خرید خانه در ترکیه؛ چرا و چگونه؟

مقدمه

با روند افسارگسیخته‌ی قیمت دلار و مشکلات معیشتی، حالا افراد بیشتری به دنبال مهاجرت هستند. با توجه به بی‌ارزش شدن پس اندازها و درآمدهای مردم، بسیاری اوقات تنها دارایی ارزشمند خانه‌های افراد است. بسیاری خانه‌های خود را طی یک سال اخیر در ایران فروخته و بعد راهی ترکیه شده‌اند. در شبکه‌های ماهواره‌ای دائما تبلیغاتی در خصوص فروش خانه در ترکیه وجود دارد. دائما با آب و تاب در این خصوص صحبت می‌شود و آنطور ذکر می‌شود که ترکیه بهشت آرزوهاست. آیا اینطور است؟ در ادامه بیشتر در این خصوص صحبت خواهیم کرد.

دلایل

دلایل زیادی وجود دارد که ترکیه این بین ارجحیت پیدا کرده است. از لحاظ فرهنگی، شباهت‌های زیادی بین ایران و ترکیه وجود دارد. دین مشترک و محیط توریستی ترکیه، برای بسیاری باعث اولویت می‌شوند. در واقع ترکیه فضای اسلامی را در کنار بخش‌های توریستی‌ای که در ایران پیدا نمی‌شود دارند. می‌خانه‌ها، کلاب‌های شبانه، ساحل‌های مختلط و آزاد؛ همان چیزی هستند که بسیاری از افراد ایرانی خارج‌شده، آن را اولویت قرار داده‌اند. اگرچه در ترکیه نیز از لحاظ‌های سیاسی، آزادی مطبوعات، روابط دوستانه با اقلیت‌ها و از این موارد؛ وضعیت جالبی ندارد، عمده ایرانی‌های مهاجر اهمیت خاصی به موضوع نمی‌دهند.

از سوی دیگر، ورود به ترکیه با پاسپورت ایرانی تقریبا ساده است. نسبت به سایر کشورهایی که اروپایی هستند یا بخش اروپایی دارند، ترکیه روابط به مراتب بهتری با ایران دارد. به همین دلیل افراد با در دست داشتن پاسپورت ایرانی قادر هستند وارد این کشور شوند و بعد برای گرفتن ویزای کشورهای دیگر، اقدام نمایند. بسیاری ابتدا به ترکیه می‌روند و بعد برای گرفتن ویزای کشورهایی نظیر آلمان یا کانادا اقدام می‌کنند.

یکی دیگر از مسائل، این است که ترکیه زیباست. کشور ترکیه زیبایی‌های زیادی دارد. طبیعت آن در بسیاری مناطق شبیه به شمال ایران است و به جز منابع طبیعی، برای حفظ منابع ملی و تاریخی خود بسیار کوشیده‌اند. ایرانی‌ها طی سال‌های اخیر از دیدن ترکیه بسیار لذت برده‌اند و این خاطرات خوب را برای دوستان خود در ایران تعریف کرده‌اند. به همین دلیل این موضوع، حالا بسیار مورد اهمیت گرفته است.

اگرچه ترکیه شباهت‌های ظاهری زیادی با ایران دارد، مردم آن به مراتب شادتر هستند. آنها عموما رابطه بهتری با حکومت و ملیت خود دارند و حکومت نیز کمتر در زندگی روزمره آنها دخالت می‌کند. به همین دلیل، آنها بیشتر از ایرانی‌ها از زندگی لذت می‌برند.

جمیع این دلایل سبب شده سرمایه‌گذاران ایرانی زیادی راهی ترکیه شوند. بسیاری از بسازبفروش‌های سابق فعال در تهران و شهرهای بزرگ دیگر ایران، حالا در ترکیه می‌سازند و می‌فروشند. به دلیل تثبیت نسبی قیمت‌ها و مشکلات بروکراسی کمتر، آنها آینده را در ترکیه می‌بینند.

