، سطوح ناهموار یا کج بوده‌اند و احتمال آنکه اعداد 1 و 6 پس از پرتاب نمایان شوند بیشتر بوده است.
یافتن دلیل اصلی این تفاوت‌ها قدری دشوار است اما محققان معتقدند افرادی که در عصر امپراطوری روم از تاس در بازی‌های خود استفاده می‌کرده اند یا اهمیتی به نامساوی بودن شانس اعداد نمی‌داده‌اند و یا باور داشتند که نتیجه‌ی پرتاب تاس را مشیت الهی مشخص می‌کند و به این ترتیب شکل تاس‌ها اهمیت چندانی برای آنان نداشته است.
یافتن تاس‌های مربوط به دوره‌های تاریخی کار ساده‌ای نیست. این اشیاء معمولا به راحتی در محوطه‌های باستان شناسی یا گورها یافت نمی‌شوند، بنابراین باید در توده های زباله‌ی باستانی یا قبرستان‌ها به دنبال آن‌ها گشت و یا ممکن است چندین نمونه از آن‌ها به طور تصادفی در کاوش‌های باستان شناسی پیدا شوند.
در نتیجه مشخص کردن تاریخ تاس‌های پیدا شده کاری بسیار دشوار است و به همین دلیل است که محققان تنها 110 تاس را مورد مطالعه قرار داده‌اند. آن ها از صدها تاس در موزه‌ها بازدید کرده‌اند، اما تنها تاس هایی را انتخاب کرده‌اند که تاریخ دقیق آن‌ها قابل تعیین باشد.
ارکنز و نویسنده‌ی همراه او الکس دو وگت از موزه‌ی تاریخ طبیعی آمریکا، سال‌ها است که طراحی تاس‌ها را در طول تاریخ مورد مطالعه قرار داده‌اند.
یافته‌های پیشین نشان داده است که دو آرایش مختلف از 15 آرایش ممکن برای یک تاس شش وجهی در طول تاریخ چند هزار سال غالب بوده است.
پس از سقوط امپراطوری روم در تاریخ اروپا از سال های 400 تا 1100 پس از میلاد مسیح، تاس‌ها بسیار کمیاب شده‌اند و تنها چند حالت مشابه از آنان پیدا شده است. اما در قرون وسطی تاس ها مجددا روی کار آمدند و نسبت به قبل، شکل منظم‌تری داشتند.
اما شکل غالب تاس، که با نام آرایش اصلی شناخته می‌شود در مصر باستان و تمدن بین النهرین بسیار محبوب بوده است. در این آرایش، مجموع اعداد نوشته شده روی دو وجه مقابل تاس برابر با اعداد اول است. بنابراین 1 در مقابل 2، 3 در مقابل 4، و 5 در مقابل 6 قرار داده می‌شود.
در قرن پانزدهم، – حدود سال 1450 – تاس‌ها به آرایش دیگری که محققان آن را آرایش “هفت‌ها” می‌نامند تغییر شکل دادند. در این نوع تاس‌ها، مجموع اعداد وجوه مقابل برابر با 7 است؛ به این ترتیب 1 در مقابل 6، 2 در مقابل 5، و 3 در مقابل 4 چهار می گیرد.
این همان آرایشی از اعداد روی تاس است که امروزه نیز حالت استاندارد به شمار می‌آید.
ممکن است این حالت در واقعیت در تقسیم احتمال‌ها عادلانه‌تر عمل نکند اما با تفکیک و “متعادل سازی” اعداد بزرگتر و کوچکتر حک شده روی مکعب‌ها ممکن است تصور شود که این آرایش نسبت به حالت‌های قبل عادلانه تر است. بعلاوه، ممکن است این شیوه، استاندارد سازی تاس‌ها را سبب شده باشد.
ارکنز می‌گوید: ”استاندارد سازی شانس اعداد مختلف در تاس، از جمله تقارن در شکل و آرایش اعداد ممکن است برای کاهش احتمال آن انجام شده باشد که یک بازیکن متقلب برای تسلط بر شانس پیش‌آمد یک عدد خاص، تاس را دستکاری کند.”
دیدگاهتان را بنویسید