آمارها

طی دو سال 2019 و 2020 ایرانیان بیش از مردم هر کشور دیگری، در ترکیه خانه خردیدند. همینطور ترکیه هدف خانه خریدن بیشتر مردم ایران به نسبت کشورهای دیگر بوده است. برای مثال در انتهای فروردین 99 در خبری منتشر شد که طی سه ماه اول سال میلادی، 465 مورد خانه‌های خریداری شده توسط اتباع خارجی در این کشور، توسط ایرانی‌ها اتفاق افتاد. این چیزی حدود 15 درصد کل بود. بعد از ایرانی‌ها، مردم عراق، روسیه و افغانستان در رتبه‌های بعدی بودند. یا در آماری دیگر اگرچه کل تعداد خرید و فروش خانه در سال 2019 ترکیه کاهش داشت، خرید خانه توسط خارجی‌ها 14.7 درصد رشد را نشان داد.

هدف بیشتر ایرانی‌ها این بین، استانبول بوده‌است. چیزی نزدیک به بیست درصد از این خریدها مربوط به شهری بود که نیمی از آن در اروپا واقع شده است. در ادامه سال میلادی، هرچه گذشته تفاوت درصد خرید خانه در ترکیه توسط ایرانی‌ها بیشتر شده است.

به شکلی دیگر نیز می‌تواند افزایش علاقه ایرانیان به خرید خانه در ترکیه را نشان داد. تصویر زیر مربوط به ابزارِ گوگل ترندز است. در عکس زیر، توجه ملت به یک سری کلیدواژه طی پنج سال اخیر رصد شده است. برای مثال میزان سرچ مردم در خصوص خرید خانه در ترکیه، حالا سه برابر سال 2015 یعنی پنج سال پیش است. این موضوع، چیزهای زیادی را به ما می‌گوید. باید ذکر کرد که سال 2005 قانون فروش ملک به خارجی‌ها در ترکیه تصویب شد.

قیمت خانه در ترکیه

آنطور که مشخص شده، ارقام فروش خانه در ترکیه به اتباع خارجی، کمی بالاتر از مردم این کشور است. البته قیمت‌گذاری به مسائل متفاوتی مربوط است. شاید تمام ترکیه از نظر ما شبیه به هم، به نظر بیاید اما مگر تمام تهران، شامل یک قیمت می‌شود؟ می‌دانیم اینطور نیست. مهمترین عامل منطقه است. متراژ، سن بنا، کیفیت پروژه و چند عامل دیگر این بین باعث قیمت‌گذاری می‌شوند.

برای خرید خانه در ترکیه، باید چیزی حدود 3 الی پنج هزار لیر بابت هر متر در ترکیه هزینه کنیم. در واقع یک خانه کوچک پنجاه متری، حداقل 150 هزار لیتر هزینه بردار است. لیر ترکیه، امروز در اواخر مهر 99 حدود چهار هزار تومان ارزش دارد. هر سه هزار لیر، معادل حدود 12 میلیون تومان است. یعنی مثلا شاید بتوانید خانه‌ای صد متری در ترکیه با 1.2 میلیارد تومان بخرید. چنین خانه‌ای در عمده مناطق تهران، قیمت بیشتری دارد. این یعنی نرخ خرید خانه در ترکیه، نسبت به بیشتر مناطق تهران کمتر است. این یعنی برای کسانی که موفق به خرید خانه‌ای مناسب در تهران نمی‌شوند، ممکن است بتوانند در ترکیه موفق شوند.

با این حال سوالی مهمتر این بین مطرح می‌شود. آیا خرید خانه در ترکیه به معنی گرفتن اقامت است؟ طبق قانون 2020، تنها خرید خانه با ارزش 250 هزار دلار، به معنی گرفتن اقامت دائم فرد و خانواده‌ی او در ترکیه است. این رقم طبق نرخ ارز امروز، معادل هشت میلیارد تومان است. با این حال راه‌های دیگری نیز برای گرفتن اقامت وجود دارد. برای مثال خرید خانه‌ای با ارزش 650 هزار لیر (2.6 میلیارد تومان) قادر به گرفتن اقامت سه ساله هستید. اقامت سه ساله نیز پس از پنج سال قابل تمدید به دائمی است.

برای سایر افرادی که خانه در ترکیه خریداری می‌کنند، مجوز اقامت یک ساله صادر می‌شود. با این حال باید سالیانه برای تمدید این اقامت اقدام کنند.